Σε βαρύ κλίμα, με χαμηλές προσδοκίες και υπό δρακόντεια μέτρα ασφαλείας, ξεκίνησαν χθες οι εργασίες της συνόδου των ηγετών των «οκτώ πιο ανεπτυγμένων βιομηχανικά κρατών» (G8), στο Χοκάιντο της Ιαπωνίας. Ο γεν. γραμματέας του ΟΗΕ, κ. Μπαν Κι Μουν, έδωσε το στίγμα της συνάντησης με την επιγραμματική διαπίστωση ότι «ο κόσμος μας βρίσκεται υπό τη σκιά τριών ταυτόχρονων κρίσεων: μίας επισιτιστικής κρίσης, μίας οικολογικής κρίσης και μίας αναπτυξιακής κρίσης». Δεν είναι λίγοι οι παρατηρητές που επισημαίνουν την απουσία πολιτικής βούλησης ώστε να αντιμετωπιστούν οι πρώτες δύο και την αδυναμία των συμμετεχόντων ηγετών να αμβλύνουν την τελευταία.
Παρά τις ζοφερές προβλέψεις των επιστημόνων για το μέλλον του πλανήτη, οι ηγέτες των 8 «ισχυρών» κρατών δεν είναι σε θέση να υιοθετήσουν ενιαία στάση απέναντι στην κλιματική αλλαγή. Η εμμονή της αμερικανικής κυβέρνησης στο να μοιραστούν το βάρος των επώδυνων μέτρων που απαιτεί η καταπολέμηση της υπερθέρμανσης του πλανήτη και οι αναπτυσσόμενες χώρες έχει οδηγήσει επανειλημμένως σε αδιέξοδο. Τη στιγμή που τόσο η Ευρωπαϊκή Ενωση, όσο και η Ιαπωνία και η Ρωσία συναινούν στη θέσπιση μετρήσιμων στόχων μείωσης των εκπομπών ρύπων μέχρι το 2020, οι ΗΠΑ αρνούνται να δεσμευθούν για οτιδήποτε απτό πριν από το 2050. Εξίσου ανησυχητική είναι και η πορεία της βιοποικιλότητας, κάτι που επισήμαναν οι υπουργοί Περιβάλλοντος του G8 σε συνάντηση που είχαν τον περασμένο Μάιο.
Ο πρόεδρος της Παγκόσμιας Τράπεζας, κ. Ρόμπερτ Ζέλικ, ζήτησε από τους συμμετέχοντες στη σύνοδο να εντείνουν τις προσπάθειές τους για την καταπολέμηση της φτώχειας. Οι εκπρόσωποι των μη κυβερνητικών οργανώσεων και οι διαδηλωτές που κατέκλυσαν τους δρόμους του Σαπόρο, της πόλης που βρίσκεται εγγύτερα στο ξενοδοχείο όπου διεξάγεται η συνάντηση, δεν ήταν τόσο ευγενικοί στις εκφράσεις τους, κατηγορώντας την ομάδα των G8 για προκλητική αναλγησία. Υπενθυμίζεται ότι στην αντίστοιχη σύνοδο που διεξήχθη πριν από τρία χρόνια στη Σκωτία, τα μέλη του G8 είχαν υποσχεθεί ότι θα αυξήσουν την αρωγή τους προς την Αφρική κατά 25 δισεκατομμύρια δολάρια μέχρι το 2010. Σύμφωνα με τους επικριτές τους, ο στόχος αυτός δεν έχει καλυφθεί ούτε κατά το ένα τέταρτο, τη στιγμή που οι φτωχοί της μαύρης ηπείρου πλήττονται σφοδρότερα από οποιονδήποτε άλλον από την επισιτιστική κρίση. Υπό αυτές τις συνθήκες, η δέσμευση του προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ζοζέ Μπαρόζο για χορήγηση βοήθειας ύψους ενός δισεκατομμυρίου ευρώ στην Αφρική, κρίνεται από αναλυτές θετική, αλλά ανεπαρκής.
Ομοθυμία κατά Μουγκάμπε
Πάντως, ένα από τα ζητήματα στα οποία παρατηρήθηκε ομοθυμία, ήταν η καταδίκη του καθεστώτος του Ρόμπερτ Μουγκάμπε στη Ζιμπάμπουε. Ο Τζορτζ Μπους χαρακτήρισε τις πρόσφατες εκλογές στη χώρα «παρωδία», ενώ ανάλογες εκφράσεις χρησιμοποίησε και η Ανγκελα Μέρκελ. Οι εκπρόσωποι 7 αφρικανικών κρατών που συμμετείχαν ως παρατηρητές στη σύνοδο παραδέχθηκαν την ύπαρξη του «προβλήματος», αλλά δεν έχουν καταφέρει να συγκλίνουν σε μία κοινή στάση για την αντιμετώπισή του. Αντιθέτως, τα μέλη του G8 εξετάζουν σοβαρά την επιβολή περαιτέρω κυρώσεων στη Ζιμπάμπουε.
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν, τέλος, και οι διμερείς συναντήσεις που διεξάγονται στο περιθώριο της συνόδου. Ο Ντμίτρι Μεντβέντεβ έτεινε χείρα φιλίας προς τον Βρετανό πρωθυπουργό Γκόρντον Μπράουν, σε μία προσπάθεια να εξομαλύνει τις σχέσεις των δύο χωρών, οι οποίες έχουν ψυχρανθεί μετά τη δολοφονία του Αλεξάντερ Λιτβινένκο στο Λονδίνο. Ο Μεντβέντεβ συναντήθηκε και με τον Αμερικανό ομόλογό του και συμφώνησαν ότι πρέπει να αποτραπούν οι πυρηνικές φιλοδοξίες του Ιράν. Εντούτοις, καμιά σχεδόν πρόοδος δεν διαπιστώθηκε μέχρι στιγμής στο κρίσιμο ζήτημα της αμφιλεγόμενης αντιπυραυλικής ασπίδας που σχεδιάζουν οι ΗΠΑ.