Μπορεί η Ευρώπη να μην αποτελεί εχθρικό έδαφος για τους Ρώσους, ωστόσο οι σχέσεις των δύο είναι ιδιαίτερα τεταμένες τελευταία. Ενδεικτικό είναι το γεγονός ότι την τελευταία στιγμή η προγραμματισμένη γι’ αυτή την εβδομάδα σύνοδος κορυφής θα επισκιαστεί από την απειλή της Πολωνίας να καταστρέψει τη συνάντηση λόγω διαμάχης για τις εξαγωγές πολωνικού κρέατος.
Τυπικά οι σχέσεις είναι στενές. Στην πράξη η Ε.Ε. φοβάται ότι η Ρωσία διολισθαίνει προς τη δικτατορία. Στο μεταξύ, η Ρωσία έχει διαιρεθεί μεταξύ δύο ιδανικών: αντιλαμβάνεται τον εαυτό της ως «φυσικό μέλος της ευρωπαϊκής οικογένειας» και ταυτόχρονα θέλει να θεωρεί εαυτόν ανεξάρτητη υπερδύναμη. Η αβεβαιότητα αυτή εκφράστηκε λόγω της φύσης της Ε.Ε. με το ερώτημα: «Πρέπει να διαπραγματευτούμε μια νέα συμφωνία συνεργασίας;»
Η Ρωσία εξακολουθεί να δείχνει ενδιαφέρον για την υπογραφή συμφωνίας. Υπέγραψε τη συμφωνία συνεργασίας το 1997, σε μια εποχή που οι δύο πλευρές θεωρούσαν ότι οι κοινές αξίες και οι κανόνες της Ε.Ε. θα αποτελούσαν τη βάση της σχέσης τους. Ωστόσο, οι Ρώσοι δεν αποδέχονται πλέον αυτή τη θέση. Ο κ. Πούτιν αναφέρεται συχνά στην ιδιαιτερότητα της δημοκρατίας στη Ρωσία.
Πολλοί Ευρωπαίοι επιθυμούν την υπογραφή νέας συμφωνίας, θεωρώντας ότι μπορεί να αποτελέσει το έναυσμα για την υπέρβαση των διαφορών με τη Ρωσία. Το ενδεχόμενο της αδιαφορίας για την υπογραφή νέας συνθήκης δεν είναι παράλογο, ιδιαίτερα δε, καθώς η Ρωσία έχει ήδη υπογράψει συμφωνίες με τους βασικούς της εταίρους για την είσοδό της στο Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου (WTO). Οι διαπραγματεύσεις για την υπογραφή νέας συμφωνίας θα διαρκέσουν πολύ και θα είναι εξόχως ανταγωνιστικές καθώς θα φέρουν στην επιφάνεια υποβόσκουσες διαφορές στην αντίληψη των κοινών αξιών, ενώ ενδέχεται να αποκαλύψουν τις διαφορές στο εσωτερικό της Ε.Ε. σχετικά με τον τρόπο αντιμετώπισης της Ρωσίας. Οι συνομιλίες ενδέχεται να εξελιχθούν σε άσκηση πιέσεων στους Ρώσους προκειμένου να καταργήσουν το μονοπώλιο των αγωγών φυσικού αερίου, γεννώντας νέα προβλήματα για την Ε.Ε.
Επιχειρήματα υπέρ της συμφωνίας
Από την άλλη πλευρά τα επιχειρήματα υπέρ της υπογραφής συμφωνίας είναι ισχυρά. Η Ρωσία θα εκλάβει ενδεχόμενη αδιαφορία ως εχθρική πράξη. Οι Ευρωπαίοι φοβούνται τα αποθέματα φυσικού αερίου της Ρωσίας και θεωρούν ότι οι δύο πλευρές έχουν ανάγκη από τη θέσπιση μιας λεπτομερούς νομικής βάσης για τη συνεργασία τους, η οποία εκτείνεται σε πολλά πεδία. Η απάντηση είναι ότι οι σχέσεις των δύο πλευρών θα είναι δύσκολες μέχρι την αποχώρηση του προέδρου Πούτιν το 2008. Αυτό σημαίνει ότι η σχέση συνεργασίας θα πρέπει να διευρυνθεί και όχι να διαπραγματευθεί εκ νέου. Αυτό το ενδεχόμενο είναι ευκολότερο: γίνεται αυτόματα, εκτός απρόοπτης μονομερούς αποχώρησης. Συνεπάγεται ότι οι δύο πλευρές θα αποδεχτούν ένα μη ικανοποιητικό status quo. Θα πρόκειται, όπως ανέφερε ο πρέσβης της Ε.Ε. στη Ρωσία, Μίκαελ Εμερσον, για «μια λογικά αβρή διευθέτηση μιας αμφιλεγόμενης κατάστασης».