Τι ωραία που θα ήταν αν οι αρχιτέκτονες μπορούσαν να σχεδιάζουν ζωντανά συστήματα αντί για στατικά κτίρια, δυναμικές κατασκευές που αλλάζουν εσωτερική και εξωτερική μορφή ανάλογα με τις αλλαγές που σημειώνονται στο περιβάλλον τους. Τα σπίτια για παράδειγμα θα μπορούσαν να μικραίνουν το χειμώνα ώστε να μειώνεται το εμβαδόν τους και συνεπώς τα έξοδα για θέρμανση. Θα μπορούσαν να καλύπτονται το καλοκαίρι προκειμένου οι ένοικοι να γλιτώνουν από τη ζέστη ή οι σκεπές τους να κουνιούνται το χειμώνα προκειμένου να πέφτει το χιόνι. Οι ουρανοξύστες θα μπορούσαν να αλλάζουν σχήμα προκειμένου να βελτιώνουν την αεροδυναμική τους κατά τη διάρκεια καταιγίδων. Ομοίως, τα κτίρια γραφείων θα μπορούσαν να αλλάζουν σχήμα ώστε να βελτιώνεται ο εξαερισμός τους. Αυτή η αρχιτεκτονική εξαρτάται από δύο τεχνολογίες: την ύπαρξη συστημάτων ελέγχου ικανών να αποφασίζουν ό,τι χρειάζεται και δομικών στοιχείων ικανών να αλλάζουν το σχήμα των κτιρίων ανάλογα με τις ανάγκες. Οι αρχιτέκτονες εργάζονται τις τελευταίες δεκαετίες και βελτιώνουν τα συστήματα ελέγχου κτιρίων, αλλά η τεχνολογία που θα επιτρέπει την αλλαγή σχήματος βρίσκεται ακόμη σε νηπιακό στάδιο.
Η Φύση εμπνέει
Μια ιδέα που έχουν οι αρχιτέκτονες είναι να μιμηθούν τη Φύση. Πολλές από τις κατασκευές της Φύσης, όπως ο ιστός της αράχνης ή οι κυτταρικές μεμβράνες, είναι στιβαρές κατασκευές που αποτελούνται από πολλά αλληλοσυνδεόμενα στοιχεία και μπορούν να αλλάξουν σχήμα χωρίς η κατασκευή να χάσει τη δομική της ενότητα. «Αυτές οι κατασκευές μπορούν να κάμπτονται και να συστρέφονται, όμως κανένα από τα στοιχεία τους δεν λυγίζει ή συστρέφεται», εξηγεί ο Ρόμπερτ Σκέλτον του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνιας στο Σαν Ντιέγκο. «Είναι η αρχιτεκτονική της ζωής».
Ο Τριστάν ντ’ Εστρέ Στερκ του αρχιτεκτονικού γραφείου Office for Robotic Architctural Media and the Βureαu for Responsive Architecture με έδρα το Βανκούβερ του Καναδά έχει αρχίσει να κατασκευάζει μοντέλα κτιρίων που θα αλλάζουν σχήμα. Ελαφριά δομικά πλαίσια από σιδερόβεργες και καλώδια, εξοπλισμένοι με «πνευματικούς» μηχανισμούς αποτελούν τους τοίχους του κτιρίου. Αλλάζοντας τη διάταξή τους, αλλάζει και το σχήμα του κτιρίου. Επιπλέον, ο κ. Στερκ αναπτύσσει και τον «εγκέφαλο» που απαιτείται για τον έλεγχο ενός τέτοιου κτιρίου, με βάση στοιχεία που συλλέγονται από εξωτερικούς και εσωτερικούς αισθητήρες.
Ελεγχος με αισθητήρες
Αντιθέτως, ο Αντερς Νέραϊμ, πρόεδρος του τμήματος αρχιτεκτονικής και σχεδιασμού στο School of the Art Institute στο Σικάγο προτείνει ότι το κτίριο θα πρέπει να μοιάζει με αποκεντρωμένο οικολογικό σύστημα και θα πρέπει να ελέγχεται από πολλούς ανεξάρτητους αισθητήρες. Σε μερικά από τα πρωτότυπά του περιλαμβάνονται φωτιστικά που κινούνται στο χώρο αναζητώντας σκιερά σημεία προκειμένου να τα φωτίσουν και κουρτίνες κατασκευασμένες από εύκαμπτους ηλιακούς συσσωρευτές που χρησιμοποιούν την ενέργεια που αποθηκεύουν προκειμένου να ανοιγοκλείνουν μόνες τους. «Στα αποκεντρωμένα συστήματα επισκευάζονται ευκολότερα οι ζημιές», λέει ο κ. Νέραϊμ.