Το χαμένο βασίλειο του Νείλου

Το χαμένο βασίλειο του Νείλου

3' 28" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Δεν βρέθηκε ποτέ στο επίκεντρο της ιστορίας, ο τόπος που ονομαζόταν Κους. Αναπτύχθηκε υπό την σκιά της Αιγύπτου και παρέμεινε μία περιοχή αχαρτογράφητη, με άγνωστο πλάτος και μήκος, που απλωνόταν δίπλα στον Νείλο.

Ο πολιτισμός των Κους είναι ένα μυστήριο που αγγίζει τα όρια του μύθου. Από αρχαία αιγυπτιακά έγγραφα και τις σύγχρονες αρχαιολογικές έρευνες, ωστόσο, προκύπτει ότι οι Κους είχαν χρυσάφι. Επί 500 χρόνια στη δεύτερη χιλιετία π.Χ. αυτό το βασίλειο ήκμασε πολιτικά και στρατιωτικά σε σημείο ώστε να μπορεί να ελέγχει μία μεγάλη έκταση στην Αφρική.

Ισως η επιτυχία διακυβέρνησης των Κους να είναι δύσκολα κατανοητή. Αλλωστε, οι συμβατικές απόψεις περί κρατικής δομής βασίζονται σε απόψεις των πρώτων πολιτισμών της Μεσοποταμίας, της Αιγύπτου και της Κίνας. Πώς είναι, λοιπόν, δυνατό μία κοινωνία να εξελίχθηκε χωρίς να διαθέτει σύστημα γραφής, γραφειοκρατία ή αστικά κέντρα; Οπως φαίνεται, οι Κους δεν είχαν τίποτα από αυτά. Οι βιαστικές ανασκαφές που πραγματοποιούνται σε ανεξερεύνητες μέχρι σήμερα περιοχές του βόρειου Σουδάν φέρνουν στο φως οικισμούς, νεκροταφεία και κέντρα επεξεργασίας χρυσού.

Η περιοχή που ήλεγχαν

Οι αρχαιολόγοι ισχυρίζονται πως διαθέτουν αδιαμφισβήτητες αποδείξεις ότι το βασίλειο των Κους, κατά την ακμή του από το 2000 π.Χ. έως το 1500 π.Χ. ήλεγχε τη γύρω περιοχή και σε ακτίνα 1.200 χιλιομέτρων στην Κοιλάδα του Νείλου, την περιοχή, δηλαδή, που εκτείνεται από τον πρώτο καταρράκτη του Νείλου μέχρι τον τέταρτο, όπου και η Νουβία.

Κάποιοι ειδικοί πιστεύουν ότι οι ηγέτες των Κους ήταν οι πρώτοι της υποσαχάριας Αφρικής που είχαν τόσο μεγάλη σφαίρα επιρροής. «Αυτό σημαίνει ότι οι Κους ήταν σημαντικοί παίκτες των πολιτικών και στρατιωτικών ισορροπιών της», λέει ο δρ Τζεφ Εμπερλινγκ που συμμετείχε στην αποστολή του πανεπιστημίου του Σικάγο στην περιοχή. «Η μελέτη των Κους μας βοηθάει να αντιληφθούμε ποια ακριβώς ήταν η έννοια του κράτους εκείνη την ιστορική περίοδο, εκτός Αιγύπτου και Μεσοποταμίας».

Τα τελευταία χρόνια, αποστολές από τη Βρετανία, τη Γερμανία, την Ουγγαρία, την Πολωνία, το Σουδάν και τις ΗΠΑ έκαναν αγώνα δρόμου για να πραγματοποιήσουν ανασκαφές σε μία περιοχή που σύντομα θα βρίσκεται κάτω από εκατομμύρια τόνους νερού. Οι ομάδες, προς μεγάλη τους έκπληξη, ανακάλυψαν εκατοντάδες απομεινάρια οικισμών, κοιμητήρια και πανέμορφα κτερίσματα.

Πρέπει να σημειωθεί ότι ο συγκεκριμένος πολιτισμός δεν κληροδότησε μεγάλα οικοδομήματα που θα έπρεπε να διασωθούν. Το βασίλειο των Κους παρήκμασε και τελικά εξαφανίστηκε από προσώπου Γης στα τέλη του 16ου αιώνα π.Χ., καθώς η Αίγυπτος κέρδιζε δύναμη και γινόταν όλο και πιο επεκτατική, υπό την κυριαρχία των βασιλέων του Νέου Βασιλείου.

Επιδέξιοι χρυσοχόοι

Το πιο ενδιαφέρον στοιχείο που ανακαλύφθηκε για τους Κους είναι η εξαιρετική τους επιδεξιότητα στην επεξεργασία του χρυσού.

Ειδικοί που συμμετείχαν στην αποστολή Ινστιτούτου Ανατολικών Σπουδών του πανεπιστημίου του Σικάγου με γνώση της αρχαίας τεχνολογίας εξόρυξης μεταλλευμάτων υποστηρίζουν ότι κάποιες τεράστιες πέτρες για την κατεργασία του χρυσού που βρέθηκαν στην περιοχή είναι παρόμοιες με κάποιες που βρέθηκαν στην Αίγυπτο και πάλι σχετίζονταν με την χρυσοχοΐα. Οι πέτρες χρησιμοποιούνταν για την σύνθλιψη του μεταλλεύματος από τις φλέβες του χαλαζία. Τα τρίμματα τα έπλεναν στα νερά του ποταμού και τελικά έπαιρναν το πολύτιμο μετάλλευμα.

Επίσης, όπως υποστηρίζουν οι ειδικοί, οι κροκάλες που χρησιμοποιούνταν για τη σύνθλιψη των κόκκων χρυσού είναι τόσο πολλές και τόσο μεγάλες που μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν μόνο για εσωτερικό εμπόριο. Τα κεραμικά που βρέθηκαν στην ίδια περιοχή αντιστοιχούν στην άνθηση του βασιλείου των Κους, κατά την περίοδο 1750 έως 1550 π.Χ.

Ολα αυτά συνδέουν την κατεργασία χρυσού στον οικισμό με την αρχαία Κέρμα, τη βασική πόλη του βασιλείου που βρίσκεται κοντά στον τρίτο καταρράκτη. Η σύγχρονη Κέρμα έχει αναπτυχθεί επί του αρχαιολογικού χώρου αλλά κάποια από τα ερείπια προστατεύονται μέχρις ότου μελετηθούν. Βρετανοί και Πολωνοί αρχαιολόγοι ανακάλυψαν ευρήματα του πολιτισμού της Κέρμα σε νεκροταφεία και ερείπια οικισμών και μετά τον τέταρτο καταρράκτη.

Κοντά στο Χος-Ελ-Γκερούφ, η αποστολή από το Σικάγο πραγματοποίησε ανασκαφές σε 30 από τους 90 τάφους ενός κοιμητηρίου. Τα κτερίσματα ανήκαν στην κλασική περίοδο του πολιτισμού και αποδείκνυαν την επιρροή της Κέρμα. Ταυτόχρονα βρέθηκαν αγγεία και κοσμήματα από την Αίγυπτο.

Κυρίως, λένε τώρα οι αρχαιολόγοι, οι τελευταίες ανακαλύψεις τους τους επιτρέπουν να πουν με βεβαιότητα ότι το βασίλειο των Κους εκτεινόταν και πέρα από τον τέταρτο καταρράκτη, ενώ η αναζήτηση πλούτου από τους Κους, κάτι που γινόταν με μεγάλη οργάνωση, εκφράζεται με νέους και σαφέστερους τρόπους στα νέα ευρήματα.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή