«Γεια σας, είμαι ο Αλ Γκορ και κάποτε ήμουν ο επόμενος πρόεδρος των ΗΠΑ». Η εμφάνιση του Αλ Γκορ χθες το βράδυ στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών ξεσήκωσε ενθουσιώδη χειροκροτήματα και επευφημίες. Ο 45ος αντιπρόεδρος των ΗΠΑ βρέθηκε στην Αθήνα για να αναλύσει την πλανητικών διαστάσεων κρίση του φαινομένου του θερμοκηπίου μέσα από μία εξαιρετικά διαφωτιστική παρουσίαση διαφανειών. Μια παρουσίαση που ήταν απολύτως απαραίτητο να παρακολουθήσει, και πράγματι παρακολούθησε, η πολιτική και πολιτειακή ηγεσία του τόπου.
Εφιαλτικά στοιχεία
Τα γραφήματα που δείχνουν την άνοδο της θερμοκρασίας του πλανήτη και την άνοδο των συγκεντρώσεων αερίων του θερμοκηπίου εναλλάσσονταν με φωτογραφίες από το πριν και το τώρα των παγετώνων σε όλα τα μήκη και τα πλάτη της γης. Το εφιαλτικό σενάριο που μας περιμένει σε περίπτωση που δεν γίνει καμία προσπάθεια για τον περιορισμό των ρύπων παραχώρησε τη θέση του στην ελπιδοφόρα διαπίστωση ότι αν δράσουμε μέσα στα επόμενα δέκα χρόνια, υπάρχει ακόμη χρόνος.
Ομως, άλλο τι μπορούμε να κάνουμε και άλλο τι πραγματικά κάνουμε. «Οι μικρές αλλαγές στο ύφος και τις διατυπώσεις στη σύνοδο του G8 στο Χάιλιγκενταμ δεν είναι απολύτως τίποτα», είπε στη συνέντευξη Τύπου. «Ισα ίσα, είναι χειρότερες από το τίποτα γιατί μπορεί να δώσουν σε κάποιους τη λανθασμένη εντύπωση ότι κάτι άλλαξε». Ο Αλ Γκορ γνωρίζει ότι η αντιμετώπιση του φαινομένου του θερμοκηπίου προσκρούει στην πολιτική πραγματικότητα. «Πιστεύετε ότι δεν ξέρω ότι τα μέτρα που χρειάζονται βρίσκονται έξω από τα όρια του πολιτικώς εφικτού;» ρωτάει. Και πράγματι, παρά την ευαισθησία του για το ζήτημα, την περίοδο που ο ίδιος ήταν στον Λευκό Οίκο (1992-2000) οι εκπομπές ρύπων των ΗΠΑ γνώρισαν αύξηση πάνω από 10%.
Γι’ αυτό ο Γκορ θεωρεί ότι «πρέπει να διευρύνουμε τα όρια του πολιτικώς εφικτού». Πρέπει να υπάρξει πίεση από τα κάτω, τόσο μαζική που να είναι αδύνατο να παρακαμφθεί. Σε αυτό προσπαθεί να συμβάλει γυρίζοντας τον κόσμο και παρουσιάζοντας τη διάλεξη που έδωσε χθες.
Ακόμη και τώρα, μετά τις τόσο ανησυχητικές προβλέψεις που διατυπώνουν ομόφωνα οι επιστήμονες, τα κράτη διστάζουν να λάβουν μέτρα για το φαινόμενο του θερμοκηπίου επικαλούμενα οικονομικές προτεραιότητες. Αυτό είναι το επιχείρημα της κυβέρνησης Μπους, που απέρριψε το πρωτόκολλο του Κιότο, αυτό είναι το επιχείρημα της Κίνας, που αυξάνει αλματωδώς τις εκπομπές ρύπων, αυτό είναι το επιχείρημα και της Ελλάδας που τυπικά εκπληρώνει τους όρους του Κιότο αλλά στην πράξη θα χρειαστεί να αγοράσει «δικαιώματα στη ρύπανση».
Μακροπρόθεσμο όραμα
Ο Γκορ διαφωνεί. Θεωρεί ότι η μείωση της ρύπανσης έχει και οικονομικό όφελος. Το κλειδί για να το καταλάβουμε αυτό είναι να αλλάξει «η καταστροφική λογική των βραχυπρόθεσμων αποτελεσμάτων» στις επιχειρήσεις, στην πολιτική, στα μέσα ενημέρωσης. «Υπερβολικά πολλές επιχειρηματικές αποφάσεις λαμβάνονται με βάση τα κέρδη τριμήνου. Κάθε ενενήντα μέρες πρέπει να δείχνουν περισσότερα κέρδη για να διασφαλίσουν τη ροή κεφαλαίων από τις χρηματαγορές», είπε. «Αυτό διαστρεβλώνει τις λογικές επιχειρηματικές αποφάσεις. Αν αποκτήσουν πιο μακροπρόθεσμο όραμα, θα δουν ότι «η οικολογική μέριμνα και ο επιχειρηματικός τομέας δεν είναι αντίθετα».
Διανθισμένη με περιστατικά από τη ζωή του και με χιουμοριστικές «μπηχτές» προς την κυβέρνηση Μπους, η παρουσίαση του Γκορ μετέφερε την αίσθηση μιας παγκόσμιας κατάστασης εκτάκτου ανάγκης. «Οταν κανείς εστιάσει στην αλήθεια για το φαινόμενο του θερμοκηπίου, αλλάζει ο τρόπος που σκέφτεται», λέει. «Πρέπει να δράσουμε τώρα. Το θέμα δεν είναι πολιτικό, είναι ηθικό».