Το 2006 ήταν χρονιά εκλογών για τις περισσότερες χώρες της Λατινικής Αμερικής. Και με εξαίρεση την Κολομβία, όπου ο συντηρητικός Αλβαρο Ουρίμπε επανεξελέγη πρόεδρος για δεύτερη φορά, και το Μεξικό, όπου ο επίσης συντηρητικός Φελίπε Καλντερόν νίκησε οριακά τον πρώην κομμουνιστή Μανουέλ Λόπες Ομπραδόρ, σε όλες τις χώρες της κεντρικής και της νότιας Αμερικής όπου έγιναν εκλογές, το αριστερό ρεύμα επικράτησε. Η επιστροφή της Αριστεράς στην εξουσία στη Λατινική Αμερική, η οποία χαιρετίστηκε με θέρμη από τους Ευρωπαίους διανοούμενους, είναι αναμφίβολα γεγονός, όμως δεν κινούνται όλες οι χώρες της κεντρικής και της νοτίου Αμερικής, εφεξής, στον ίδιο, όμοιο, πολιτικό άξονα.
Κοινό σημείο των νέων λατινοαμερικανικών κυβερνήσεων είναι η απόρριψη του νεοφιλελευθερισμού. Οχι όμως μόνο των Αμερικανών, αλλά και των Ευρωπαίων, οι οποίοι όπως επισήμανε στη γαλλική πολιτική επιθεώρηση Le Nouvel Observateur ο πρώην υπουργός Οικονομίας της Αργεντινής, Ρομπέρτο Λαβάνια, ήταν πιο σκληροί στις διαπραγματεύσεις για τη διαγραφή των χρεών των λατινοαμερικανικών χωρών.
Δεν απορρίπτει όμως όλη η Λατινική Αμερική τον φιλελευθερισμό με τον ίδιο τρόπο. Η μετριοπαθής σοσιαλίστρια Μισέλ Μπατσελέτ, πρόεδρος της Χιλής από τον περασμένο Ιανουάριο, ακολουθεί την οδό του πάλαι ποτέ τρίτου δρόμου του σοσιαλισμού, και καλλιεργεί προσεκτικά τις σχέσεις με τον «θείο Σαμ». Στο ίδιο πλαίσιο, ως προς τις σχέσεις τους με την Ουάσιγκτον εντάσσονται και ο περονιστής πρόεδρος της Αργεντινής, Νέστορ Κίρχνερ, ο οποίος πιστώνεται την ανάκαμψη της χώρας από την οικονομική κατάρρευση του 2001, και ο Ινάσιο Λούλα ντα Σίλβα, ο αριστερός πρόεδρος της Βραζιλίας, που παρά τα σοβαρά οικονομικά σκάνδαλα στα οποία φέρεται αναμεμειγμένο το κόμμα του, το Εργατικό κόμμα, επανεξελέγη πρόεδρος για δεύτερη τετραετία, τον περασμένο Οκτώβριο. Ο Λούλα, όπως και ο Ούγκο Τσάβες της πετρελαιοπαραγωγού Βενεζουέλας, ο οποίος κέρδισε εκ νέου τις προεδρικές εκλογές λίγο πριν εκπνεύσει το 2006, επανεξελέγησαν χάρη στο επιτυχημένο κοινωνικό τους πρόγραμμα και τη μεγάλη απήχησή τους στα λαϊκά στρώματα και στους φτωχούς. Ομως, ο Λούλα είναι σαφώς μετριοπαθέστερος του Τσάβες, όσο δε για το οικονομικό του πρόγραμμα, έλαβε εύσημα ακόμη και από το βρετανικό Εconomist.
Το «στρατόπεδο» Τσάβες
Ο Τσάβες που διεκδικεί τον ρόλο του συνεχιστή του Σιμόν Μπολίβαρ, του ήρωα και ελευθερωτή της Λατινικής Αμερικής, που έχει ως πρότυπο τον Φιντέλ Κάστρο, και εξαπολύει μύδρους κατά της Ουάσιγκτον και του Αμερικανού προέδρου Μπους, έχει συμπήξει μέτωπο κυρίως με τον Εβο Μοράλες, πρόεδρο της Βολιβίας. Μετά την εκλογή του, τον Δεκέμβριο του 2005, ο Μοράλες αποφάσισε να εθνικοποιήσει τον φυσικό πλούτο της χώρας του, και ενόχλησε όχι μόνο τους Αμερικανούς, αλλά και Ευρωπαίους, όπως τους Ισπανούς, που αναγκάστηκαν να επαναδιαπραγματευτούν τις επιχειρηματικές συμφωνίες τους με τη Λα Παζ. Στο «στρατόπεδο» Τσάβες έχει ενταχθεί και ο νέος πρόεδρος του Ισημερινού, ο αριστερός Ραφαέλ Κορέα, που κέρδισε τον περασμένο Νοέμβριο τον δεξιό υποψήφιο, τον «βασιλιά της μπανάνας» Αλβαρο Νομπόα. Στους πολιτικούς φίλους του Τσάβες, παρότι μετριοπαθέστερος, συγκαταλέγεται και ο Αλαν Γκαρσία που εξελέγη πρόεδρος του Περού, τον περασμένο Ιούνιο. Ενδιαφέρουσα περίπτωση είναι ο Ντανιέλ Ορτέγκα, πρώην ηγέτης των Σαντινίστας, ο οποίος μετά 16 χρόνια επανήλθε στην εξουσία της Νικαράγουας, με λιγότερο αντιαμερικανικές κορόνες σε σχέση με τη δεκαετία του 1980, και του οποίου τα δείγματα πολιτικής γραφής αναμένονται προκειμένου να διαπιστωθεί αν θα ενταχθεί στο στρατόπεδο Τσάβες ή θα επιλέξει ηπιότερη στάση.
Η περίπτωση του Μεξικού
Ξεχωριστή περίπτωση στη Λατινική Αμερική του 2006 αποτελεί το Μεξικό, όπου έξι μήνες μετά την οριακή εκλογή του συντηρητικού Φελίπε Καλντερόν, τον περασμένο Ιούλιο, ο ηττηθείς υποψήφιος, ο αριστερός Λόπες Ομπραδόρ, εξακολουθεί να αμφισβητεί το αποτέλεσμα των εκλογών. Οι αριστερές δυνάμεις που στηρίζουν τον Ομπραδόρ πυροδότησαν μεγάλες διαδηλώσεις στην πόλη Οαχάκα. Το Μεξικό ετοιμάζεται να υποδεχτεί το 2007 σε κλίμα έντασης και σε μια περίοδο που οι σχέσεις με τον γείτονά του, τις Ηνωμένες Πολιτείες, είναι τεταμένες εξαιτίας των πολύ σκληρών μέτρων κατά της μετανάστευσης που προωθεί η κυβέρνηση Μπους.
Το 2006 θα καταγραφεί ως η χρονιά που δυνάμωσε τον αριστερό άνεμο στο μεγαλύτερο μέρος της κεντρικής και της νοτίου Αμερικής, αλλά και ως η χρονιά που έδειξε ότι για πρώτη φορά στην ιστορία της η Λατινική Αμερική παίρνει την τύχη της στα χέρια της, προτείνοντας ανά περίπτωση τις δικές της λύσεις στα προβλήματα και κυρίως στην καταπολέμηση της φτώχειας. Κοντολογίς, η Λατινική Αμερική ζει τη σταδιακή εδραίωση της δημοκρατίας, η οποία συντελείται κυρίως μέσα από αριστερές, αλλά και δεξιές κυβερνήσεις.