«Η περίοδος σιγής για τη Συνταγματική Συνθήκη έλαβε τέλος. Οι συνομιλίες ξαναρχίζουν». Με τη δήλωση αυτή της Αυστριακής υπουργού Εξωτερικών Ούρσουλα Πλάσνικ μετά τη συνάντηση των υπουργών Εξωτερικών των «25» στο Κλοστερνόιμπουργκ της Αυστρίας το Σαββατοκύριακο, η Ευρώπη έθεσε ξανά σε κίνηση τον μηχανισμό αναζήτησης ενός μέλλοντος για το Σύνταγμα της Ενωσης. Τα πρώτα αποτελέσματα είναι μάλλον πενιχρά, καθώς το μόνο απτό που προέκυψε ήταν η γενική διαπίστωση ότι το Σύνταγμα δεν πρέπει να εγκαταλειφθεί και «κάτι πρέπει να γίνει».
Τι όμως; Οπως κατέστη σαφές, στο Κλοστερνόιμπουργκ ουδείς έχει συγκροτημένη ή μη άποψη για το θέμα και το μόνο επί του οποίου υπήρξε πλήρης συμφωνία ήταν η επιβεβαίωση της παράτασης της «περιόδου περισυλλογής» στην οποία έχει επισήμως περιέλθει η Ενωση από πέρυσι τον Ιούνιο, μετά τα ατυχή δημοψηφίσματα στη Γαλλία και την Ολλανδία.
Δέσμη προτάσεων
Μια είδηση που κυκλοφόρησε, χωρίς εντούτοις να επιβεβαιωθεί, είναι ότι η Γερμανία, που θα προεδρεύσει της Ε.Ε. στο πρώτο εξάμηνο του 2007, θα καταθέσει συνολική δέσμη προτάσεων προς εξέταση από τους «25». Η ίδια η Πλάσνικ σημείωσε σχετικά ότι «δεν έχει την παραμικρή ιδέα τι θα συμβεί το 2007», πολύ περισσότερο δε τι θα συμβεί το 2008 – 2009, όταν επισήμως η Ενωση θα αναζητήσει την οριστική λύση για το Σύνταγμα.
Είναι δε ενδεικτικό ότι οι υπουργοί Εξωτερικών δεν κατέληξαν καν σε συμφωνία επί των δύο προσφάτων προτάσεων της Επιτροπής: την έκδοση επίσημης διακήρυξης υπέρ της Ενωσης επ’ ευκαιρία των 50 ετών από την υπογραφή της ιδρυτικής Συνθήκης της Ρώμης ή την κατάργηση του εθνικού βέτο σε θέματα εσωτερικής ασφάλειας και αστυνόμευσης του πληθυσμού, που είχε επίσης προτείνει η Επιτροπή ως «το θέμα» που θα φέρει τους πολίτες κοντά στην Ευρώπη.
Οι επικυρώσεις
Ενα παράδοξο είναι ότι τα κράτη-μέλη συνεχίζουν τη διαδικασία επικύρωσης (ήδη το έχουν επικυρώσει 15), χωρίς ωστόσο να υπάρχει η παραμικρή εικόνα για το τι θα συμβεί αν πράγματι η συνταγματική συνθήκη επικυρωθεί από όλους εκτός από 3 ή 4 αντιρρησίες. Στην πράξη, τα ρεαλιστικά σενάρια είναι τα ίδια που υπήρχαν την επομένη των δημοψηφισμάτων: η πλήρης εγκατάλειψη ή η λοβοτομή, με αφαίρεση ορισμένων αμφιλεγόμενων στοιχείων.
Ομως, ο μεν Γερμανός υπουργός Εξωτερικών, Φρανκ Βάλτερ Σταϊνμάγιερ, σημείωσε ότι «δεν υπάρχει ο παραμικρός λόγος να το εγκαταλείψουμε» (θέση που, κατά την Πλάσνικ, μοιράζονται και οι «25»), η δε Γαλλίδα υπουργός Ευρωπαϊκών υποθέσεων Κατρίν Κολονά τόνισε ότι «δεν πρέπει να αλλάξει τίποτα»… Ισως ένα πρώτο βήμα να είναι η παλαιά ιδέα που επανέφερε ο Σταϊνμάγιερ, να γίνει μια μετονομασία, να εγκαταλειφθεί η εμπρηστική για ορισμένους ονομασία «σύνταγμα». Ομως, αυτά ανήκουν στο μέλλον.
Για το ίδιο το Σύνταγμα, η συνάντηση στο Κλοστερνόιμπουργκ σίγουρα δεν ήταν αρχή. Μένει να φανεί αν, όπως θα έλεγε ο Τσόρτσιλ, ήταν το τέλος της αρχής ή η αρχή του τέλους…