Το «ισραηλινό λόμπι» είναι ένας αυτοτροφοδοτούμενος μύθος. Αφενός οι απανταχού Εβραίοι συσπειρώνονται για να αντιμετωπίσουν το διάχυτο αντισημητισμό, ενίοτε φτάνοντας σε ακραία σημεία υπεράσπισης της απαράδεκτης ισραηλινής πολιτικής έναντι των Παλαιστινίων, αφετέρου οι καχύποπτοι αισθάνονται ότι δικαιώνονται όταν βλέπουν τις θεωρίες συνωμοσίας τους για τη παντοδυναμία των Εβραίων να υλοποιούνται. Τι γίνεται όμως όταν ο φορέας του αντισημητισμού είναι ο ίδιος Εβραίος και δη τέκνο επιζώντων του Ολοκαυτώματος; Με μια τετρασέλιδη επιστολή κοινοποίησε την περασμένη εβδομάδα στον καθηγητή Πολιτικών Επιστημών, Νόρμαν Φίνκελσταϊν, την απόφασή του να απορρίψει την αίτησή του για κατάληψη μόνιμης ακαδημαϊκής έδρας το Πανεπιστήμιο ντε Πολ στις ΗΠΑ. Παρά το εντυπωσιακό βιογραφικό του, ο ακαδημαϊκός φαίνεται ότι έπεσε θύμα των ιδεολογικών του διενέξεων, που εσχάτως έλαβαν τη μορφή ανοιχτής βεντέτας, με εκπροσώπους του ισραηλινού λόμπι στην πατρίδα του.
Κατά τη γνώμη του Φίνκελσταϊν, η πολιτική του ισραηλινού κράτους είναι υπεύθυνη για τα δεινά των Παλαιστινίων στα κατεχόμενα. Εχει επανειλημμένα εξοργίσει γνωστούς Αμερικανοεβραίους με τις καταγγελίες του ότι ορισμένοι εξ αυτών εκμεταλλεύονται τα πάθη του εβραϊκού λαού για να εμποδίσουν την κριτική στο κράτος του Ισραήλ και πως κάποιοι επιζήσαντες από το Ολοκαύτωμα έχουν ανάγει σε κερδοφόρο μπίζνα την καταβολή αποζημιώσεων από τη Γερμανία. Βασικότερος του εχθρός είναι ο ομόθρησκός του καθηγητής Νομικής στο Χάρβαρντ, Αλαν Ντέρσοβιτς, ο οποίος θεωρεί ότι τα γραπτά του Φίνκελσταϊν είναι γεμάτα ανακρίβειες για τους Εβραίους γενικά και τον ίδιο ειδικότερα. Απέστειλε μάλιστα στο Πανεπιστήμιο ντε Πολ έναν ογκώδη φάκελο-κατηγορώ σε βάρος του Φίνκελσταϊν, καλώντας την πρυτανεία του ιδρύματος να μην τον κάνει μόνιμο μέλος του καθηγητηικού προσωπικού της. Σύμφωνα με την επιχειρηματολογία του Ντέρσοβιτς, «το ντε Πολ κινδυνεύει να εξελιχθεί σε προπύργιο του αντισημητισμού», αν καταλάβει την έδρα ο Φίνκελσταϊν.
Σπάνια η μονιμοποίηση ή μη ενός καθηγητή λαμβάνει τέτοιες διαστάσεις και γίνεται αντικείμενο δημόσιου διαλόγου στους ακαδημαϊκούς κύκλους. «Η προσοχή αυτή ούτε ευπρόσδεκτη είναι ούτε αρμόζουσα, ενώ δεν επηρέασε τη διαδικασία και την τελική μας απόφαση», διαβεβαίωσε ο πρόεδρος του Πανεπιστημίου, Ντέινις Χολτσνάιντερ. Από την πλευρά του ο Φίνκελσταϊν παραδέχθηκε πως «θα ήταν ανειλικρινής αν ισχυριζόταν ότι δεν απογοητεύτηκε». «Από την άλλη και οι δύο γονείς μου επιβίωσαν από τα ναζιστικά στρατόπεδα συγκέντρωσης. Μεγαλώνοντας θυμάμαι αυτό που συνήθιζε να μου λέει η μητέρα μου. «Κάποιοι άνθρωποι είναι κτήνη και δε μπορείς να κάνεις τίποτα γι’ αυτό. Αυτό όμως που δεν μπορώ να καταλάβω είναι η σιωπή των υπολοίπων». Αυτές οι σκέψεις με σημάδεψαν», πρόσθεσε ο καθηγητής.
«Die Gedanken sind frei» (Οι σκέψεις είναι ελεύθερες), υπογράμμισε ο Φίνκελσταϊν σε συνέντευξή του στην αμερικανική εφημερίδα Sun Times, επικαλούμενος ένα τραγούδι φολκ μουσικής, μια ημέρα αφότου απορρίφθηκε η αίτηση μονιμοποίησής του. Κατά τη γνώμη του μπορεί να συγκέντρωνε όλα τα προσόντα για μια έδρα στο Πανεπιστήμιο ντε Πολ, αλλά αυτό που του στοίχισε τη δουλειά του ήταν οι θέσεις του γύρω από την αραβοϊσραηλινή σύγκρουση. Το site του Φίνκελσταϊν κοσμούν εικόνες του Μπρους Λι, του μακαρίτη πρωταθλητή του καράτε να κλωτσάει και να χτυπάει, εμπλουτισμένες με εξίσου βίαιες φραστικές αντιπαραθέσεις του ίδιου με το Ντέρσοβιτς. Υπέρμαχοι της ακαδημαϊκής ελευθερίας και αντιισραηλινές οργανώσεις διενεργούν ήδη τη δική τους εκστρατεία, καλώντας το ντε Πολ να ανακαλέσει την απόφασή του και να μην υποκύψει στις πιέσεις του ισραηλινού λόμπι.