«Τερατώδες» σε μέγεθος χαρακτήρισε εμβρόντητη η γαλλική εφημερίδα «Μοντ» το συγκλοντιστικό συλλαλητήριο που οργάνωσαν στη Βηρυτό την περασμένη Κυριακή η Χεζμπολάχ και οι άλλες δυνάμεις της φιλοσυριακής αντιπολίτευσης του Λιβάνου. Σε ένα εκατομμύριο(!) υπολόγισαν τους διαδηλωτές ξένοι ανταποκριτές, ενώ ο στρατός της χώρας έκανε λόγο για «πρωτοφανή συγκέντρωση». Απίστευτος αριθμός για μια χώρα που ο πληθυσμός της είναι μόλις τέσσερα εκατομμύρια κάτοικοι.
Είναι προφανές ότι η επίθεση του Ισραήλ εναντίον του Λιβάνου το καλοκαίρι και η εντυπωσιακά επιτυχής αντίσταση της Χεζμπολάχ άλλαξαν τον εσωτερικό συσχετισμό δυνάμεων στη «χώρα των κέδρων». Το κύρος της μεν Χεζμπολάχ εκτοξεύθηκε στα ύψη, της δε φιλοαμερικανικής κυβέρνησης καταβαραθρώθηκε, με αποτέλεσμα η σιιτική οργάνωση να διεκδικεί τώρα μαχητικά το μερίδιο εξουσίας που θεωρεί ότι δικαιούται και ότι κατέκτησε στις συνειδήσεις των Λιβανέζων με την αντίστασή της στους Ισραηλινούς εισβολείς.
Εντυπωσιακό στοιχείο της κυριακάτικης συγκέντρωσης υπήρξε η μαζική συμμετοχή τεράστιου πλήθους περίπου 100.000 ατόμων που δεν ήταν σιίτες αλλά χριστιανοί! Ηταν οπαδοί του Ελεύθερου Πατριωτικού Ρεύματος του χριστιανού στρατηγού Μισέλ Αούν, ο οποίος είναι αρχηγός του μεγαλύτερου χριστιανικού κόμματος του Λιβάνου. Μαζί τους και οι υποστηρικτές του επίσης χριστιανού Σουλεϊμάν Φρανζιέ, γόνου επιφανούς οικογένειας που έχει το φέουδό της στον Βόρειο Λίβανο. Στο μέτωπο της αντιπολίτευσης και οι χριστιανοί του Εθνικιστικού Σοσιαλιστικού Κόμματος, ιστορικού εχθρού των επίσης χριστιανών φαλαγγιτών, καθώς μέλος του ΕΣΚ ήταν αυτός που το 1982 είχε δολοφονήσει των εκλεγμένο φαλαγγίτη πρόεδρο Μπεσίρ Τζεμαγέλ πριν προλάβει να αναλάβει τα καθήκοντά του.
Αν συνυπολογίσει κανείς πως ο χριστιανός πρόεδρος του Λιβάνου Εμίλ Λαχούντ είναι και αυτός υπέρ της αντιπολίτευσης και φιλοσύρος, αντιλαμβάνεται πως οι χριστιανοί του Λιβάνου είναι βαθύτατα διχασμένοι. Αυτό σημαίνει πώς η κυβέρνηση Σινιόρα έχει ήδη χάσει την πλειοψηφία στον λαό, όχι όμως και στο θεσμικό επίπεδο, όπου πλειοψηφεί άνετα στο Κοινοβούλιο λόγω συνταγματικών στρεβλωτικών διατάξεων που δίνουν στους χριστιανούς το 50% των εδρών, αν και δεν αποτελούν πλέον ούτε το 25% του πληθυσμού!
Μετριοπαθείς οι σιίτες
Η Χεζμπολάχ και οι άλλες δυνάμεις της αντιπολίτευσης απαιτούν την παραίτηση της κυβέρνησης Σινιόρα και τη συγκρότηση κυβέρνησης εθνικής ενότητας, στην οποία όμως δεν ζητούν την πλειοψηφία, αλλά αριθμό υπουργών ικανό για να σχηματίζουν «μειοψηφία μπλοκαρίσματος των αποφάσεων». Να μην μπορεί να λαμβάνεται δηλαδή απόφαση εναντίον της θέλησής τους.
Δεδομένου του υφισταμένου συσχετισμού δυνάμεων, το αίτημα της Χεζμπολάχ είναι μάλλον μετριοπαθές. Ο Σινιόρα όμως αρνείται να συμβιβαστεί και να το ικανοποιήσει, ενώ φυσικά ούτε λόγος να γίνεται για νέες εκλογές, οι οποίες υπό τις παρούσες συνθήκες θα οδηγούσαν σε ήττα του κυβερνητικού συνασπισμού.
Η αλήθεια είναι πως στη στάση του αυτή ο Σινιόρα έχει την πλήρη στήριξη των ΗΠΑ και του Ισραήλ, όπως και της Ε.Ε., που κατά κανένα τρόπο δεν θα ήθελαν να δουν τη Χεζμπολάχ να αποκτά δικαίωμα βέτο στις αποφάσεις της κυβέρνησης του Λιβάνου.
Αντιθέτως, η Ουάσιγκτον και το Τελ Αβίβ θα επιθυμούσαν να παραταθεί όπως όπως η σημερινή κατάσταση μέχρι το τέλος του καλοκαιριού του 2007, οπότε και θα λήξει η θητεία του προέδρου Εμίλ Λακούντ, ώστε η σημερινή φιλοδυτική πλειοψηφία να εκλέξει πρόεδρο αρεστό στο Ισραήλ και στις ΗΠΑ.
Ομως, «έχουμε μια κατάσταση, την οποία είναι αδύνατο να αντέξει η κυβέρνηση Σινιόρα, από πολιτική σκοπιά», σημειώνει η «Μοντ» σε ανάλυσή της. «Η φορά των γεγονότων φαίνεται πως είναι υπέρ της Χεζμπολάχ», εκτιμάει και το βρετανικό περιοδικό «Εκόνομιστ».
Μετά τη διαδήλωση – μαμούθ της Κυριακής, ο χριστιανός στρατηγός Μισέλ Αούν δήλωσε ότι αν η κυβέρνηση Σινιόρα δεν αποδεχθεί τους όρους της αντιπολίτευσης, τότε «θα αποκηρύξουμε την κυβέρνηση επισήμως και θα απαιτήσουμε τη συγκρότηση μεταβατικής κυβέρνησης που θα οργανώσει πρόωρες βουλευτικές εκλογές».
Για την ώρα πάντως, όλοι οι θεσμοί έχουν παραλύσει. Η κυβέρνηση Σινιόρα έχει διακόψει τις σχέσεις της με τον πρόεδρο Λαχούντ. Αυτός με τη σειρά του τη θεωρεί πλέον παράνομη, μετά την αποχώρηση όλων των σιιτών υπουργών από την κυβέρνηση και αρνείται να υπογράψει τα προεδρικά διατάγματα που του στέλνει. Το χάος ολοκληρώνεται στη Βουλή, όπου ο πρόεδρός της, ο αρχηγός της σιιτικής φιλοσυριακής οργάνωσης Αμάλ, είναι ένας εκ των κορυφαίων ηγετών της αντιπολίτευσης.
Καταγγελίες για προδοσία
Μπορεί ο ηγέτης της Χεζμπολάχ Χασάν Νασράλα να δηλώνει ότι η αντιπολίτευση «δεν θα αφεθεί ποτέ να συρθεί στην παγίδα του εμφυλίου πολέμου», η ουσία είναι όμως πως όσο ο Σινιόρα αρνείται τον συμβιβασμό τόσο πιο βαριά γίνεται η απειλή του εμφυλίου. Η φραστική αντιπαράθεση των δύο στρατοπέδων γίνεται όλο και πιο εμπρηστική.
Ο ίδιος ο Νασράλα άλλωστε κατηγόρησε δημοσίως για «προδοσία» μέλη της κυβέρνησης Σινιόρα: «Οταν ο διάλογος για τον εξοπλισμό της αντίστασης έφθασε σε αδιέξοδο, μέλη της κυβερνητικής πλειοψηφίας είπαν στην αμερικανική κυβέρνηση ότι δεν υπήρχε τρόπος ρύθμισης του θέματος μεταξύ των Λιβανέζων και της ζήτησαν επισήμως να μεσολαβήσει στην ισραηλινή κυβέρνηση για να εξαπολύσει καταστρεπτικό πόλεμο εναντίον της Χεζμπολάχ και όλων εκείνων που την υποστηρίζουν και την προστατεύουν», ισχυρίστηκε την περασμένη Παρασκευή, ενώ διοχέτευσε ανωνύμως στην κοινή γνώμη το όνομα του δρούζου φιλοαμερικανού ηγέτη Ουαλίντ Τζουμπλάτ ως ενός εκ των «προδοτών».
Ο Νασράλα πρόσθεσε μάλιστα ότι κατά τη διάρκεια του πολέμου, λιβανική μυστική υπηρεσία είχε λάβει εντολή από την κυβέρνηση να εντοπίσει πού βρίσκονταν οι ηγέτες της Χεζμπολάχ και να ανακαλύψει το κρησφύγετο του ίδιου του Νασράλα, ενώ ο λιβανικός στρατός κατέσχεσε όπλα που προορίζονταν για την αντίσταση κατά των Ισραηλινών.
Εύκολα αντιλαμβάνεται κανείς την έξαψη των παθών που έφεραν αυτές οι καταγγελίες. Την επομένη ο Φουάντ Σινιόρα απάντησε κατηγορώντας τη Χεζμπολάχ ότι «προσπαθεί να υποθάλψει πραξικόπημα ή τουλάχιστον να απειλήσει με τέτοιο πραξικόπημα».
Θέατρο «πολέμου δι’ αντιπροσώπων»
Δεν υπάρχει η παραμικρή αμφιβολία ότι οι αιτίες της σφοδρότατης πολιτικής κρίσης και της απειλής εμφυλίου πολέμου στον Λίβανο είναι ενδογενείς. Αυτό όμως δεν αναιρεί το γεγονός ότι ξένες δυνάμεις παρεμβαίνουν και οξύνουν την κρίση, μη έχοντας μάλιστα καμιά αναστολή στο να ωθήσουν τη χώρα στο αιματοκύλισμα όσο περνάει από το χέρι τους, αν θεωρήσουν ότι απειλείται η επικράτηση της λιβανικής παράταξης που βλάπτει τα συμφέροντά τους.
Αναντίρρητα οι ΗΠΑ και το Ισραήλ προτιμούν να γίνει εμφύλιος στον Λίβανο παρά να γίνει πανίσχυρη η Χεζμπολάχ και σε κυβερνητικό επίπεδο. Πολλοί συζητούν ήδη για το ενδεχόμενο νέας ισραηλινής εισβολής στον Λίβανο το ερχόμενο καλοκαίρι, αν οι πολιτικές εξελίξεις στη χώρα κινούνται υπέρ της φιλοσυριακής αντιπολίτευσης.
Το ίδιο και η Συρία και το Ιράν, που ενισχύουν με όπλα και χρήματα την αντιπολίτευση, προτιμούν σίγουρα τον εμφύλιο από την παγίωση στην εξουσία του Λιβάνου των φιλοϊσραηλινών – φιλοαμερικανικών δυνάμεων της κυβέρνησης Σινιόρα.
Από άλλη σκοπιά, εκείνη της αντίθεσης σουνιτών-σιιτών, παρεμβαίνουν στη σύγκρουση τα φιλοαμερικανικά, συντηρητικά καθεστώτα της Αιγύπτου, της Σαουδαραβίας και της Ιορδανίας.
Εξαιρετικά ανήσυχα από το γεγονός ότι η αμερικανική κατάκτηση και κατοχή του Ιράκ έφερε στην εξουσία τους σιίτες, δυνάμει συμμάχους του Ιράν, δεν θα ήθελαν με τίποτα να δουν τους σιίτες να κερδίσουν την εξουσία και στον Λίβανο από κοινού με τους συμμάχους τους. Προτιμούν τον εμφύλιο σπαραγμό των «Αράβων αδελφών» του Λιβάνου παρά την υλοποίηση του σιιτικού τόξου Ιράν – Ιράκ – Λιβάνου, για το οποίο μίλησε με δυσοίωνους όρους και τρόμο ήδη από πέρυσι ο βασιλιάς Αμπντάλα της Ιορδανίας.