«Χημικός Αλι»: το τέλος ενός αιμοδιψούς δυνάστη

«Χημικός Αλι»: το τέλος ενός αιμοδιψούς δυνάστη

4' 23" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Αμετανόητος και αμετάπειστος παρέμεινε και χθες στη δίκη του, ο διαβόητος «Χημικός Αλι», Αλι Χασάν αλ Ματζίντ, πιστός σύμμαχος και εξάδελφος του Σαντάμ Χουσεΐν, που έχει ήδη καταδικασθεί τον Ιούνιο στην εσχάτη των ποινών για τη σφαγή Κούρδων κατά τη διάρκεια της επιχείρησης «Ανφάλ» το 1988. Ο Χημικός Αλι δικάζεται τώρα -μαζί με 14 πρώην στελέχη του μπααθικού καθεστώτος- για τη σφαγή σιιτών εξεγερθέντων στο Νότο του Ιράκ το 1991. Η εισαγγελία του Ανωτάτου Δικαστηρίου του Ιράκ υποστηρίζει ότι πάνω από 100.000 σιίτες βρήκαν το θάνατο, ως αποτέλεσμα της εκστρατείας αντιποίνων, που ακολούθησε την εξέγερση του 1991.

«Είμαι ο μαχητής Αλι Χασάν αλ Ματζίντ», φώναξε ο κατηγορούμενος όταν ο πρόεδρος του δικαστηρίου του ζήτησε να δηλώσει την ταυτότητά του. Ο εισαγγελέας διάβασε το κατηγορητήριο, που αναφέρει ότι «ο Ματζίντ συνήθιζε να επισκέπτεται κέντρα κράτησης, να δένει πισθάγκωνα τους κρατούμενους και να τους πυροβολεί στο κεφάλι με το προσωπικό του όπλο. Οι νεκροί θάβονταν αμέσως μετά σε ομαδικούς τάφους, ενώ πολλοί τέτοιοι βρέθηκαν στα περίχωρα της Νατζάφ, της Κερμπάλα, της Χίλα και της Βασόρας».

Κύριο γνώρισμα του Ματζίντ υπήρξε η αφοσίωσή του στον Σαντάμ. Γεννήθηκε το 1941 στο Τικρίτ και ανήκει -όπως και ο εξάδελφός του Σαντάμ- στη φατρία Μπετζάτ της φυλής των Αλμπου Νασρ, που στελέχωσε όλα τα κρίσιμα κυβερνητικά πόστα του καθεστώτος Μπασρ, όπως αποκαλύπτει σε άρθρο του στο βρετανικό «Independent» ο Patrick Cockburn. Υπήρξε πάντα απόλυτα εξαρτημένος από τη βούληση του Σαντάμ, ενώ η μοχθηρία του τον κατέστησε ιδιαίτερα χρήσιμο για «ευαίσθητες» επιχειρήσεις, για τις οποίες η ανηλεής ωμότητα θεωρείτο προσόν.

Αφού υπηρέτησε στο στρατό, ως αγγελιοφόρος μοτοσικλετιστής, ο Ματζίντ ξεκίνησε την πολιτική του σταδιοδρομία ως επικεφαλής του Γραφείου Ασφαλείας στα μέσα της δεκαετίας του 1970. Κατά το περίφημο συνέδριο του κόμματος Μπάαθ το 1979, όταν ανώτατα στελέχη του κόμματος σύρθηκαν εκτός αιθούσης για να εκτελεσθούν, κατ’ εντολήν του Σαντάμ, το βίντεο κατέγραψε τον Ματζίντ να στέκεται πίσω από τον μέντορά του και να λέει: «Οσα έκανες στο παρελθόν ήταν καλά, αλλά υπάρχει ένα μικρό πρόβλημα: ήσουν πάντα πολύ ήπιος, πολύ μαλακός». Ο Ματζίντ έγινε γρήγορα ο εκτελεστής του κλειστού κύκλου του Σαντάμ. Διαβητικός, με απειλητική φυσιογνωμία τρωκτικού και αραιό μουστάκι, υπέφερε από υπέρταση και άγνωστη λοίμωξη της σπονδυλικής στήλης. Βασίσθηκε πάντα στον Σαντάμ, αλλά δεν διεκδίκησε ποτέ για τον εαυτό του ηγετικό ρόλο.

Αφού παραιτήθηκε από την προεδρία του Βόρειου Γραφείου του Μπάαθ το 1988, ο Ματζίντ διορίσθηκε κυβερνήτης του Κουβέιτ, μετά την εισβολή των Ιρακινών στη χώρα τον Αύγουστο του 1990. Αν και το Ιράκ ισχυρίσθηκε ότι το Κουβέιτ είναι η 19η επαρχία του, οι ιρακινές δυνάμεις κατοχής, υπό τη διοίκηση του Ματζίντ, συμπεριφέρθηκαν στη χώρα σαν να βρίσκονταν σε ληστρική επιδρομή βεδουίνων.

Μετά την καταστροφική ήττα του Σαντάμ το 1991 στο Κουβέιτ, ο Ματζίντ απέδειξε και πάλι τα πολυσχιδή ταλέντα του. Καθώς ξεσπούσαν εξεγέρσεις σε Κουρδιστάν και στο σιιτικό Νότο του Ιράκ, ο Σαντάμ στράφηκε στον Ματζίντ και στον ανιψιό του, Χουσεΐν Καμέλ, διορίζοντας μάλιστα τον Ματζίντ στη θέση του υπουργού Εσωτερικών.

Βίντεο, που θα προβληθεί στη δίκη, δείχνει τον Ματζίντ εν ώρα δράσης εναντίον σιιτών ανταρτών. Η ταινία γυρίστηκε με στόχο τον εκφοβισμό κάθε Ιρακινού, που θα σκεφτόταν να αντισταθεί στο καθεστώς. Ο Ματζίντ εμφανίζεται να επιπλήττει πιλότο επιθετικού ελικοπτέρου, που ετοιμάζεται να επιτεθεί σε γέφυρα: «Μη γυρίσεις εάν δεν μπορείς να μου πεις με βεβαιότητα ότι τους έκαψες. Αν δεν τους κάψεις, μη γυρίσεις πίσω». Σε άλλη σκηνή του βίντεο, ο Ματζίντ -επικουρούμενος από τον μετέπειτα πρωθυπουργό του Ιράκ, Μοχάμετ Χάμζα αλ-Ζουμπέιντι- εμφανίζεται να δέρνει αλύπητα δεμένους σιίτες κρατούμενους. Ο Ματζίντ καπνίζει καθώς ανακρίνει έναν από αυτούς, λέγοντας: «Μην εκτελέσετε αυτόν εδώ. Θα μας φανεί χρήσιμος».

Ακόμη και τα μέλη της οικογένειας του Ματζίντ κινδύνευαν άμεσα. Το 1995 οι ανιψιοί του, Χουσεΐν και Σαντάμ Καμέλ, διέφυγαν στην Ιορδανία, όπου εξασφάλισαν πολιτικό άσυλο. Λίγες ημέρες αργότερα, ο γιος του Σαντάμ, Ουντάι, και ο Μάτζι πραγματοποίησαν αιφνιδιαστική επίσκεψη στο Αμμάν, απαιτώντας συνάντηση με τον βασιλέα Χουσεΐν. Ο Χουσεΐν Καμέλ προειδοποίησε τους Ιορδανούς για τις φονικές τάσεις των συγγενών του, λέγοντας: «Μην αφήσετε τον μεγαλειότατο να σφίξει το χέρι αυτού του ανθρώπου. Μπορεί να κρύβει κάτι στην παλάμη του για να σκοτώσει τον βασιλιά». Εχοντας αποτύχει να πείσουν τον βασιλιά Χουσεΐν να απελάσει τους δύο άνδρες, ο Ουντάι και ο Ματζίντ απαίτησαν την απέλαση των συζύγων των δύο πολιτικών προσφύγων, που έτυχε να είναι κόρες του Σαντάμ. Ο βασιλιάς Χουσεΐν απέρριψε και αυτό το αίτημα.

Οταν οι δύο πολιτικοί πρόσφυγες επέλεξαν να επιστρέψουν στη Βαγδάτη ένα χρόνο αργότερα, ο Ματζίντ ήταν εκείνος που ηγήθηκε της εισβολής στα σπίτια τους, που οδήγησε στο θάνατό τους. Αυτόπτες μάρτυρες διηγήθηκαν πώς ο Ματζίντ εκτέλεσε ο ίδιος τον Χουσεΐν Καμέλ, λέγοντας: «Αυτό παθαίνουν όσοι έχουν σχέσεις με τον νάνο (επιτιμητική αναφορά στον βραχύσωμο βασιλιά της Ιορδανίας)».

Τα τελευταία χρόνια του καθεστώτος Σαντάμ Χουσεΐν, ο Ματζίντ επισκιάσθηκε από τον γιο του δικτάτορα, Κουσάι, ύστερα από σύντομη και παρασκηνιακή διαπάλη εξουσίας. Ο Σαντάμ στράφηκε, όμως, και πάλι στον έμπιστο εξάδελφό του, διορίζοντάς τον διοικητή του Νότιου Ιράκ, ενόψει της αμερικανικής εισβολής.

Η τύχη του Ματζίντ μοιάζει προδιαγεγραμμένη. Η καταδίκη του σε θάνατο για τη σφαγή των Κούρδων συζητιέται αυτές τις ημέρες σε εφετείο της Βαγδάτης, το οποίο αναμένεται να εκδώσει απόφαση από μέρα σε μέρα. Εάν η αρχική καταδίκη επιβεβαιωθεί από το δευτεροβάθμιο δικαστήριο, ο πάλαι ποτέ ισχυρός άνδρας θα οδηγηθεί στην αγχόνη μέσα στις επόμενες 30 ημέρες.

comment-below Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή
MHT