Οσοι επισκέφθηκαν την εντυπωσιακή έκθεση της «αυστριακής άνοιξης», που φιλοξενήθηκε τον χειμώνα στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, ελάχιστα προβληματίστηκαν για την προέλευση των έργων. Αρκέστηκαν στην πληροφορία ότι οι πίνακες ήταν δανεικοί από το Μουσείο Λέοπολντ της Βιέννης. Αυτές τις μέρες που η Αυστρία θυμάται την 70ή επέτειο από το Anschluss, ο Ρούντολφ Λέοπολντ, ιδρυτής του μουσείου, αγωνίζεται να αποκαταστήσει τη φήμη του, αλλά και το κύρος του μουσείου του, που πρόσφατα δάνεισε έργα των Σίλε, Γκούσταβ Κλιμτ και Οσκαρ Κοκόσκα, διάσημων τέκνων της Αυστριακής Απόσχισης, στο Μέγαρο Μουσικής. Η κατηγορία περί κλεμμένης τέχνης (υφαρπαγή πινάκων από τους Εβραίους ιδιοκτήτες τους επί ναζιστικού καθεστώτος) είναι παλιά. Επανήλθε όμως στο προσκήνιο μετά την κατηγορία του επικεφαλής της εβραϊκής κοινότητας στην Αυστρία πως το Μουσείο Λέοπολντ πρέπει να κλείσει μέχρι να αλλάξει ο νόμος που εξαιρεί τα ιδιωτικά ιδρύματα από την επιστροφή έργων τέχνης στους προπολεμικούς ιδιοκτήτες τους. Η υπόθεση έχει προκαλέσει έντονες συζητήσεις και αντιπαραθέσεις, ενώ θέτει όλους τους φιλότεχνους προ των ευθυνών τους: πρέπει να κυριαρχήσει η λήθη, να σταματήσει το «κυνήγι μαγισσών» -κατά την άποψη πολλών- και να θαυμάσουμε την τέχνη ατόφια, ουδέτερη, αποκομμένη από το ιστορικό της πλαίσιο ή όποιος αδιαφορεί για την αμφιλεγόμενη προέλευση της τέχνης είναι εν μέρει συνένοχος; Οι Γερμανοί και οι Αυστριακοί ή τουλάχιστον μεγάλη μερίδα εξ αυτών υιοθετεί τη δεύτερη εκδοχή. Ειδικά επειδή λαμβάνουν υπόψη τους την αδρή κρατική επιδότηση του Μουσείου Λέοπολντ. Το αυστριακό κράτος έχει χρηματοδοτήσει με 160 εκατομμύρια ευρώ το ίδρυμα, το οποίο λειτουργεί πάντως ως ιδιωτικό μουσείο.
Ο 83χρονος Ρούντολφ Λέοπολντ είναι από τους σημαντικότερους συλλέκτες έργων τέχνης στην Αυστρία. Συνολικά ο Βιεννέζος διαθέτει 5.500 έργα και θεωρείται από τους πρώτους που αναγνώρισαν και προέβαλαν το έργο του Εγκον Σίλε, ο οποίος πέθανε σε ηλικία 28 ετών το 1918. Σε συνέντευξή του στο «Βήμα» είχε εκμυστηρευθεί ότι «άρχισε να αγοράζει έργα του καλλιτέχνη, ακολουθώντας τους δρόμους που είχαν πάρει. Κάποιες φορές τα εντόπιζε σε άλλες χώρες και μια φορά ακόμη και πίσω από μια ντουλάπα: ο ιδιοκτήτης του έργου το είχε κληρονομήσει αλλά δεν το ήθελε στον τοίχο του και χάρηκε που μπόρεσε να το πουλήσει!». Οι επικριτές του θεωρούν τις αφηγήσεις του εξωραϊσμένες και χαρακτηρίζουν τον συλλέκτη αδυσώπητο λαθρέμπορο, που μετήλθε ανήθικων μεθόδων για να δημιουργήσει τη συλλογή του.
Σύμφωνα με το τελευταίο τεύχος του περιοδικού Der Spiegel, ιδιαίτερα σκοτεινή είναι η προϊστορία έργων του Σίλερ, του Αντον Ρομάκο και του Αλμπιν Εγκερ Λιντς, ο οποίος δεν είναι τόσο γνωστός, αλλά ήταν εξαιρετικά δημοφιλής στις τάξεις των ναζί. Πίσω από κάθε πίνακα υπάρχει μία δραματική ιστορία. «Τα σπίτια στη θάλασσα» του Σίλε ανήκαν σε μια Εβραία συλλέκτρια, τη Τζένι Στάινερ, η οποία αναγκάστηκε να διαφύγει στις ΗΠΑ και να αφήσει στο διαμέρισμά της τη συλλογή της, η οποία κατασχέθηκε από τη σχετική υπηρεσία των ναζί, όπως και σε χιλιάδες άλλες περιπτώσεις. Το ζήτημα είναι κατά πόσον ο ίδιος ο Λέοπολντ είχε υπόψη του το βιογραφικό των πινάκων ή ήταν ανίδεος, όπως δηλώνει. Πάντως, οι πολυάριθμοι λάτρεις του Σίλε, που επισκέπτονται το Μουσείο Λέοπολντ στη Βιέννη, θα δυσκολευτούν εις το εξής να παραστήσουν τους ανίδεους, καταβάλλοντας το αντίτιμο του εισιτηρίου.