ΒΡΥΞΕΛΛΕΣ. Τι θα μπορούσε να βελτιώσει τις διατλαντικές σχέσεις; Η αλλαγή ενοίκου στον Λευκό Οίκο είναι ένα βήμα αλλά όχι καθοριστικό. Αλλά ζητήματα, όπως η προθυμία των Αμερικανών και η διαφωνία των Ευρωπαίων στη χρήση βίας κατά του Ιράν, θα συνεχίσουν να διχάζουν τις δύο πλευρές του Ατλαντικού, ακόμη και μετά την αποχώρηση του ελάχιστα δημοφιλούς Τζoρτζ Μπους από την αμερικανική προεδρία.
«Τα ευρήματα δείχνουν ότι οι ευρωαμερικανικές σχέσεις δεν θα επιδιορθωθούν μόνο με την εκλογή νέου Αμερικανού προέδρου ή την έλευση μιας νέας γενιάς ηγετών στην Ευρώπη» αναφέρει η ετήσια έκθεση Transantlantic Trends που συνέταξαν το αμερικανικό ινστιτούτο German Marshall Fund και τέσσερα ευρωπαϊκά ινστιτούτα. «Οι συγκρούσεις στο Ιράκ και οι διαφορές στο θέμα της χρήσης βίας θα συνεχίσουν κατά πάσα πιθανότητα να επηρεάζουν τις διατλαντικές σχέσεις και μετά τη λήξη της προεδρίας Μπους».
Οι Ευρωπαίοι και οι Αμερικανοί αντιλαμβάνονται με τον ίδιο τρόπο τις απειλές για την ασφάλειά τους: Την τρομοκρατία, την ενεργειακή εξάρτηση, την κλιματική αλλαγή και την πιθανότητα απόκτησης πυρηνικών όπλων από το Ιράν. Ομως διαφέρουν αισθητά στις μεθόδους επίλυσής τους.
Το κυριότερο σημείο διαφοράς είναι το αν πρέπει να χρησιμοποιηθεί βία ή όχι κατά του Ιράν. Μόλις το 18% των Ευρωπαίων υποστηρίζει ότι πρέπει να παραμείνει ανοικτή η στρατιωτική επιλογή του βομβαρδισμού των ιρανικών πυρηνικών εγκαταστάσεων ενώ το 47% την αποκλείει. Αντίθετα, το 47% των Αμερικανών επικροτεί το να παραμείνει η προοπτική πολέμου στο τραπέζι, ενώ το 32% την αποκλείει.
«Η Αγκελα Μέρκελ, ο Γκόρντον Μπράουν και ο Νικολά Σαρκοζί μπορεί να προσφέρουν ένα νέο πνεύμα συνεργασίας στις διατλαντικές σχέσεις, αλλά η φετινή έκθεση υποστηρίζει ότι θα πρέπει να είναι προσεκτικοί» αναφέρουν οι συγγραφείς. Παρόλο που η Ευρώπη κυβερνάται πλέον από ηγέτες που δεν έλαβαν μέρος στη διατλαντική διαμάχη για το Ιράκ, οι περισσότεροι ερωτηθέντες θεωρούν πως οι ευρωαμερικανικές σχέσεις βαίνουν επιδεινούμενες. Οι διπλωματικές πρωτοβουλίες προσέγγισης δεν έχουν αντίκτυπο στην κοινή γνώμη, που συνεχίζει να θεωρεί κακή την κατάσταση των ευρωαμερικανικών σχέσεων.
Πάνω από το 1/3 των Ευρωπαίων και το 42% των Αμερικανών θεωρούν ότι οι σχέσεις θα βελτιωθούν μετά την αποχώρηση του Τζορτζ Μπους το 2008. Σημειώνεται ότι το 77% των Ευρωπαίων διαφωνεί με την εξωτερική πολιτική του Τζορτζ Μπους.
Σε 13 χώρες
Η αλλαγή όμως δεν θα είναι κατακλυσμιαία. Το 46% των Ευρωπαίων και το 37% των Αμερικανών θεωρούν ότι οι σχέσεις θα παραμείνουν στα ίδια επίπεδα όποιος κι αν είναι ο επόμενος Αμερικανός πρόεδρος. Η έρευνα έγινε στις ΗΠΑ, τη Βρετανία, τη Γαλλία, τη Γερμανία, την Ιταλία, την Ισπανία, την Πορτογαλία, την Ολλανδία, την Πολωνία, τη Σλοβακία, τη Βουλγαρία, τη Ρουμανία και την Τουρκία, ενώ το ποσοστό σφάλματος είναι 3%.