Ο υπουργός Αμυνας της Ρωσίας, Σεργκέι Ιβανόφ, ενδέχεται να είναι ο επόμενος πρόεδρος της Ρωσίας. Ο 54χρονος Ιβανόφ αναμένεται να αντικαταστήσει τον Βλαντιμίρ Πούτιν, τον ατσάλινο πρόεδρο, ο οποίος σύμφωνα με το Σύνταγμα πρέπει να αφήσει τη θέση του στις αρχές του 2008 μετά την ολοκλήρωση δύο θητειών στον προεδρικό θώκο. Ο Ιβανόφ δεν έχει εκφράσει ποτέ την επιθυμία να γίνει πρόεδρος, ούτε δημοσίως, ούτε σε ιδιωτικό κύκλο. Θεωρείται όμως δεδομένο ότι θα κατέβει ως υποψήφιος στις εκλογές, οι οποίες αναμένεται να πραγματοποιηθούν στις 2 Μαρτίου του 2008.
Ούτε όμως ο άλλος ισχυρός διεκδικητής της προεδρίας, ο πρώτος αντιπρόεδρος της κυβέρνησης, Ντιμίτρι Μεντβέντεβ, έχει εκφράσει τέτοιου είδους επιθυμία. Ούτε και η Βαλεντίνα Ματβιγιένκο, η δυναμική κυβερνήτης της Αγίας Πετρούπολης. Ούτε και ο πρώην πράκτορας της KGB, Βλαντιμίρ Γιακούνιν, ο οποίος είναι πρόεδρος της κρατικής υπηρεσίας Ρωσικών Σιδηροδρόμων. Ούτε ο πρώην κυβερνήτης και προσωπάρχης του προεδρικού γραφείου, Σεργκέι Σομπγιάνιν. Ούτε ο προεδρικός απεσταλμένος στον πολυτάραχο Καύκασο, Ντιμίτρι Κόζακ. Ούτε ο πρόεδρος της κάτω Βουλής Μπόρις Γκρίζλοφ. Ούτε ο πρόεδρος της άνω Βουλής, Σεργκέι Μινόροφ. Ούτε ο διευθυντής της κρατικής εταιρείας, η οποία έχει το μονοπώλιο του εμπορίου όπλων, Σεργκέι Τεμεζόφ, ο οποίος υπηρέτησε ως πράκτορας των μυστικών υπηρεσιών μαζί με τον Πούτιν στην Ανατολική Γερμανία.
«Το πρόβλημα του 2008»
Ολοι αυτοί φέρονται οι πιθανοί διάδοχοι, επειδή είναι στενοί συνεργάτες του Πούτιν. Κανείς δεν ξέρει ποιος μπορεί να προβάλει ως υποψήφιος, καθώς θα τον επιλέξει ο ίδιος ο Πούτιν, ο οποίος δεν έχει δώσει κανένα στοιχείο σχετικά με την τελική του επιλογή. Αυτό που είναι σίγουρο είναι ότι αυτός που θα επιλεγεί, θα είναι ο επόμενος πρόεδρος της Ρωσίας. Το πρόβλημα του Πούτιν, το οποίο ο ίδιος δημιούργησε, είναι ότι είναι αδύνατον να φανταστεί κανείς, κάποιον άλλο στη θέση του. Η αυθεντική δημοτικότητά του, η οποία τρέφεται από τον τσαρικού τύπου θαυμασμό για το πρόσωπό του και κατασκευάστηκε συνειδητά, έχει εμποδίσει την ανάδειξη οποιασδήποτε άλλης ηγετικής φυσιογνωμίας, ακόμα κι από τον στενό του κύκλο. Γι’ αυτό και δεν γίνεται λόγος για τις «εκλογές του 2008», αλλά για το «πρόβλημα του 2008».
Είναι αδιαμφισβήτητο γεγονός ότι ο Πούτιν άλλαξε τη χώρα προς το καλύτερο. Αυτό όμως το πέτυχε μέσω της δημιουργίας ενός αυταρχικού συστήματος, το οποίο είναι μόνο κατ’ όνομα δημοκρατικό. Το Κρεμλίνο απηχεί σήμερα το υβριδικό σύστημα, που δημιούργησε ο Πούτιν: ένα καπιταλιστικό σύστημα με αυταρχικό πρόσωπο. Η αναζήτηση διαδόχου μοιάζει λιγότερο με πολιτική εκστρατεία και περισσότερο με εσωτερική διένεξη για την επιλογή νέου εκτελεστικού διευθυντή. Κι όπως η πλειοψηφία των εκτελεστικών διευθυντών έτσι κι ο Πούτιν αναμένεται να επιλέξει κάποιον που θα του μοιάζει.
Τα πρώτα μηνύματα
Η προαγωγή των Μεντβέντεφ και Ιβανόφ τον Νοέμβριο του 2005 ήταν ένα ξεκάθαρο μήνυμα. Οι δύο άνδρες προορίζονται για ανώτερα αξιώματα. Ο Ιβανόφ μοιάζει πολύ πιο ρεαλιστής και λιγότερο επιρρεπής στις εθνικιστικές εξάρσεις, απ’ ό,τι δείχνουν οι δημόσιες δηλώσεις του. Ο Μεντβέντεφ είναι συγκριτικά φιλελεύθερος, δημοκράτης μεταρρυθμιστής, κι εκπροσωπεί την ομάδα των εκσυγχρονιστών επιχειρηματιών.
Η ομαλή μετάβαση ενδέχεται να αποτελέσει τη μεγαλύτερη κληρονομιά που θα αφήσει πίσω του ο Πούτιν. Γεγονός σπάνιο σε μια χώρα με το βίαιο και αυταρχικό παρελθόν της Ρωσίας.
Υπάρχουν κι εκείνοι που επιθυμούν την τροποποίηση του Συντάγματος προκειμένου ο Πούτιν να διεκδικήσει και αναμφισβήτητα να κερδίσει μια τρίτη θητεία. Ταυτόχρονα οργιάζουν και τα σενάρια σχετικά με το τι θα κάνει μετά το τέλος της δεύτερης θητείας του, καθώς θα είναι μόλις 55 ετών. Πολλοί θεωρούν ότι σκοπεύει να παραμείνει στην εξουσία, χωρίς να εκλεγεί, ελέγχοντας τη χώρα από το παρασκήνιο. Αλλες φήμες τον θέλουν να αναλαμβάνει τη διοίκηση της κρατικής πετρελαϊκής εταιρείας-κολοσσού, της Gazprom.
Ο Πούτιν δεν κάνει λόγο για «διάδοχο», αλλά για «υποψηφίους» στις προεδρικές εκλογές, αφήνοντας μέχρι την τελευταία στιγμή ανοιχτό το ενδεχόμενο του ορισμού ή όχι του υποψηφίου της επιλογής του. Στις 15 Φεβρουαρίου προβίβασε απροσδόκητα τον Ιβανόφ και τον Μεντβέντεφ στην ίδια θέση, προσφέροντας στη Ρωσία δύο πρώτους αντιπροέδρους προκαλώντας μεγαλύτερη αμηχανία, όσον αφορά το ζήτημα της διαδοχής.