Η βαλκανική περιπέτεια της Ευρωπαϊκής Ενωσης

Η βαλκανική περιπέτεια της Ευρωπαϊκής Ενωσης

6' 26" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Από αύριο 22 εκατομμύρια Ρουμάνοι και 8 εκατομμύρια Βούλγαροι θα προστεθούν στους πολίτες της Ε.Ε. ανεβάζοντας τον συνολικό πληθυσμό της κοντά στο μισό δισεκατομμύριο ανθρώπους και δημιουργώντας την «Ευρώπη των 27». Βουλγαρία και Ρουμανία θα καταλάβουν αμέσως και για πολλά χρόνια τις δύο τελευταίες θέσεις στον πίνακα των χωρών-μελών της Ε.Ε. βάσει του μέσου μισθού των κατοίκων τους. Ούτε καν μελλοντική ένταξη της Κροατίας, της Βοσνίας ή της Τουρκίας δεν θα αλλάξει την κατάταξη αυτή.

Δεν υπάρχει η παραμικρή αμφιβολία ότι η Βουλγαρία και η Ρουμανία θα ήταν εντελώς ανέτοιμες για ένταξη στην Ε.Ε. από οικονομική, κοινωνική ή πολιτική σκοπιά, αν η συζήτηση γινόταν στο πλαίσιο που ίσχυε για τους «15» προ πενταετίας. Ο μέσος μηνιαίος μισθός π.χ. στη Βουλγαρία σήμερα είναι μόλις 105(!) ευρώ, δηλαδή κάπου το ένα δέκατο από όσο στην Ελλάδα που είναι ουραγός στους «15», οπότε για ποια ένταξη να μιλήσει κανείς. Από τη στιγμή όμως που εντάχθηκαν στην Ε.Ε. οι Βαλτικές ή οι άλλες κεντροευρωπαϊκές χώρες και άρχισαν ενταξιακές διαπραγματεύσεις με την Τουρκία, θα αποτελούσε απαράδεκτη πρόκληση να αρνηθούν οι «25» την ένταξη της Βουλγαρίας και της Ρουμανίας, όπως και αποτελεί απαράδεκτη ανοησία η μέχρι στιγμής καθυστέρηση της ένταξης της Κροατίας, της Σερβίας, της Αλβανίας, της ΠΓΔΜ και του Μαυροβουνίου – χωρών με αδιαμφισβήτητη ευρωπαϊκή ταυτότητα, σε πλήρη αντίθεση με την Τουρκία.

Ετσι όπως εξελίχθηκε η Ε.Ε., σαφώς και χωρούν στους κόλπους της αυτές οι χώρες, αφού επικρατούν πλέον πολύ πιο χαλαρά οικονομικά και πολιτικά κριτήρια: η Ε.Ε. καθίσταται πρωτίστως ζώνη ελεύθερων εμπορικών ανταλλαγών στην οποία εντάσσεται όποια χώρα επιθυμεί να αποδεχθεί τους κανόνες οικονομικής λειτουργίας της, ενώ σε πολιτικό επίπεδο επιδιώκει την οριστική απόσπαση των χωρών του πρώην «υπαρκτού σοσιαλισμού» από τη ρωσική επιρροή.

«Η διεύρυνση υπήρξε ζωτικής σημασίας για τη διασφάλιση του καπιταλισμού της αγοράς σε όλη την Ευρώπη», σημειώνει χαρακτηριστικά το αμερικανικό περιοδικό «Νιούζγουικ», σε σχέση με τα οικονομικά κίνητρα. Ο Ιβάν Κράστεφ, πρόεδρος του Κέντρου Νεοφιλελεύθερης Στρατηγικής της Σόφιας, αναλύει στη «Μοντ» τον αντιρωσικό χαρακτήρα της διεύρυνσης: «Οι Βρυξέλλες πρέπει να απαλλαγούν από την αυταπάτη ότι μπορούν να μοιρασθούν κοινούς χώρους με τη Ρωσία… Η Ε.Ε. πρέπει να γνωρίζει ότι οι χώρες θα πρέπει να βρίσκονται είτε υπό τη δική της επιρροή είτε υπό εκείνη της Ρωσίας», υπογράμμισε μεταξύ άλλων.

Η ενοποίηση απομακρύνεται

Υπό το πρίσμα των προαναφερθέντων στόχων που έχουν θέσει οι ηγέτες της Ε.Ε. και προωθούν με τις διευρύνσεις της, η ένταξη της Βουλγαρίας και της Ρουμανίας αποτελεί επιτυχία – «όσο πιο πολλά τα μέλη της Ε.Ε. τόσο πιο καλά» είναι η απλή αρχή τους.

Φυσικά, αυτή σε καμιά περίπτωση δεν υπηρετεί τα κατά καιρούς διακηρυχθέντα «ευρωπαϊκά οράματα» ή τις κάποτε κυρίαρχες αντιλήψεις για εμβάθυνση πολύπλευρη της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης. Σε σχέση με τις απόψεις αυτές, οι οποίες όμως είναι πλέον ξεπερασμένες οριστικά και αμετάκλητα, η ένταξη της Σόφιας και του Βουκουρεστίου, όπως και των προηγούμενων κεντροευρωπαϊκών χωρών, αποτελεί καίριο πλήγμα σε όλους τους τομείς εναντίον της υποτιθέμενα επιθυμητής ενοποίησης.

Στον οικονομικό τομέα δεν γίνεται λόγος. Στον πολιτικό τομέα τα πράγματα είναι ακόμη χειρότερα. Και οι δύο χώρες, όπως και οι άλλες κεντροευρωπαϊκές, συμπεριφέρονται ως υποτελείς των ΗΠΑ – η Ρουμανία μάλιστα καταγγέλθηκε και ως χώρα που είχε στο έδαφός της φυλακή της CIA! Και οι δύο απέκτησαν προσφάτως αμερικανικές στρατιωτικές βάσεις στο έδαφός τους και δείχνουν εξαιρετικά ανυπόμονες να χρησιμοποιηθούν ως ορμητήριο αμερικανικών πολεμικών επιχειρήσεων εναντίον χωρών της Μέσης Ανατολής ή οποιωνδήποτε άλλων. Πριν καν ενταχθούν στο ΝΑΤΟ, τάχθηκαν ανοικτά υπέρ της αμερικανικής πολιτικής στο Ιράκ και εναντίον της πολιτικής της Γαλλίας, της Γερμανίας κ.λπ. Στο Βουκουρέστι μάλιστα έφθασαν στο σημείο να μιλούν και για… «άξονα Ουάσιγκτον – Λονδίνου – Βουκουρεστίου»!

Είναι εξόφθαλμο ότι απολύτως τίποτα δεν έχει να κερδίσει η ευρωπαϊκή πολιτική ενοποίηση από την είσοδο στην Ε.Ε. χωρών με τέτοιες απόψεις και επιθετικές διαθέσεις εναντίον τρίτων χωρών – αν φυσικά υπάρχει ακόμη πρόθεση χειραφέτησης της ευρωπαϊκής εξωτερικής πολιτικής από τις Ηνωμένες Πολιτείες, πράγμα καθόλου βέβαιο σήμερα.

Το τέλος των μύθων

Οι Αμερικανοί φροντίζουν άλλωστε να διασφαλίζουν την πολιτική τους ηγεμονία στα ευρωπαϊκά κράτη, εντάσσοντάς τα στους κόλπους του υπό την κυριαρχία τους ΝΑΤΟ πριν τα δεχθεί η Ε.Ε. Ετσι, πιθανόν, ήδη από το 2008 θα γίνουν μέλη του ΝΑΤΟ η Κροατία, η Αλβανία και η ΠΓΔΜ, ενώ στη σύνοδο κορυφής του ΝΑΤΟ στη Ρίγα της Λεττονίας, στα τέλη του περασμένου μήνα, έγινε το πρώτο ουσιαστικό βήμα προς την ενταξιακή διαδικασία και της Σερβίας, του Μαυροβουνίου και της Βοσνίας. Οταν, λοιπόν, η Ε.Ε. θα δεχθεί αυτές τις χώρες έπειτα από καμιά πενταετία, η αμερικανική πολιτική ηγεμονία σε αυτές θα είναι ήδη εδραιωμένη.Θα αποτελούσε φαιδρότητα ως εκ τούτου είτε να αποδοθεί στην ένταξη της Βουλγαρίας και της Ρουμανίας η αποσάθρωση της ανύπαρκτης πολιτικής ενοποίησης της Ευρώπης είτε να χρησιμοποιηθεί η υπαγωγή τους στα κελεύσματα της Ουάσιγκτον ως επιχείρημα κατά της ένταξής τους στην Ε.Ε.

Η προηγηθείσα ανάλυση απλώς εξηγεί γιατί τα νέα μέλη γίνονται δεκτά με αδιαφορία και μάλλον ψυχρά αισθήματα από τους πολίτες των παλαιών κρατών της Ε.Ε. Κάπως έτσι αισθάνονται άλλωστε και οι κάτοικοι της Βουλγαρίας και της Ρουμανίας, πέρα από την ανακούφιση του ότι δεν θα αισθάνονται πια κυνηγημένοι στις χώρες της Ε.Ε. και δεν θα φοβούνται τις απελάσεις. Κανένας ενθουσιασμός όμως πλέον, καμιά μεγάλη προσδοκία.

Με αξιοπρόσεκτη οξυδέρκεια ο Ιβάν Κράστεφ αναλύει βαθύτερα το ζήτημα αυτό στη «Μοντ», επισημαίνοντας μεταξύ άλλων:

«Στα μάτια του πληθυσμού οι Βρυξέλλες είχαν μια ιδιότητα – την άσκηση ελέγχου επί των πολιτικών ανδρών της Βουλγαρίας. Με την έννοια αυτή εκλαμβάνονταν ως σύμμαχος του λαού εναντίον των ελίτ. Ομως τώρα, μετά την ένταξη, η προοπτική θα αλλάξει και οι Βρυξέλλες κινδυνεύουν να εμφανίζονται ως σύμμαχος των ελίτ, στις οποίες θα προσφέρουν καταφύγιο και καριέρες… Αρκεί να παρατηρήσετε την πολιτική εξέλιξη στις ανατολικοευρωπαϊκές χώρες που μπήκαν στην Ε.Ε.: η πόλωση εκεί είναι διαρκώς ισχυρότερη, ο λαϊκισμός κερδίζει έδαφος, πολυάριθμα πολιτικά κόμματα αμφισβητούν τις αρχές που θεμελιώνουν την ένταξη στην Ε.Ε. – αυτό συμβαίνει στη Σλοβακία, στην Πολωνία, στην Ουγγαρία. Δεν υπάρχει περιοχή στον κόσμο όπου ο σκεπτικισμός απέναντι στη δημοκρατία να είναι ισχυρότερος από όσο στην κεντρική και ανατολική Ευρώπη. Πού είναι ο προαναγγελθείς θρίαμβος της δημοκρατίας;».

Βαλκάνιοι που αρνούνται τον εαυτό τους

Η Ελλάδα δεν έχει φυσικά να χάσει τίποτα από την ένταξη στην Ε.Ε. της Βουλγαρίας και της Ρουμανίας. Η αξιοποίηση του φθηνού τους εργατικού δυναμικού γίνεται ήδη εδώ και δεκαπέντε χρόνια από την ελληνική οικονομία και αν οι Βούλγαροι ακριβύνουν είναι προφανές πως θα αντικατασταθούν από άλλους, φθηνότερους μετανάστες.

Οσο για τις 3.500 ελληνικές επιχειρήσεις και τα περίπου 1.000 υποκαταστήματα ελληνικών τραπεζών που δραστηριοποιούνται στη Βουλγαρία, τη Ρουμανία και τα υπόλοιπα Βαλκάνια και μέχρι τώρα επιβίωσαν και ευημερούν σε συνδιαλλαγή με τις μαφίες που λεηλάτησαν τον δημόσιο πλούτο και κυβερνούν τις χώρες αυτές, σίγουρα θα αντιμετωπίσουν αυξημένη πίεση τώρα που θα ομαλοποιηθεί η λειτουργία της καπιταλιστικής αγοράς μέσω της ένταξης στην Ε.Ε. Λιγότερο ριψοκίνδυνες επιχειρήσεις ισχυρών χωρών θα διεκδικήσουν μερίδιο της αγοράς στις νέες συνθήκες και εναπόκειται στους Ελληνες επιχειρηματίες να αντεπεξέλθουν στον ανταγωνισμό μέσα στο νέο πλαίσιο, με τις δικές τους δυνάμεις.

Σε ό,τι αφορά τώρα τον πολιτικό τομέα, η Ελλάδα θα βρει απέναντί της δύο χώρες φιλικές προς την Τουρκία. Η Ρουμανία ακολουθεί παραδοσιακά ακραία φιλοτουρκική πολιτική και σίγουρα θα συμπαραταχθεί με τους Αγγλους και τους Αμερικανούς σε θέματα όπως το Κυπριακό. Οσο για τη Βουλγαρία, με το κόμμα της τουρκικής μειονότητας να έχει καταστεί σχεδόν μόνιμος κυβερνητικός εταίρος, εδώ και πολλά χρόνια πλέον έχει εγκαταλείψει την έντονα φιλελληνική και φιλοκυπριακή πολιτική της.

Αξιοσημείωτο, πάντως, είναι πως η ένταξη στην Ε.Ε. των βαλκανικών κρατών σηματοδοτεί ουσιαστικά και το τέλος των Βαλκανίων ως γεωπολιτικού χώρου. Η Σλοβενία, η Κροατία, η Βοσνία θέλουν πολύ περισσότερο να θεωρούν τις χώρες τους κομμάτι της κεντροευρωπαϊκής αυστροουγγρικής αυτοκρατορίας του παρελθόντος, παρά των Βαλκανίων. Το ίδιο επιχειρεί να κάνει τώρα και η Ρουμανία. Αποτέλεσμα, όλες υποκρίνονται ότι απεχθάνονται κάθε τι βαλκανικό, ιδίως τώρα που έγιναν ή θα γίνουν μέλη της Ε.Ε.!

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή