Μέσα στην κάψα του καλοκαιριού στη Βαγδάτη, ένας αξιωματούχος του Εθνικού Συμβουλίου Πληροφοριών ζήτησε από τον διοικητή των αμερικανικών δυνάμεων στο Ιράκ, στρατηγό Ντέιβιντ Πετρέους, να ελέγξει το προσχέδιο μιας έκθεσης για την ασφάλεια. Η έκθεση ήταν δυσοίωνη: η αποστολή αμερικανικών ενισχύσεων στο θέατρο των επιχειρήσεων δεν είχε μειώσει τις συγκρούσεις μεταξύ σιιτών και σουνιτών. Ο στρατηγός Πετρέους επέμεινε να προσθέσει και μια δική του πρόταση, αναφέρει η «Ουάσιγκτον Ποστ». «Συνολικά, οι επιθέσεις στο Ιράκ μειώθηκαν κατά τη διάρκεια των επτά από τις τελευταίες εννεά εβδομάδες». Η κατάθεση του στρατηγού Ντέιβιντ Πετρέους στο Κογκρέσο αναφορικά με το αποτέλεσμα που είχε η αποστολή αμερικανικών ενισχύσεων στο Ιράκ, θα μπορούσε να αποδειχθεί η καθοριστική στιγμή μιας λαμπρής καριέρας. Θα περιγράψει την κατάσταση στο Ιράκ όπως είναι στην πραγματικότητα, χωρίς φτιασίδια; Θα δώσει την εικόνα που θα ήθελε ο Λευκός Οίκος; Η ο στρατηγός Πετρέους θα μεταφέρει την εικόνα που βλέπει ο ίδιος, απλώς με τον καλύτερο δυνατό φωτισμό; Στα 54 χρόνια του, ο στρατηγός είναι ό,τι πλησιέστερο διαθέτει η Αμερική σε στρατηγό διασημότητα.
Ως διοικητής της 101 αερομεταφερόμενης μεραρχίας, ήταν ο κεντρικός χαρακτήρας σε ένα δημοφιλές βιβλίο για την εισβολή του 2003, το In the Company of Soldiers. Το καλοκαίρι του 2004, το «Νιούζγουικ» είχε το γαλανομάτη στρατηγό στο εξώφυλλο με το ερώτημα: Μπορεί αυτός ο άνδρας να σώσει το Ιράκ;
Ο Αμερικανός πρόεδρος κ. Τζόρτζ Μπους συχνά αναφέρεται στους λόγους στον στρατηγό Πετρέους υπολογίζοντας, ορθώς, ότι η αξιοπιστία του στρατηγού σε έναν βαθιά μη αρεστό πόλεμο είναι μεγαλύτερη από αυτή του Λευκού Οίκου. Οι δύο άνδρες μιλούν μια με δύο φορές την εβδομάδα. Παρόλο που είναι ριψοκίνδυνο να διατηρεί σχέσεις με τον Τζόρτζ Μπους, ο στρατηγός Πετρέους καθόλη τη διάρκεια της καριέρας του έχει χρησιμοποιήσει και γνωρίζει την αξία των ΜΜΕ και της πολιτικής. Μετά το Βιετνάμ, όταν στρατιωτικοί όπως ο στρατηγός Γουίλιαμ Γουέστμορλαντ υπερεκτίμησαν τον εαυτό τους και υπόσχονταν νίκη σε έναν πόλεμο που δεν μπορούσε να κερδιθεί, οι υψηλόβαθμοι αξιωματικοί έχουν την τάση να αποφεύγουν την πολιτική και να αναλαμβάνουν το ρόλο του στρατηγού πολεμιστή. Ομως ο στρατηγός Πετρέους αντιλήφθηκε ότι η επικρατούσα άποψη στην Ουάσιγκτον ήταν πως ο σύγχονος πόλεμος απαιτεί υψηλότερο επίπεδο εκλέπτυνσης και περιπλοκότητας.
Πολιτική αντίληψη
«Ενας στρατηγός δεν είναι ικανός, αν δεν καταλαβαίνει τη σχέση μεταξύ πολιτικής και πολέμου», λέει ο Αντριου Μπάτσεβιτς, πρώην συνταγματάρχης του αμερικανικού στρατού και σήμερα καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Βοστώνης. «Ετσι άνοιξε ο δρόμος προς την κορυφή για όσους σαν τον Πετρέους αντιλαμβάνονται την πολιτική, καλλιεργούν τη σχέση με τα ΜΜΕ και που επιθυμούν να τους αντιμετωπίζουν σαν ανθρώπους με ιδέες και όχι μόνο για δράση». Ο στρατηγός Πετρέους έχει και ένα πανίσχυρο υποστηρικτή κατά την άνοδό του: τον στρατηγό Τζακ Κιν, έναν από αυτούς που υποστήριξαν την κυβερνητική πολιτική της αποστολής ενισχύσεων στο Ιράκ. Ο στρατηγός Πετρέους αποφοίτησε από τη στρατιωτική ακαδημία του Γουέστο Πόιντ το 1974 έχοντας κερδίσει και τις τρεις διαθέσιμες διακρίσεις. Τον καιρό που οι σύγχρονοί του αρκούνταν σε ένα μάστερ, αυτός έπαιρνε διδακτορικό από το Πανεπιστήμιο Πρίνστον. Η διατριβή του αφορούσε τον αμερικανικό στρατό και τα διδάγματα του πολέμου του Βιετνάμ. Επίσης ήταν ένας από τους συγγραφείς του νέου εγχειριδίου του αμερικανικού στρατού για τον ανταρτοπόλεμο.
Σήμερα, το ερώτημα είναι αν η εξυπνάδα και η πολιτική οξυδέρκειά του, θα επιτρέψουν στο στρατηγό να έχει επιτυχία στο Ιράκ. «Από τη μια έχουμε έναν άνθρωπο που είναι έξυπνος και ικανός να παίζει σκάκι σε έναν πολύπλοκο κόσμο και από την άλλη μια διοίκηση που δυσκολεύεται να μάθει τα πιόνια», λέει ο Πολ Ιτον, απόστρατος στρατηγός που είχε αναλάβει την εκπαίδευση των ιρακινών δυνάμεων αμέσως πριν το στρατηγό Πετρέους και σήμερα είναι σφοδρός επικριτής της κυβέρνησης Μπους.
Πολεμική εμπειρία
Πολεμική εμπειρία πριν το Ιράκ ο στρατηγός Πετρέους δεν είχε. Ηταν πολύ νέος για να πολεμήσει στο Βιετνάμ και οι προηγούμενες αποστολές που είχε αναλάβει είχαν χαρακτήρα ειρηνευτικό: με τα Ηνωμένα Εθνη στην Αϊτή το 1995, με τις αμερικανικές δυνάμεις στο Κουβέιτ το 1999 και με τη δύναμη του ΝΑΤΟ στη Βοσνία το 2001. Μετά την εισβολή, ο Πετρέους ανέλαβε τη διοίκηση της Μοσούλης. Στη δεύτερη θητεία του στο Ιράκ, από τον Ιούνιο του 2004 μέχρι το Σεπτέμβριο του 2005, ήταν επικεφαλής της εκπαίδευσης των ιρακινών δυνάμεων. Και οι δύο αποστολές θεωρήθηκαν επιτυχείς – εν μέρει λόγω της ικανότητας του στρατηγού να προβάλλει τα επιτεύγματά του. Το Σεπτέμβριο του 2004, παραμονές των προεδρικών εκλογών, ο Πετρέους έγραψε ένα άρθρο στην «Ουάσιγκτον Ποστ» εξυμνώντας την πρόοδο στο Ιράκ. «Υπάρχουν λόγοι ώστε να είμαστε αισιόδοξοι», έγραφε. «Οι ιρακινές δυνάμεις παίρνουν μέρος στη μάχη». Ομως η εικόνα της Μοσούλης και του ιρακινού στρατού δεν ήταν τόσο ρόδινη. Τέσσερις μήνες αφότου έφυγε ο στρατηγός, ο διοικητής της αστυνομίας που ο ίδιος είχε εκπαιδεύσει αποσκίρτησε και σήμερα η πόλη είναι προπύργιο των ανταρτών. Οσον αφορά τον ιρακινό στρατό, σήμερα μόλις έξι ταξιαρχίες μπορούν να επιχειρούν μόνες τους. Η ικανότητα του Πετρέους να προσπερνάει αυτό το παρελθόν προκαλεί νευρικότητα σε μερικούς από τους πρώην συναδέλφους του στο Ιράκ. «Είναι ο στρατηγός από τεφλόν», λέει ένας Αμερικανός πρώην διπλωμάτης που είχε υπηρετήσει στο Ιράκ. «Ποτέ δεν θεωρήθηκε υπεύθυνος για το γεγονός ότι όλοι όσοι υποτίθεται ότι εκπαίδευε το 2004 σήμερα δεν υπάρχουν και η Μοσούλη ουσιαστικά κατάρρευσε μόλις έφυγε». Επιπλέον οι στρατηγοί κατηγορούν τον Πετρέους ότι του αρέσουν τα φώτα της δημοσιότητας. Δεν είναι σαφές αν ο Πετρέους θα είναι ειλικρινής προς το Κογκρέσο, αλλά όσοι τον γνωρίζουν υποστηρίζουν ότι είναι απίθανο να «αυτοκτονήσει» για χάρη της κυβέρνησης Μπους. «Δεν είμαι σίγουρος ότι θα έχει το θάρρος να αναγνωρίσει σε όλη της την έκταση την πολυπλοκότητα της κατάστασης στο Ιράκ και τα όρια της αμερικανικής ισχύος», λέει ο κ. Μπάτσεβιτς. Ομως ο Πετρέους δεν είναι Γουεστμόρλαντ. «Ο Πετρέους θα ήταν αρκετά χαζός αν συνέδεε την καριέρα του με τον πρόεδρο Μπους και ο Πετρέους δεν είναι χαζός».