ΒΙΕΝΝΗ. H υπόθεση Λιτβινένκο έφερε το πολώνιο -ευτυχώς μόνον ως όρο- στην καθημερινή μας ζωή. Ομως, εκτός από το ραδιενεργό ισότοπο που προκάλεσε τον θάνατο του Ρώσου πρώην κατασκόπου, αποδεικνύεται ότι δεκάδες άλλες εν δυνάμει θανατηφόρες ραδιενεργές ουσίες μάς περιβάλλουν, ότι βρίσκονται παντού, από τους ανιχνευτές καπνού έως τις λάμπες εκστρατείας που λειτουργούν με βενζίνη στο σπίτι, στο νοσοκομείο και φυσικά στη βιομηχανία.
Υπό φυσιολογικές συνθήκες, όλα τα ραδιενεργά υλικά φυλάσσονται υπό συνθήκες απόλυτης ασφάλειας, ενώ πρόσβαση σε αυτά έχουν ελάχιστοι, εξειδικευμένοι άνθρωποι. Επίσης, ακριβώς όπως και πολώνιο, κάποια από τα υλικά που απαντώνται συχνότερα δεν είναι επικίνδυνα για την ανθρώπινη ζωή, παρεκτός εάν κάποιος τα καταπιεί ή τα εισπνεύσει, κάτι αδύνατο που εφόσον τηρούνται οι ασφαλιστικές δικλίδες.
Ολοι μπορούν να προμηθευτούν
Στην πραγματικότητα, όμως, οποιοσδήποτε θέλει να αποκτήσει ραδιενεργό υλικό μπορεί να το πράξει, είτε εμφανιζόμενος ως ιδιώτης είτε συστήνοντας μια «ανύπαρκτη» εταιρεία που θα μπορούσε να έχει νόμιμες χρήσεις για ύλες σαν το αμερίκιο, το θόριο και άλλες επικίνδυνες ύλες. «Με απόλυτη ευκολία οι ερευνητές μας αγόρασαν, παρέλαβαν και μετέφεραν ραδιενεργό υλικό» στα σύνορα Καναδά και Μεξικού στις ΗΠΑ, αναφέρει έκθεση που δόθηκε στην επιτροπή της Γερουσίας για την Ασφάλεια των ΗΠΑ. Η έκθεση αναφέρει, μεταξύ άλλων, ότι οποιοσδήποτε μπορεί να αγοράσει μικρές ποσότητες ραδιενεργών ουσιών, καθώς οι προμηθευτές δεν έχουν υποχρέωση να διαπιστώσουν αν ο αγοραστής θα τις χρησιμοποιήσει για νόμιμο σκοπό. Το πολώνιο είναι σίγουρα ένα ανορθόδοξο όπλο, αλλά πολύ λιγότερο εξωτικό από ό,τι πιστεύουμε, καθώς χρησιμοποιείται σε απειροελάχιστες ποσότητες και σε προϊόντα καθημερινής χρήσης.
Το αμερίκιο μπορεί να βρεθεί με μεγαλύτερη ευκολία. Το αμερίκιο 241 χρησιμοποιείται κατά κόρον στους οικιακούς ανιχνευτές καπνού, όπου βρίσκεται σφραγισμένο και πλήρως ασφαλές. Για να το χρησιμοποιήσει κάποιος, όπως το πολώνιο στην περίπτωση Λετβινένκο, πρέπει να ανοίξει πέντε χιλιάδες ανιχνευτές και να απομονώσει ένα γραμμάριο αμερίκιου 241, ποσότητα θανατηφόρα.
Επίσης, κάποιες λάμπες εκστρατείας περιέχουν ίχνη θορίου 232, που εκπέμπει φως όταν καίγεται από το αέριο. Ραδιενεργά υλικά περιέχονται και σε πολλά ρολόγια χειρός και τοίχου, κάποια κεραμικά, σε παλιά γυαλικά και σε φακούς.
Σε κλινικές και νοσοκομεία
Μια άλλη πηγή ραδιενεργού υλικού για όποιον αναζητεί να κάνει κακό είναι τα νοσοκομεία και οι κλινικές, που διαθέτουν ραδιενεργές ύλες στα διαγνωστικά μηχανήματα και στις συσκευές που χρησιμοποιούνται για τη θεραπεία του καρκίνου.