Εταιρείες, αεροναυπηγοί, σχεδιαστές φαντάζονται επιβατικά αεροσκάφη που πετούν με τηλεχειρισμό, αεροπλάνα που μοιάζουν με νυχτερίδες, που αλλάζουν τη μορφή τους κατά τη διάρκεια της πτήσης, που διασχίζουν τη μισή υφήλιο σε μερικά λεπτά της ώρας. Φαντάζονται αεροπλάνα που δεν ενοχλούν με τους θορύβους τους, δεν καταστρέφουν το περιβάλλον με τις εκπομπές αερίων ρύπων, αεροπλάνα με νέα υλικά. Οι τάσεις του μέλλοντος στην πολιτική αεροπορία φαίνεται ότι είναι τρεις. Ολοι αναζητούν ένα αεροπλάνο «πράσινο», πιο γρήγορο, πιο σιωπηλό και πιο οικονομικό σε καύσιμα. Οι κυριότερες προτάσεις των τελευταίων ετών προσπάθησαν να οικειοποιηθούν αυτά τα τρία χαρακτηριστικά.
Τον τελευταίο χρόνο, το εντυπωσιακότερο μοντέλο που παρουσιάστηκε ήταν το SAX-40, προϊόν της συνεργασίας του πανεπιστημίου του Κέμπριτζ και του Ινστιτούτου Τεχνολογίας της Μασαχουσέτης. Με σχήμα που θυμίζει σελάχι και κινητήρες ενσωματωμένους στο κυρίως σώμα, το SAX-40 υπόσχεται ότι θα καταστήσει την ηχορρύπανση άσχημη ανάμνηση του παρελθόντος και ότι θα καταναλώνει κατά 35% λιγότερα καύσιμα. Ισως -λένε οι δημιουργοί του- να το δούμε να κατακτά τους αιθέρες σε 30 χρόνια.
Μια άλλη συνεργασία, της NASA αυτή τη φορά με την Ιαπωνική Υπηρεσία Διαστήματος, φιλοδοξεί να δημιουργήσει τον διάδοχο του υπερηχητικού Κονκόρντ προσφέροντας όχι μόνο πολύ ταχύτερα ταξίδια (το αεροσκάφος θα κινείται με πενταπλάσια ταχύτητα από αυτή του ήχου) αλλά και πολύ φθηνότερα. Οι εμπνευστές του λένε ότι μπορεί να μεταφέρει άνετα 300 ταξιδιώτες, ενώ φιλοδοξούν να καταφέρουν να μειώσουν τόσο τον θόρυβο ώστε το νέο αεροπλάνο να πετά πάνω από πόλεις και όχι μόνο πάνω από τη θάλασσα, όπως το Κονκόρντ. Τέλος, η γηραιά Ευρώπη εστιάζει το ενδιαφέρον της σε μία άλλη καινοτομία: Στο επιβατικό αεροπλάνο που κινείται αποκλειστικά με τηλεχειρισμό.
Πτήσεις χωρίς πιλότο
Το μέλλον της αεροπορίας βρίσκεται, σύμφωνα με ορισμένους ειδικούς, στη δημιουργία συστημάτων που θα επιτρέψουν τις πτήσεις επιβατικών αεροσκαφών χωρίς πιλότο. Μια πολύ σημαντική πρωτοβουλία που χρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή στοχεύει στη δημιουργία ενός -και μόνου-ελεγχόμενου παγκόσμιου περιβάλλοντος πτήσεων, όπου θα μπορούν να κινούνται ασφαλώς αυτά τα τηλεκατευθυνόμενα ή μάλλον αυτοδιοικούμενα πολιτικά αεροσκάφη.
Το Innovative Future Air Transport System (IFATS), που επί του παρόντος βρίσκεται στα σπάργανα, είναι πραγματικά επαναστατικό σύστημα διότι θα «βγάλει» τον πιλότο από το αεροσκάφος. Ολες οι διαδικασίες που αυτός εκτελεί, καθώς και το έργο του ελεγκτή της εναέριας κυκλοφορίας, τις αναλαμβάνουν καθ’ ολοκληρίαν συστήματα ελέγχου εγκατεστημένα στο έδαφος.
Πολλές λεπτομέρειες για το πρόγραμμα δεν είναι ακόμα γνωστές. Ομως, κατά βάση το σύστημα απαιτεί τη δημιουργία ενός εναέριου δικτύου από «κυλίνδρους», που θα αντιστοιχούν με τους σημερινούς αεροδιαδρόμους. Σε αυτό το δίκτυο και στο εσωτερικό κάποιων νοητών «φυσαλίδων», όπως θα καθορίζονται από ορισμένες παραμέτρους, θα κινούνται όλα, μα όλα τα αεροσκάφη. Εν ολίγοις, κάθε αεροσκάφος θα παραμένει σε κάθε στιγμή του ταξιδιού του σε συγκεκριμένες θέσεις που θα καθορίζονται αποκλειστικά από το χώρο όπου βρίσκεται και το χρόνο πτήσης. Και αυτό θα ισχύει για όλα τα στάδια της πτήσης.
Η μεγάλη καινοτομία του συστήματος έγκειται στο ότι όλες οι λειτουργίες και οι υποχρεώσεις που σήμερα αναλαμβάνει ο πύργος ελέγχου μετατοπίζονται στο ίδιο το αεροσκάφος. Τα ηλεκτρονικά του συστήματα θα πρέπει ανά πάσα στιγμή να επικοινωνούν και να δίνουν τις απαραίτητες πληροφορίες για τη θέση τους σε όλα τα άλλα αεροσκάφη που κινούνται σε συγκεκριμένη περιοχή καθώς και σε τρία σημεία ελέγχου του συστήματος στο έδαφος.