Η συνείδηση «περιμένει» πάντα τον δικό της… Αλμπερτ Αϊνστάιν

Η συνείδηση «περιμένει» πάντα τον δικό της… Αλμπερτ Αϊνστάιν

1' 53" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Η συνείδηση είναι στο επίκεντρο της αίσθησης που έχουμε για τον εαυτό μας, όμως, παραδόξως, είναι η πιο ασαφής έννοια της βιολογίας. Ακόμη και το να τεθούν τα ερωτήματα γύρω από αυτήν είναι δύσκολο. Σε γενικές γραμμές, οι επιστήμονες έχουν επιχειρήσει να προσεγγίσουν το ερώτημα τι είναι συνείδηση με τρεις τρόπους. Ο ένας είναι πειραματικός, δημιουργώντας ρομπότ που λειτουργούν με τον τρόπο που λειτουργεί ένας ανθρώπινος εγκέφαλος. Ο άλλος είναι με το να μελετούν απευθείας τον εγκέφαλο. Και ο τρίτος είναι με το να κάθονται και να σκέφτονται. Η τρίτη μέθοδος δεν πρέπει να παραγνωρίζεται. Με το να κάθεται και να σκέφτεται πώς συνδέονται τα πιο παράδοξα αποτελέσματα της Φυσικής, ο Αλμπερτ Αϊνστάιν έσπασε τα δεσμά της κλασικής Φυσικής και διατύπωσε τη θεωρία της σχετικότητας.

Η ιδέα ότι η συνείδηση χαρακτηρίζει μόνο τους ανθρώπους και κάποιους στενούς συγγενείς τους επιβεβαιώθηκε από πείραμα που έκανε πριν από τρεις δεκαετίες ο Γκόρντον Γκάλοπ. Οι χιμπατζήδες και άλλοι μεγάλοι πίθηκοι μοιράζονται με τους ανθρώπους την ικανότητα να αναγνωρίζουν τους εαυτούς τους στον καθρέφτη. Το ίδιο και οι ελέφαντες και τα δελφίνια, όχι όμως και οι μικροί πίθηκοι ή οι σκύλοι και τα υπόλοιπα ζώα.

Υπάρχει κάτι στον εγκέφαλο που παίζει τον ρόλο παρατηρητή του εαυτού μας. Ο Μπένζαμιν Λίμπετ του Πανεπιστημίου του Σαν Φρανσίσκο παρακολούθησε με ηλεκτροεγκεφαλογραφήματα τον εγκέφαλο την ώρα που λάμβανε απλές αποφάσεις, όπως το να κουνήσει ένα δάχτυλο. Εδειξε ότι η διαδικασία που οδηγεί στην πράξη αυτή αρχίζει περίπου τρία δέκατα του δευτερολέπτου προτού ο άνθρωπος το συνειδητοποιήσει. Αυτό μπορεί να εξηγεί το συναίσθημα που πολλοί έχουν κατά καιρούς, ότι έκαναν κάτι χωρίς να το θέλουν.

Από την άλλη, ακόμα και ο Φρόιντ που έκανε δημοφιλή την ιδέα του ασυνείδητου, πίστευε ότι η συνειδητή θέληση μπορεί να υπερνικήσει τις ασυνείδητες επιθυμίες. Μήπως όμως αίσθηση της ελεύθερης βούλησης είναι μια ισχυρή ψευδαίσθηση, όπως τα χρώματα, που δεν υπάρχουν αλλά τα βλέπουμε γιατί αυτό είναι χρήσιμο; Η αλήθεια είναι ότι κανείς δεν ξέρει. Ούτε ξέρει κανείς από πού θα έρθει η επόμενη καινοτόμος ιδέα. Ισως φτιαχτεί κάποιο ρομπότ που να μπορεί να περιγράφει τις συνειδητές εμπειρίες του. Ισως να κάνει η νευροανατομία κάποια κρίσιμη παρατήρηση. Ή κάποιος άσημος υπάλληλος να κατεβάσει κάποια ιδέα, που θα κυριαρχήσει στη σκέψη του 21ου αιώνα όπως η σχετικότητα κυριάρχησε στη σκέψη του 20ού.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή