Πολλοί συγκρίνουν τον Νικολά Σαρκοζί με το Ναπολέοντα. Αν παραμερίσει κανείς εικόνες του Σαρκοζί να κατακτά την Αίγυπτο και να υποχωρεί από τη Μόσχα, μπορεί να φτάσει στον πυρήνα αυτής της παρομοίωσης. Οντως ο Γάλλος πρόεδρος θέλει να διαλύσει την παλιά τάξη πραγμάτων.
Η προεδρία της Πέμπτης Γαλλικής Δημοκρατίας, όπως την οικοδόμησε ο Σαρλ ντε Γκωλ το 1958, ήταν ανέκαθεν ο πλέον μοναρχικός από τους δημοκρατικούς θεσμούς. Συγκροτήθηκε με στόχο να επιτρέψει σε έναν εθνικό ήρωα να επαναφέρει τη Γαλλία από την αλγερινή της νέμεση και ήταν εμποτισμένη με μία λουδοβίκεια αίσθηση στα πρότυπα του «Το κράτος είμαι εγώ».
Στο στόχαστρο
Ο Σαρκοζί έχει επί μακρόν επιδείξει τον εκνευρισμό του γι’ αυτήν τη βασιλική προεδρία, παρομοιάζοντας κάποτε τον προκάτοχό του, Ζακ Σιράκ, με έναν εκτός πραγματικότητας Γάλλο μονάρχη την Παραμονή της Επανάστασης.
Σε μία άοκνη επίδειξη αντοχής από όταν ανέλαβε τα καθήκοντά του έχει τσαλαπατήσει την παράδοση και έχει βάλει στο στόχαστρο δεκάδες ταμπού. Ηταν εξαντλητικό να παρακολουθεί κανείς τις επιδόσεις του – κάτι σαν τον Τόνι Μπλερ της πρώτης πρωθυπουργικής θητείας με τη βοήθεια αμφεταμινών. Ωστόσο, παρήγαγε αποτελέσματα. Μεταξύ άλλων νέες μορφές κοινοβουλευτικού ελέγχου της προεδρίας και μια διακομματική συναίνεση, η οποία επέτρεψε σε σοσιαλιστές, όπως ο Γάλλος υπουργός Εξωτερικών, Μπερνάρ Κουσνέρ, να αναλάβουν υψηλόβαθμα πόστα.
Πάνω από όλα, ο Σαρκοζί επαναπροσδιόρισε το προεδρικό ύφος, πράττοντας το αδιανόητο: έκανε διακοπές στο Νιου Χαμσάιρ, μαζί με εκατομμυριούχους. Στη Γαλλία το χρήμα ουδέποτε ήταν κάτι, που έπρεπε να επιδεικνύει κανείς. Αυτές οι χυδαιότητες είναι για τους γιάνκηδες. Για να καταλάβετε τη σημασία όλων αυτών, φανταστείτε τον Μπους να εγκαταλείπει το ράντζο του στο Τέξας για μία 20ήμερη εκδρομή στο Σεν Ζαν Καπ Φερά. Ο Μπους εμφανίστηκε στο πατρικό του σπίτι στο Μέιν για να συναντηθεί με τον Σαρκοζί. Η χορογραφία καταστράφηκε όταν η Σεσιλιά, η αμφιλεγόμενη πρώτη κυρία της Γαλλίας, δεν εμφανίστηκε στη συνάντηση, προφασιζόμενη ασθένεια. Παρ’ όλα αυτά η παρουσία του πατέρα Μπους σήμανε την επιθυμία να ενταφιαστεί η πικρία από το Ιράκ.
Οι γαλλοαμερικανικές σχέσεις είναι πάντα σύνθετες. Σπάνια δύο χώρες υπήρξαν πιο απρόθυμες ή ξεροκέφαλες σύμμαχοι. Οι οικουμενικές φιλοδοξίες αμφότερων, η δίψα τους να ενσαρκώσουν και να διαδώσουν τις ευγενείς αξίες της ανθρωπότητας, προκάλεσαν εντάσεις στην καλύτερη περίπτωση.
Οταν τα πράγματα πάνε νότια, όπως συνέβη με το Ιράκ, το αποτέλεσμα είναι οι «πατάτες ελευθερίας» -αντί του «γαλλικές πατάτες», όπως ονομάζονται οι τηγανητές στα αγγλικά- και άλλα ευτράπελα της εκατέρωθεν δαιμονοποίησης.
Πολύ δύσκολα
Μια σύσφιγξη των σχέσεων λοιπόν είναι θετική εξέλιξη όταν πιστεύεις πως ο κόσμος γίνεται πιο ασταθής, όταν διαρρηγνύεται ο διατλαντικός δεσμός. Παρ’ όλα αυτά ήταν δύσκολο να χωνέψει κανείς την ειρωνεία του ειδυλλιακού πικ νικ στο Μέιν.
Από τη μία είχαμε ένα Γάλλο πρόεδρο αποφασισμένο να κάνει το αξίωμά του πιο διαφανές, χρησιμοποιώντας αμερικανικού τύπου εξισορροπήσεις για να το κάνει.
Από την άλλη είχαμε έναν Αμερικανό πρόεδρο, ο οποίος στο όνομα του πολέμου κατά της τρομοκρατίας επιχειρεί να διευρύνει τις εξουσίες του Λευκού Οίκου όσο το δυνατόν περισσότερο.
Ο ιστορικός Αρθουρ Σλέσιντζερ Τζούνιορ, εντόπισε στο πρόσωπο του Νίξον τον κακό και εμπνεύστηκε για να γράψει το βιβλίο του «Η αυτοκρατορική προεδρία», ανακάλυψε όμως ότι ο Μπους τράβηξε περαιτέρω το σκοινί, επιζητώντας μία δημοκρατία του Καίσαρα.
