Ξεκίνησαν την προεκλογική προεδρική εκστρατεία τους ως… «ατίθαση νεολαία» -παρόλο που ο καθένας τους έχει πάνω από ένα τέταρτο του αιώνα στην ενεργό πολιτική- δημιουργώντας την εντύπωση ότι θέλουν να αλλάξουν εκ βάθρων τις θέσεις των κομμάτων τους. Ο λόγος για τη σοσιαλίστρια Σεγκολέν Ρουαγιάλ και τον γκολικό Νικολά Σαρκοζί που διεκδικούν τον προεδρικό θώκο της Γαλλίας στις εκλογές της 22ας Απριλίου και 6ης Μαΐου. Μέχρι και τα ονόματά τους περικόπηκαν σε «Σεγκό» και «Σαρκό», στο όνομα του μοντερνισμού! Τα μέσα ενημέρωσης τους αποθέωσαν και τους επέβαλαν με σαρωτικές πλειοψηφίες στο εσωτερικό των κομμάτων τους ως υποψηφίους.
Εικονοκλάστες στις τοποθετήσεις τους, η Ρουαγιάλ και ο Σαρκοζί απαρνήθηκαν την πεμπτουσία των αρχών των κομμάτων τους. Η Σεγκολέν απέρριψε κάθε αριστερό στοιχείο της πολιτικής του Σοσιαλιστικού Κόμματος σε βαθμό που ενθουσιάστηκε μαζί της ακόμη και η ακραία συντηρητική «Γουόλ Στριτ Τζέρναλ», η οποία έκανε λόγο για το «νέο πρόσωπο του γαλλικού σοσιαλισμού» και εκτιμούσε ότι η Ρουαγιάλ «θα μπορούσε να στρέψει το κόμμα στο κέντρο». Ο Σαρκοζί εγκατέλειψε τον αντιαμερικανισμό, τον κρατισμό και το πατερναλιστικό κοινωνικό κράτος που αποτελούσαν την ψυχή του γκολισμού της γαλλικής δεξιάς και τα αντικατέστησε με τον ατλαντισμό και τον νεοφιλελευθερισμό.
Διά μιας ολόκληρο το πολιτικό σκηνικό της υπαρκτής Γαλλίας φάνηκε να τίθεται στο περιθώριο – από τον πρόεδρο Ζακ Σιράκ και τον πρωθυπουργό Ντομινίκ ντε Βιλπέν της δεξιάς ώς τα ιστορικά στελέχη του Σοσιαλιστικού Κόμματος.
Ανατροπή
Οσο όμως πλησιάζουμε προς τις εκλογές, το σκηνικό αλλάζει. Πέρα από τα ΜΜΕ και τους δημοσκόπους, τώρα πρέπει να πεισθούν και οι ψηφοφόροι. Αφυπνισθέντες οι δύο υποψήφιοι διαπίστωσαν ότι η προσωποκεντρική καμπάνια τους άφηνε τεράστια κενά.
Με τις συντηρητικές θέσεις τους μπορεί όντως να συμπίεζαν κάπως την επιρροή της ακροδεξιάς του Λεπέν. Η Σεγκολέν όμως ήταν παντελώς ανίκανη να ασκήσει οποιαδήποτε επιρροή προς την αριστερά, τόσο εντός του Σοσιαλιστικού Κόμματος όσο και πολύ περισσότερο αριστερότερα από αυτό. Ταυτόχρονα, η απάρνηση του γκολικού και του μιτερανικού κοινωνικού μοντέλου επέτρεψε την ορμητική εισβολή του κεντρώου Φρανσουά Μπαϊρού ανάμεσά τους, ο οποίος άρχισε να καλπάζει προς το ποσοστό του 20%.
Επιπλέον, υπήρχε ένα πολιτικό παράδοξο: το 55% των Γάλλων ψηφοφόρων είχε ψηφίσει «όχι» στο δημοψήφισμα για το ευρωσύνταγμα, αλλά κανένας από τους δύο υποψηφίους δεν εξέφραζε πολιτικά αυτό το «όχι». Και ο μεν Σαρκοζί, διακηρύσοντας σταθερά ότι η Τουρκία δεν ανήκει στην Ευρώπη και δεν πρέπει να γίνει μέλος στην Ε.Ε. και τηρώντας σκληρή στάση έναντι των μεταναστών, προσείλκυε με αυτόν τον τρόπο το μεγαλύτερο ίσως μέρος των ψηφοφόρων της δεξιάς που είχαν ψηφίσει «όχι». Η αριστερή συνιστώσα του «όχι» όμως που ήταν και η συντριπτικά μεγαλύτερη ήταν αδύνατον να εκφρασθεί από τη Σεγκολέν και είχε απομείνει «πολιτικά ορφανή».
Η συνειδητοποίηση της κατάστασης επέφερε πανικό στο επιτελείο της Σεγκολέν και αναστάτωση στο επιτελείο του Σαρκοζί – πολύ περισσότερο που κανένα από τα ηγετικά στελέχη των κομμάτων τους, τα οποία είχαν πρόσβαση σε αυτά τα τμήματα ψηφοφόρων, δεν στήριζε ενεργά τους δύο υποψηφίους.
Το σύντομο πανηγύρι της ανανέωσης είχε τελειώσει. Η Σεγκολέν συνειδητοποίησε πως έπρεπε επειγόντως να κάνει αριστερή στροφή αν δεν ήθελε να κινδυνεύσει να υποστεί τον διασυρμό του σοσιαλιστή πρωθυπουργού Λιονέλ Ζοσπέν, ο οποίος ήταν υποψήφιος στις προεδρικές εκλογές του 2002 αλλά δεν κατόρθωσε να φτάσει το 20%, με αποτέλεσμα να τον περάσει ο Λεπέν και να τον πετάξει έξω από τον δεύτερο γύρο. Αυτήν τη φορά ίσως όχι ο Λεπέν, αλλά ο Μπαϊρού υπό ορισμένες προϋποθέσεις δεν θα ήταν απολύτως αδύνατον να απειλήσει τη Σεγκολέν. Ο Σαρκοζί, από τη σκοπιά του, συνειδητοποίησε πως αν άφηνε ικανό κομμάτι των γκολικών να ψηφίσει Μπαϊρού στον πρώτο γύρο διέτρεχε θανάσιμο κίνδυνο ο ίδιος στον δεύτερο γύρο: αν περνούσε ο Μπαϊρού αντί για τη Σεγκολέν, σχεδόν βέβαιος πρόεδρος της Γαλλίας θα ήταν ο Φρανσουά Μπαϊρού, αφού όλοι οι αριστεροί στον δεύτερο γύρο θα τον προτιμούσαν από τον Σαρκοζί!
Ετσι και οι δύο υποψήφιοι ανέκρουσαν πρύμναν και προχώρησαν με ραγδαίους ρυθμούς στην προσέγγιση με τα κόμματά τους και στην «αναπαλαίωση» της γραμμής τους.
Το επιτελείο της Σεγκολέν έθεσε κατ’ αρχήν στο στόχαστρο τον φιλοαμερικανισμό και τον νεοφιλελευθερισμό του Σαρκοζί: «Η Γαλλία είναι έτοιμη να ψηφίσει το 2007 έναν Αμερικανό νεοσυντηρητικό με γαλλικό διαβατήριο;» αναρωτήθηκε ρητορικά, καταγγέλλοντας «το θέαμα ενός υποψηφίου προέδρου, προερχομένου υποτίθεται από την γκωλική οικογένεια, που ζητιανεύει ένα ραντεβού σε ένα γραφείο γειτονικό με εκείνο του προέδρου των ΗΠΑ για να κριτικάρει την αλαζονεία της χώρας του».
Κάτω από αυτήν την πίεση ο Σαρκοζί υποχώρησε: «Ζητώ από τους Αμερικανούς φίλους μας να μας αφήσουν ελεύθερους, ελεύθερους γα να είμαστε φίλοι τους», δήλωσε την Τετάρτη. «Η Ευρώπη είναι η μόνη δύναμη ικανή να εξισορροπήσει κάθε πειρασμό ηγεμονισμού στον κόσμο, η μόνη ικανή να αντιταχθεί στην παντοδυναμία της αγοράς», είχε δηλώσει προ δεκαημέρου στο Στρασβούργο.
Η Σεγκολέν προχώρησε σε δύο ακόμη κινήσεις. Πρώτον, την ανακοίνωση προγράμματος 100 σημείων με σαφώς φιλολαϊκή χροιά, αριστερής κατεύθυνσης. Δεύτερον, την επίσημη συγκρότηση γύρω της ομάδας που συμπεριλαμβάνει πρακτικά όλα τα προβεβλημένα και ιστορικά στελέχη του Σοσιαλιστικού Κόμματος, τους αποκαλούμενους… «ελέφαντες».
Κάγχασε ο Μπαϊρού για την «επιστροφή της ορδής των ελεφάντων». «Στη Φύση οι ελέφαντες πάντοτε κατευθύνονται από ενα θηλυκό», πρόσθεσε άλλος. Την «επιστροφή της μεγάλης παρέλασης των ελεφάντων» ειρωνεύθηκε ο αναπληρωτής γραμματέας του κόμματος του Σαρκοζί, Λοράν Βοκιέ. Η ουσία, όμως, είναι πως ενώ οι δημοσκοπήσεις έδειχναν τη Σεγκολέν να υστερεί του Σαρκοζί 10 εκατοστιαίες μονάδες στην πρόθεση ψήφου στον δεύτερο γύρο, τώρα τους δείχνουν 50%-50%. Η εκδίκηση των ελεφάντων…
Φρανσουά Μπαϊρού, ο «Λεπέν των ελίτ»
Ολοι μιλούν γι’ αυτόν. Τον αποκαλούν… «Λεπέν των ελίτ». Θα αποτελέσει άραγε την έκπληξη αυτών των εκλογών; Πρόκειται για τον κεντρώο Φρανσουά Μπαϊρού. «Με μια σπάνια τακτική εξυπνάδα, ενσάρκωσε τον αντάρτη του συστήματος», σημειώνει η συντηρητική «Φιγκαρό». «Αντάρτης» μέσα στο σύστημα, εννοείται. Κατόρθωσε όμως να εκσυγχρονίσει το παλιό γαλλικό όνειρο της εθνικής ενότητας, ζητώντας «να κάνουμε να εργασθούν οι καλύτεροι της δεξιάς και της αριστεράς».
Ξεκίνησε την καμπάνια του καταγγέλλοντας την προκλητική προβολή του διδύμου Σεγκολέν – Σαρκοζί από την τηλεόραση, κερδίζοντας τη συμπάθεια μερίδας της κοινής γνώμης. Στη συνέχεια, επιχείρησε να καλύψει τόσο το κενό των γκωλικών, που άφηνε στη δεξιά ο Σαρκοζί όσο και εκείνο της «πατριωτικής» πτέρυγας των σοσιαλιστών, ενσαρκώνοντας και το γαλλικό όνειρο για την Ευρώπη, σε αντίθεση με το αγγλοσαξονικό μοντέλο. Αντιφατικός και δημαγωγικός ο λόγος του, συσπειρώνει αρκετούς από αυτούς που δεν καλύπτονται από το δίδυμο «Σεγκό-Σαρκό».
«Ο Μπαϊρού κολακεύει τους εκπαιδευτικούς, εξυμνεί τον γαλλικό δημόσιο τομέα, υπερασπίζεται το εξισωτικό γαλλικό μοντέλο, αλλά στις Βρυξέλλες ορκίζεται υπέρ του παγκόσμιου ελεύθερου εμπορίου και του ελεύθερου ανταγωνισμού», σημειώνει δηκτικά η «Φιγκαρό».
Μέχρι τώρα, ο Μπαϊρού κέρδιζε εύκολα ψήφους. Τώρα τον έβαλαν στο στόχαστρό τους τόσο ο Σαρκοζί όσο και η Σεγκολέν. Συσπειρώνοντας τις παρατάξεις τους, του αφήνουν ελάχιστο ζωτικό πολιτικό χώρο και τον απειλούν με καθήλωση σε ποσοστά ήττας. Θα δούμε πόσο αποτελεσματικά θα το καταφέρουν.