Ηταν ένα από τα μικρά, βρώμικα, μυστικά του Ισραήλ. Στις αρχές της δεκαετίας του ’60, καθώς οι Ισραηλινοί άκουγαν για πρώτη φορά τις σοκαριστικές καταθέσεις επιζώντων του Ολοκαυτώματος στη δίκη του Αντολφ Αϊχμαν, μια σειρά από μικρά, πορνογραφικά βιβλία βασισμένα σε ιστορίες με ναζί γινόταν εκδοτική επιτυχία.
Τα στάλαγκς πήραν το όνομα των στρατοπέδων συγκεντρώσεων του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, όπου και διαδραματίζονταν, και διαβάζονταν στα κρυφά. Επρόκειτο για διεστραμμένες ιστορίες αιχμαλωτισμένων Αμερικανών και Βρετανών πιλότων που δεινοπαθούσαν στα χέρια σαδιστικών, γυναικών αξιωματικών των Ες Ες που φορούσαν μπότες και κρατούσαν μαστίγια.
Το βιβλίο συνήθως τελείωνε με τους άνδρες πρωταγωνιστές να παίρνουν εκδίκηση βιάζοντας και σκοτώνοντας τους βασανιστές τους. Επειτα από δεκαετίες λήθης, τα στάλαγκς, μια ιδιαίτερη εβραϊκή ιστορία για τον ναζισμό, το σεξ και τη βία, εμφανίζονται και πάλι στο προσκήνιο.
Με τα στάλαγκς ανοίγει και μια δημόσια συζήτηση για την καλλιτεχνική παρουσίαση στο Ισραήλ του ναζισμού και του Ολοκαυτώματος, με κύριο ερώτημα αν έχουν αδίκως αναμιχθεί με ένα είδος σεξουαλικής διαστροφής και ηδονοβλεψίας που έχει διεισδύσει μέχρι και τα σχολεία.
«Συνειδητοποίησα ότι οι πρώτες εικόνες του Ολοκαυτώματος που είδα, έδειχναν γυμνές γυναίκες», λέει ο Αρι Λίμπσκερ, του οποίου το ντοκιμαντέρ «Stalags: Holocaust and Pornography in Israel» είχε πρεμιέρα στο φεστιβάλ κινηματογράφου της Ιερουσαλήμ τον Ιούλιο και αναμένεται να βγει στους κινηματογράφους τον Οκτώβριο. «Ημασταν στο δημοτικό», λέει. «Θυμάμαι πόσο ντρεπόμασταν».
Η Χάνα Γιαμπλόνκα, καθηγήτρια ιστορίας στο Πανεπιστήμιο Μπεν Γκουριόν, λέει ότι η ταινία τονίζει αυτό που η ίδια ονομάζει «την κίτρινη πλευρά της προσπάθειας να διατηρηθεί η μνήμη του Ολοκαυτώματος». «Μεταφερόμαστε στο βασίλειο της ημιπορνογραφίας;», αναρωτιέται. «Η απάντηση είναι, ναι». Τα στάλαγκς ήταν στην πραγματικότητα τα μόνα πορνογραφικά βιβλία που είχε στη διάθεσή της η ισραηλινή κοινωνία τη δεκαετία του ’60, όταν ήταν σχεδόν πουριτανική. Εξαφανίστηκαν σχεδόν τόσο γρήγορα όσο εμφανίστηκαν. Δύο χρόνια μετά την πρώτη εμφάνισή τους στον κεντρικό σταθμό λεωφορείων του Τελ Αβίβ, ένα δικαστήριο καταδίκασε τους εκδότες για διάθεση πορνογραφικού υλικού και η αστυνομία άρχισε να τα κατάσχει. Μετά τα στάλαγκς εξαντλήθηκαν και άρχισαν να κυκλοφορούν παράνομα σε παλαιοβιβλιοπωλεία και μεταξύ των συλλεκτών.
Αβολες αλήθειες
Το ντοκιμαντέρ του Λίμπσκερ βγάζει τα στάλαγκς για πρώτη φορά από το ημίφως και αποκαλύπτει ορισμένες άβολες αλήθειες. Η πρώτη είναι ότι τα στάλαγκς ήταν ένα ιδιαίτερο ισραηλινό είδος βιβλίου, γραμμένου και εικονογραφημένου από Ισραηλινούς, παρόλο που υποτίθεται ότι ήταν μεταφράσεις από τα αγγλικά και ήταν γραμμένα σε πρώτο πρόσωπο σαν να ήταν αυθεντικές αναμνήσεις. Μέχρι τη δίκη του Αϊχμαν το 1961 οι φωνές του Ολοκαυτώματος σχεδόν δεν είχαν ακουστεί στο Ισραήλ.
Οι επιζώντες ένιωθαν την αμφιθυμία των παλαιοτέρων που τους κατηγορούσαν γιατί δεν το είχαν σκάσει νωρίτερα και αναρωτιούνταν τι είδους ανομίες είχαν κάνει προκειμένου να παραμείνουν ζωντανοί.