ΤΕΧΕΡΑΝΗ. Δεν έχει περάσει πολύς καιρός από τότε που οι πρεσβείες της Δανίας και της Νορβηγίας στην Τεχεράνη, όπως και σε πολλές άλλες πρωτεύουσες μουσουλμανικών κρατών, πολιορκούνταν από εξαγριωμένους διαδηλωτές με αφορμή τα «βλάσφημα» σκίτσα εναντίον του Μωάμεθ που είχαν δημοσιευθεί στη δανέζικη εφημερίδα «Γιούλαντς Πόστεν». Να όμως που τα τελευταία εικοσιτετράωρα ξέσπασαν νέες διαδηλώσεις στο Πανεπιστήμιο της Τεχεράνης (από τα βασικά «οχυρά» της αντιπολίτευσης) και στην Ταυρίδα, όπου πλειοψηφούν οι Αζέροι, για μια νέα υπόθεση επίμαχων σκίτσων, που έχει προκαλέσει μεγάλους πονοκέφαλους στην ιρανική κυβέρνηση.
Τους σατίριζε
Η υπόθεση ξεκίνησε πριν από δύο εβδομάδες όταν η εφημερίδα «Ιράν», ή μάλλον το ένθετο περιοδικό της «Ιράν Τζομέχ», που κυκλοφορεί κάθε Παρασκευή (αντίστοιχο των κυριακάτικων εκδόσεων στη Δύση), δημοσίευσε γελοιογραφία του σκιτσογράφου Μανά Νεγεστανί, το οποίο σατίριζε το ιδίωμα των τουρκογενών, εμφανίζοντας μια κατσαρίδα να μιλάει αζέρικα. Οι Αζέροι, που εκπροσωπούν τη μεγαλύτερη εθνική μειονότητα στο Ιράν (περίπου 25% του συνολικού πληθυσμού) αισθάνθηκαν προσβεβλημένοι και οργάνωσαν διαδηλώσεις διαμαρτυρίας που πήραν μεγαλύτερες πολιτικές διαστάσεις από τη στιγμή που άγγιξαν και την Τεχεράνη.
Στο Πανεπιστήμιο της Τεχεράνης, που επισκεφθήκαμε χθες, αρκετοί φοιτητές θεωρούσαν ότι αυτό καθ’ εαυτό το θέμα είναι ήσσονος σημασίας και αποτέλεσε μόνο την αφορμή για να εκδηλωθεί η γενικότερη δυσαρέσκεια των φοιτητών στη συντηρητική στροφή που σηματοδότησε η εκλογή του Μαχμούντ Αχμαντινετζάντ.
Τι φοβούνται
Αν η ίδια γελοιογραφία είχε δημοσιευθεί σε οποιαδήποτε άλλη εφημερίδα, το θέμα δεν θα είχε πάρει, πιθανότατα, τις διαστάσεις που προσέλαβε. Ωστόσο, η εφημερίδα «Ιράν» είναι η μόνη επίσημη, κρατική εφημερίδα που εκφράζει πιστά την πολιτική γραμμή της εκάστοτε κυβέρνησης. Υπό αυτό το πρίσμα, οι Αζέροι και οι Τουρκμένιοι είναι πιθανό ότι εξέλαβαν τη γελοιογραφία ως προοίμιο σκλήρυνσης της στάσης της κεντρικής εξουσίας απέναντι στις εθνικές μειονότητες. Αυτό είναι το τελευταίο που θα ήθελε η κυβέρνηση Αχμαντινετζάντ τη δεδομένη χρονική στιγμή, καθώς φοβάται ότι οι Αμερικανοί συνδαυλίζουν αυτονομιστικές εντάσεις σε διάφορες περιοχές της χώρας (ιρανικό Αζερμπαϊτζάν, Κουρδιστάν, Κουζεστάν, Σιστάν- Βαλουχιστάν) στο πλαίσιο της στρατηγικής τους για αλλαγή καθεστώτος.
Την έκλεισαν
Υπό αυτό το πρίσμα δεν ξενίζει η εκ πρώτης όψεως παράδοξη αντίδραση των ιρανικών αρχών: Οι διαδηλώσεις διαμαρτυρίας όχι μόνο έγιναν ανεκτές, αλλά προβλήθηκαν από τα μέσα ενημέρωσης, ενώ ο αρχισυντάκτης και ο γελοιογράφος της «Ιράν Τζομέχ» συνελήφθησαν και ανακρίνονται με εντολή των δικαστικών αρχών.
Παρότι οι υπεύθυνοι της εφημερίδας ζήτησαν δημοσίως συγγνώμη από τους τουρκογενείς, η Γραμματεία Τύπου αποφάσισε να κλείσει προσωρινά την… κρατική εφημερίδα «Ιράν» μέχρις ότου αποφανθεί η δικαιοσύνη για τα κίνητρα των υπευθύνων. Επιπλέον, ο υπουργός Εσωτερικών Μουσταφά Πουρ – Μουχαμαντί δήλωσε στους δημοσιογράφους ότι το επίμαχο σκίτσο «προσβάλλει τα συναισθήματα των τουρκόφωνων, επομένως όλου του ιρανικού έθνους» και ότι παρόμοιες συμπεριφορές «δεν είναι ανεκτές».