«Ως Ευρωπαίος, επιτρέψτε μου να είμαι πικραμένος για το θέαμα που παρακολούθησα. Ποτέ άλλοτε δεν διαπίστωσα τόσο καθαρά ότι υπάρχουν δύο Ευρώπες: μία που είναι πλειοψηφία και πιστεύει ότι μπορεί και θέλει να προχωρήσει και μια άλλη, που επιδιώκει τον περιορισμό του ρόλου της Ευρωπαϊκής Ενωσης». Οι δηλώσεις του Ρομάνο Πρόντι, πρωθυπουργού της Ιταλίας και πρώην προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, συνοψίζουν τον προβληματισμό για το πού οδεύει η Ευρωπαϊκή Ενωση μετά την αγωνιώδη σύνοδο κορυφής του περασμένου Σαββατοκύριακου και τη συμφωνία που επετεύχθη επί της νέας απλουστευμένης μορφής της Ευρωπαϊκής Συνταγματικής Συνθήκης. Το «ψυχόδραμα», όπως χαρακτηρισε η γαλλική εφημερίδα Le Μonde τις σκληρές διαπραγματεύσεις μεταξύ των «27», είχε ως αποτέλεσμα να επιτευχθεί συμβιβασμός, ο οποίος όμως δεν διασφαλίζει ότι θα αποφευχθούν στο μέλλον νέες εντάσεις μεταξύ των κρατών-μελών της Ε.Ε.
Στην επίτευξη του συμβιβασμού συνέβαλε η προεδρεύουσα Γερμανία και η καγκελάριός της, Αγκελα Μέρκελ, η οποία υποχώρησε στις πιέσεις της Πολωνίας και δέχτηκε να καθυστερήσει η εφαρμογή του συστήματος των διπλών πλειοψηφιών, για τη λήψη των κοινοτικών αποφάσεων, ως το 2014. Η κ. Μέρκελ, την οποία ο γερμανικός Τύπος χαρακτήρισε «βασίλισσα της συνόδου κορυφής», κέρδισε μεν χρόνο για τη Γερμανία, μακροπρόθεσμα όμως κερδισμένοι θα είναι οι Πολωνοί. Καθοριστική συμβολή στον «πικρό» συμβιβασμό μεταξύ της Γερμανίας και της Πολωνίας είχε και ο νέος πρόεδρος της Γαλλίας, Νικολά Σαρκοζί, ο οποίος προσπάθησε να κατευνάσει τους Πολωνούς, τονίζοντας ότι «δεν μπορούμε να αγνοούμε τη μεγαλύτερη χώρα της ανατολικής Ευρώπης». Ο Σαρκοζί όμως είχε έναν ακόμη λόγο να είναι ικανοποιημένος. Εξασφαλίζοντας το να απαλειφθεί από τη νέα απλουστευμένη συνθήκη οποιαδήποτε αναφορά στον «ελεύθερο και ανόθευτο ανταγωνισμό», ως ένας από τους στόχους της Ε.Ε., ικανοποίησε το αίσθημα πολλών Γάλλων οι οποίοι είχαν καταψηφίσει το Ευρωσύνταγμα στο δημοψήφισμα του 2005, ως υπερβολικά νεοφιλελεύθερο.
Από την πλευρά του, ο Βρετανός πρωθυπουργός Τόνι Μπλερ, στην αποχαιρετιστήρια σύνοδό του, δεδομένου ότι αύριο αποχωρεί απο την πρωθυπουργία, κατάφερε να εξαιρεθεί η Βρετανία από τη Χάρτα των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων, αλλά και από κοινοτικές πολιτικές στον τομέα της Δικαιοσύνης και Εσωτερικής Ασφάλειας. Ο Μπλερ, που φιλοδοξούσε κάποτε να θέσει τη Βρετανία στην καρδιά της Ευρώπης, από την οποία την είχε απομακρύνει η ευρωσκεπτικιστική πολιτική των Τόρις, αποχώρησε από τη σύνοδο με οφέλη για τη χώρα του, την οποία όμως αφήνει πάλι στο περιθώριο της Ευρώπης.
Κερδισμένοι
Η Βρετανία λοιπόν και η Πολωνία, συγκαταλέγονται στους κερδισμένους της συνόδου, ταυτόχρονα όμως γίνονται οι χώρες-μέλη που απομονώνονται απο την Ευρωπαϊκή Ενωση και αυτές που σηματοδοτούν την επιστροφή στην Ευρώπη του έθνους- κράτους.
Στόχος όλων των συνόδων κορυφής της Ε.Ε. είναι η επίτευξη συμβιβασμού, όταν όμως χώρες μεταξύ των «27» επιτυγχάνουν διαρκώς να διατηρούν την αυτονομία τους σε ζητήματα εξωτερικής πολιτικής και εσωτερικής ασφάλειας, τότε η ευρωπαϊκή ολοκλήρωση καθίσταται ακόμη πιο δύσκολη. Κατά τη διάρκεια της συνόδου κορυφής θεσμοθετήθηκε μεν η θέση του υπουργού Εξωτερικών της Ε.Ε., όμως για την εφαρμογή κοινής εξωτερικής πολιτικής της Ε.Ε. θα απαιτείται η ομοφωνία των υπουργών Εξωτερικών των «27».
«Η Ευρώπη ξανάρχισε να κινείται», δήλωσε ο Νικολά Σαρκοζί, υπονοώντας ότι η Ε.Ε. εξέρχεται από την κρίση στην οποία είχε βυθιστεί τα τελευταία δύο χρόνια εξαιτίας του γαλλικού και του ολλανδικού «όχι» στο Ευρωσύνταγμα. Τα ερωτήματα που τίθενται όμως είναι κατά πόσον αυτή η κίνηση θα συνεχιστεί και προς ποια κατεύθυνση.