Πολύς καβγάς για το τίποτε ή η συνταγματική κατοχύρωση της μαντίλας μετατρέπεται σε σύμβολο εκδημοκρατισμού της Τουρκίας για να θολώσει τον ορίζοντα των μεταρρυθμίσεων; Μετά τον ορυμαγδό που ο ίδιος προκάλεσε αναγγέλλοντας στους «Financial Times» τη συνταγματική νομιμοποίηση της μαντίλας στα ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα, ο Ταγίπ Ερντογάν προέτρεψε τους οργισμένους πρυτάνεις τουρκικών πανεπιστημίων «να κοιτούν τη δουλειά τους», επικαλούμενος θεμελιώδεις ελευθερίες και κυρίως την Εθνοσυνέλευση. Ο Τούρκος πρωθυπουργός διαβεβαίωσε πολίτες και πολιτικούς ότι το υπό επεξεργασία σχέδιο Συντάγματος δεν ανήκει στο Κόμμα της Δικαιοσύνης και της Ανάπτυξης (ΑΚΡ), αλλά στην Τουρκία. Ζήτησε η διαδικασία του εκδημοκρατισμού να απαλλαγεί από σύνδρομα φόβου, διευκρίνισε ότι η συνταγματική δικαίωση της μαντίλας δεν θα την καταστήσει υποχρεωτική. Τέλος δεσμεύτηκε να θέσει σε δημόσια συζήτηση, με δημοσιοποίηση στο Διαδίκτυο και ενημέρωση των πανεπιστημιακών ιδρυμάτων, το σχέδιο Συντάγματος που έχουν εκπονήσει επιτροπή πανεπιστημιακών υπό τον καθηγητή Οζμπουγκούν και αξιωματούχοι του ΑΚΡ. «Προς τι, λοιπόν, ο τσακωμός;», αναρωτήθηκαν με τη σειρά τους ξένοι και Τούρκοι αναλυτές. «Μήπως με τη νομιμοποίηση της μαντίλας θέλει να ανοίξει τον δρόμο και σε άλλα φιλελεύθερα μέτρα, όπως η καθιέρωση της κουρδικής γλώσσας στην εκπαίδευση Κούρδων ή η τροποποίηση του περιβόητου άρθρου 301 του ποινικού κώδικα, που παρά τις μεταρρυθμίσεις της τελευταίας πενταετίας έμεινε αναλλοίωτο ως προς την παραβίαση της αρχής του «τουρκισμού» για παράδειγμα;», συνέχισαν να διερωτώνται.
Αμφιβολίες ως προς την εφαρμογή καίριας σημασίας μεταρρυθμίσεων εξέφραζε ανάλυση του Ρόιτερς με τίτλο «Η Ε.Ε. σε τροχιά σύγκρουσης με την Τουρκία εξαιτίας του μεταρρυθμιστικού προγράμματος». Σύμφωνα με την ανάλυση, η Ενωση ζητεί από την κυβέρνηση Ερντογάν άμεση τροποποίηση του άρθρου 301 και της νομοθεσίας που αφορά στις ελευθερίες των μειονοτήτων και στα θρησκευτικά και εκπαιδευτικά ιδρύματα. «Οι μεταρρυθμίσεις μας δεν γίνονται για να ευχαριστηθούν οι Ευρωπαίοι, αλλά για τον εκδημοκρατισμό, την ευημερία και τη βελτίωση του βιοτικού επιπέδου της Τουρκίας», λέει ο αντιπρόεδρος του ΑΚΡ Ετζεμέν Μπατζίς». «Το άρθρο 301 δεν πρόκειται να αλλάξει, προέχει ο σχεδιασμός και η προώθηση του νέου Συντάγματος» διαβεβαιώνει άλλος κομματικός αξιωματούχος.
«Η εκπόνηση Συντάγματος είναι χρονοβόρα διαδικασία. Ο τουρκικός ποινικός κώδικας και η νομοθεσία περί θρησκευτικών ιδρυμάτων μπορούν να αλλάξουν τώρα. Η διαδικασία της συνταγματικής αναθεώρησης δεν πρέπει να γίνει το πρόσχημα για τον ενταφιασμό μεταρρυθμίσεων», είχε δηλώσει ο Ζαν Κριστόφ Φιλορί, αρμόδιος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τα τουρκικά.