Διαθέτοντας τη χάρη χορευτή και τη ρώμη ιππέα, ο Πεδρίτο ντε Πορτουγάλ, είναι ο πλέον γνωστός ταυρομάχος της χώρας του. Είναι, όμως, και ένας από τους πλέον κακόφημους παρανόμους της. Το έγκλημα τού εν λόγω «ματαδόρ», για το οποίο του επεβλήθη πρόστιμο ύψους 137.000 δολαρίων, ηχεί ως απίθανη παρανομία για έναν γνωστό ταυρομάχο: σκότωσε έναν ταύρο.
Στην Ισπανία, πατρίδα των ταυρομαχιών από τον 18ο αιώνα, ο θάνατος του ταύρου είναι ουσιαστικά η κορύφωση της μονομαχίας ανάμεσα στον άνθρωπο και το κτήνος, η οποία έχει τις καταβολές της στην αρχαία Ρώμη. Στην Πορτογαλία, όμως, που επίσης έχει μακρά παράδοση στις ταυρομαχίες, η θανάτωση ενός ταύρου θεωρείται από πολλούς ανάλογη του φόνου και τέθηκε εκτός νόμου το 1928. Μέλη οργανώσεων για τα δικαιώματα των ζώων αποκαλούν τον Πεδρίτο «δολοφόνο». Η λέξη αυτή, όμως, είναι σαν τίτλος τιμής για αυτόν, που πάλεψε για πρώτη φορά με ταύρο σε ηλικία εννέα ετών.
«Οι ταυρομαχίες στην Πορτογαλία μοιάζουν με παιχνίδι από το οποίο λείπει το τέλος», σχολιάζει ο κομψός και γλυκομίλητος 32χρονος ταυρομάχος, που συνεχίζει την παράδοση του πατέρα του. «Το να σκοτώσει κανείς τον ταύρο αποτελεί τέχνη και ο τρόπος που το κάνουμε στην Πορτογαλία αφαιρεί από το ζώο την αξιοπρέπειά του».
Ο Πεδρίτο, που γεννήθηκε στη Λισσαβώνα με το όνομα Αλεξάντρε Πέρο Ρόκε Σίλβα, διέπραξε τη φρικτή πράξη του το 2001 σε μια ταυρομαχία στη Μότια, μια μικρή πόλη νότια της Λισσαβώνας.
Οπως αναφέρει σε συνέντευξή του, το πλήθος είχε αρχίσει να κυματίζει λευκές χαρτοπετσέτες φωνάζοντας «σκότωσε τον ταύρο, σκότωσε τον ταύρο». Πρόθυμος να ικανοποιήσει το αίτημά τους, τράβηξε το ξίφος του και μαχαίρωσε τον οργισμένο ταύρο στη σπονδυλική στήλη. Στη συνέχεια αποθεώθηκε από το πλήθος που τον πήρε στους ώμους και τον γύριζε στους δρόμους.
Υστερα από μερικές ώρες τον συνέλαβε η αστυνομία και του επέβαλε πρόστιμο, αλλά αφέθηκε ελεύθερος όταν πλήθη εξοργισμένων οπαδών του περικύκλωσαν το αστυνομικό τμήμα. Σε ερασιτεχνικό βίντεο εμφανίζονται τα αυτιά και η ουρά του ταύρου ως έπαθλα για τη θανάτωσή του.
Μάταια υπέβαλε έφεση κατά του προστίμου. Προσφάτως απερρίφθη η τελευταία έφεσή του σε μια παρατεταμένη δικαστική διαμάχη. Τώρα πια ολοκληρώνει τις περισσότερες ταυρομαχίες με μια προσομοίωση θανάτωσης του ταύρου. Η περίπτωσή του έχει αποτελέσει το έναυσμα αντιπαράθεσης σε εθνικό επίπεδο. Οι οπαδοί του ισχυρίζονται ότι μια ταυρομαχία με ελεύθερη την επιλογή της θανάτωσης είναι ιερή επειδή η κορύφωσή της πρέπει να αντανακλά τον απώτερο θρίαμβο του ανθρώπου επί του κτήνους ή την ήττα του. Οι επικριτές του επιμένουν ότι η Πορτογαλία πρέπει να διατηρήσει τα πολιτισμένα της ήθη και να επιδεικνύει ευαισθησία προς τα ζώα. Μια περιοχή που υποστηρίζει τον Πεδρίτο είναι η Μπραάνκος, πόλη γνωστή για τις ταυρομαχίες της κοντά στα σύνορα με την Ισπανία που ενεθάρρυνε τόσο τη θανάτωση του ταύρου ώστε η κυβέρνηση υπέκυψε το 2002 και της παραχώρησε απαλλαγή από την απαγόρευση.
Τα δικαιώματα των ζώων
Ο Μιγέλ Μουτίνχο, επικεφαλής της μεγαλύτερης οργάνωσης για τα δικαιώματα των ζώων στην Πορτογαλία, που έφθασε στο σημείο να παρέμβει ανάμεσα στον ταυρομάχο και τον ταύρο εν μέσω της ταυρομαχίας, αποκαλεί την απαγόρευση της θανάτωσης «παθητικό» παράδειγμα της προτογαλικής παθητικής επιθετικότητας, εφόσον ο ταύρος συχνά πεθαίνει έτσι κι αλλιώς μετά τη μάχη είτε υποκύπτοντας στα τραύματά του είτε επειδή τον σφάζει κάποιος χασάπης.
Οπως και βασίλισσα Μαρία η Β΄, που έθεσε εκτός νόμου τις ταυρομαχίες το 1836 χαρακτηρίζοντάς τες ακατάλληλες για μια πολιτισμένη χώρα, ο Μουτίνχο επιθυμεί την ολοκληρωτική απαγόρευση των ταυρομαχιών, που ανέκτησαν το καθεστώς νόμιμης πράξης το 1921. «Οι ταυρομάχοι αρέσκονται να αυτοπαρουσιάζονται ως καλλιτέχνες», τονίζει και προσθέτει με βεβαιότητα «ο Πεδρίτο, όμως, είναι δολοφόνος και η θανάτωση ενός ταύρου είναι ανήθικο θέαμα». Ο Πεδρίτο, που έχει καταλήξει στο νοσοκομείο έξι φορές εξαιτίας τραυματισμών του στη διάρκεια ταυρομαχίας, επιμένει ότι η ταυρομαχία είναι σαν το μπαλέτο, στο οποίο ταυρομάχος και ταύρος είναι παρτενέρ σ’ ένα εξαίσιο pas de deux. Με το γλωσσικό ιδίωμα που χρησιμοποίησε το 1932 ο Ερνεστ Χέμινγουεϊ για να περιγράψει τις ταυρομαχίες στην έρευνά του με τίτλο «Θάνατος το απόγευμα», ο Πεδρίτο επισημαίνει ότι ο ταύρος χειραγωγείται με ελιγμούς και όχι με βάναυση βία, αλλά με επιδεξιότητα και ψυχολογία. Η ταυρομαχία, προσθέτει είναι ένα δραματικό τελετουργικό στο οποίο ο θάνατος και η οδύνη της ζωής βρίσκουν την ολοκληρωτική ποιητική έκφρασή τους. «Οι καλοί ταύροι είναι ευγενείς: ταπεινώνουν τον ταυρομάχο και δεν τον φοβούνται», τονίζει και προσθέτει «όταν σκοτώνω έναν ταύρο, δεν το σκέπτομαι. Είναι μία ακόμη κίνηση στην ταυρομαχία, η κίνηση της θανάτωσης».
Διασκέδαζαν με μάχες
Στο παρελθόν οι βασιλικές οικογένειες της Πορτογαλίας διασκέδαζαν με μάχες ανάμεσα σε ταύρους και τίγρεις ή λιοντάρια. Σπανίως έχαναν οι ταύροι.
Ο Πεδρίτο, που εκτός του γηπέδου της ταυρομαχίας οδηγεί γρήγορα αυτοκίνητα και ακούει Σούμπερτ, διαμαρτύρεται ότι οι Πορτογάλοι έχουν παραβιάσει την κλασική αισθητή των ταυρομαχιών. Οχι μόνον απαγορεύουν τη θανάτωση του ταύρου, αλλά τροχίζουν τα κέρατα των ταύρων, ως μέτρο ασφαλείας το οποίο εισήγαγε τον 18ο αιώνα ο βασιλιάς Ιωσήφ Α΄ της Πορτογαλίας όταν είδε τον γιο του Μαρκησίου Μαριάλβα να βρίσκει τον θάνατο από χτυπήματα του ταύρου. Σύμφωνα με τους κοινωνιολόγους, οι ταυρομαχίες στην Πορτογαλία είναι λιγότερο αιματηρές από την Ισπανία, επειδή σε σύγκριση με τους Ισπανούς οι Πορτογάλοι είναι λιγότερο μανιώδεις οπαδοί του μύθου της ανδρικής κυριαρχίας. Ενδεικτική είναι η παρατήρηση του σχολιαστή πολιτισμικών θεμάτων Μαρσέλο Ρεμπέλο ντε Σούσα ότι ο Αντόνιο ντε Ολιβέιρα Σαλαζάρ, ο δικτάτορας που κυβέρνησε στην Πορτογαλία επί σχεδόν 40 χρόνια, ήταν λιγότερο αυταρχικός από τον Φράνκο στην Ισπανία. Οπως, άλλωστε, προσθέτει, αντί να λεηλατούν την αυτοκρατορία τους, όπως οι Ισπανοί, οι Πορτογάλοι παντρεύονταν και έκαναν παιδιά με τους κατοίκους των αποικιών τους. «Εμείς οι Πορτογάλοι είμαστε εραστές, όχι πολεμιστές», τονίζει και επιμένει πως αυτό «αντανακλάται σε όλες τις πτυχές του πολιτισμού τους, συμπεριλαμβανομένης της προσέγγισής τους στις ταυρομαχίες».
