ΟΥΑΣΙΓΚΤΟΝ. Αν και έχει σημειωθεί σημαντική πρόοδος στην προστασία των πυρηνικών υλικών που βρίσκονται αποθηκευμένα στη Ρωσία, η απειλή της κλοπής πυρηνικού όπλου ή υλικού από τρομοκρατική οργάνωση παραμένει ιδιαίτερα ανησυχητική και επίκαιρη, σύμφωνα με το πόρισμα επιστημονικής έκθεσης.
«Τρομοκράτες αναζητούν με επιμονή πυρηνικά όπλα και τα υλικά για την κατασκευή τους», αναφέρει η έκθεση του ινστιτούτου «Διαχείριση του Ατόμου» του Πανεπιστημίου Χάρβαρντ. Το ινστιτούτο εκδίδει ετήσια έκθεση, που εξετάζει την πρόοδο στα μέτρα προστασίας και φύλαξης πυρηνικών όπλων και υλικών, που θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε πυρηνική έκρηξη.
Ο συντάκτης της φετινής μελέτης, Μάθιου Μπαν, δήλωσε ότι «συντελείται πραγματική πρόοδος» στη διασφάλιση του πυρηνικού υλικού και των πυρηνικών κεφαλών στη Ρωσία, επισημαίνοντας ωστόσο ότι παραμένουν «χαίνουσες οπές» στην προστασία πυρηνικών υλικών σε όλο τον πλανήτη.
Ο Τσαρλς Κέρτις, πρόεδρος του ιδιωτικού ιδρύματος μελετών ΝΤΙ, που παρήγγειλε τη μελέτη, αναφέρει: «Το χάσμα έχει περιορισθεί, αλλά παραμένει επικίνδυνο. Η γεφύρωσή του είναι αναγκαία. Το ζήτημα δεν θυμίζει σε τίποτε το δίλημμα του μισογεμάτου ή μισοάδειου ποτηριού. Αν και το θέμα δεν αποτελεί την άμεση προτεραιότητα ασφάλειας για τον πλανήτη, χρειάζονται μόλις λίγα κιλά πλουτωνίου ή εμπλουτισμένου ουρανίου για την κατασκευή βόμβας».
Η έκθεση αναφέρει ότι τα αναγκαία υλικά για την κατασκευή λειτουργικής βόμβας υπάρχουν σε περισσότερες από 40 χώρες του κόσμου, ενώ «δεκάδες εγκαταστάσεις και χώροι αποθήκευσης δεν διαθέτουν ικανά μέτρα ασφάλειας, ώστε να αντιμετωπίσουν τις επιχειρησιακές υποδομές τρομοκρατικών ή εγκληματικών συμμοριών». Την ίδια ώρα, οι συντάκτες του κειμένου επισημαίνουν ότι η αμερικανική κυβέρνηση και η ΙΑΕΑ δεν έχουν καταρτίσει κατάλογο «επικίνδυνων» εγκαταστάσεων στον κόσμο, που απειλούνται περισσότερο από κλοπή πυρηνικού υλικού. Η έκθεση επισημαίνει ότι τον μεγαλύτερο κίνδυνο κλοπής διατρέχουν εγκαταστάσεις αποθήκευσης σε Ρωσία, Πακιστάν, αλλά και σε πάνω από 140 ερευνητικούς αντιδραστήρες, σε πανεπιστημιακά ιδρύματα σε όλο τον κόσμο, που διαθέτουν αρκετό ουράνιο υψηλού εμπλουτισμού για την κατασκευή πυρηνικού όπλου και φυλάσσονται πλημμελώς.
Σε Πακιστάν, Ινδία, Κίνα
«Οι αποθήκες πυρηνικού υλικού του Πακιστάν είναι σχετικά μικρές και θεωρούνται καλά φυλασσόμενες. Διατρέχουν, όμως, μεγάλο κίνδυνο από ισλαμιστές μαχητές, αλλά και εργαζόμενους σε αυτές, που έχουν αποδείξει την πρόθεσή τους να πλουτίσουν πουλώντας το υλικό αυτό, καθώς και ευαίσθητα τεχνολογικά συστήματα», εκτιμά η έκθεση των ειδικών.
Μεγάλο κίνδυνο κλοπής αντιμετωπίζουν και οι μεγάλες ποσότητες πλουτωνίου για ενεργειακή χρήση, που μεταφέρονται σε αναπτυσσόμενες χώρες, όπως την Ινδία και την Κίνα. «Είναι αναγκαία τα εγκαίνια παγκόσμιας εκστρατείας, με στόχο τη διασφάλιση όλων των αποθεμάτων πυρηνικού υλικού σε όλο τον κόσμο», τονίζει ο κ. Μπαν, που επισήμανε την απουσία συμφωνίας μεταξύ ΗΠΑ και Κίνας για τη φύλαξη και τον έλεγχο των πυρηνικών υλικών. Η έκθεση παραδέχεται, ωστόσο, ότι έχει σημειωθεί σημαντική πρόοδος στην ενίσχυση των μέτρων ασφαλείας για το πυρηνικό οπλοστάσιο της πρώην ΕΣΣΔ, χάρη στις προσπάθειες και τη γενναία χρηματοδότηση της αμερικανικής κυβέρνησης. Ποσοστό 70% των ρωσικών εγκαταστάσεων αποθήκευσης πυρηνικών όπλων και υλικών έχουν ανακαινισθεί.
Ενώ η πρωτοβουλία των ΗΠΑ για περιορισμό των παγκόσμιων απειλών οδήγησε στη μετατροπή 48 ερευνητικών αντιδραστήρων, ώστε αυτοί να χρησιμοποιούν ουράνιο χαμηλού εμπλουτισμού, 81 άλλοι αντιδραστήρες παραμένουν σε λειτουργία.