Νέα ερωτήματα εγείρονται για το κατά πόσον η μακροχρόνια χρήση φαρμάκων για την οστεοπόρωση μπορεί στην πραγματικότητα να προκαλέσει προβλήματα σε μερικά άτομα που τα χρησιμοποιούν.
Η ανησυχία πηγάζει κυρίως από μια σειρά περιστατικών που δείχνουν ένα σπάνιο τύπο κατάγματος οστού, που διατέμνει το άνω μηριαίον οστούν (το οστό του μηρού). Κατάγματα σε αυτό το ανθεκτικό τμήμα του οστού προκαλούνται κυρίως σε αυτοκινητιστικά ατυχήματα ή συμβαίνουν σε ηλικιωμένα άτομα και λεπτοκαμωμένους ανθρώπους. Αλλά αυτά τα περιστατικά δείχνουν και τον ασυνήθη αριθμό καταγμάτων οστών σε άτομα τα οποία χρησιμοποιούσαν φάρμακα -γνωστά ως «μπισφωσφονικά» (bisphosphonates)- για την «ενίσχυση» των οστών τους για πέντε ή περισσότερα χρόνια.
Μερικοί ασθενείς είπαν ότι ύστερα από εβδομάδες ή μήνες ανεξήγητων πόνων το μηριαίoν οστούν έσπασε ενώ αυτοί βάδιζαν ή στέκονταν. «Ιδιαίτερα, πολλές γυναίκες θα σας πουν ότι νόμιζαν πως το οστούν έσπασε πριν οι ίδιες πέσουν στο έδαφος» ανέφερε ο δρ Dean G. Lorich, αναπληρωτής διευθυντής της ορθοπεδικής χειρουργικής τραύματος στο New Υork-Ρresbyterian/Weill Cornell και στο νοσοκομείο για ειδική χειρουργική.
Ο δρ Lorich και οι συνεργάτες του δημοσίευσαν πρόσφατα μια μελέτη στο περιοδικό Journal of Orthopaedic Trauma, ανακοινώνοντας στοιχεία από 20 ασθενείς που υπέστησαν κάταγμα. Οι 19 από αυτούς χρησιμοποιούσαν το φάρμακο Fosamax για τα οστά σε διάστημα από 6 έως 9 χρόνια. Πέρυσι, το περιοδικό Journal Bone and Joint Surgery δημοσίευσε από τη Σιγκαπούρη μελέτη που αφορούσε 13 γυναίκες με κατάγματα από μικροτραυματισμούς, ανάμεσα στις οποίες οι 9 ακολουθούσαν μακροχρόνια θεραπεία με το Fosamax. Κάθε χρόνο καταγράφονται στις ΗΠΑ περί τα 300.000 κατάγματα ισχίου σε ενήλικες.
Τι λέει η εταιρεία
Η εταιρεία η οποία παρασκευάζει το Fosamax ανακοίνωσε ότι θα μελετήσει κατά πόσο ο ασυνήθης τρόπος καταγμάτων είναι πράγματι πιο συχνός σε χρήστες φαρμάκων για την οστεοπόρωση. Ο Arthur Santora, διευθύνων σύμβουλος της παρασκευάστριας εταιρείας, ισχυρίστηκε ότι τα κατάγματα αντιστοιχούσαν σε μόνο 5 ή 6% όλων των καταγμάτων ισχίων, ενώ φάρμακα σαν το Fosamax περιόρισαν τον κίνδυνο για το υπόλοιπο 95%.
«Εχω μερικούς ασθενείς κι εγώ» συμπλήρωσε για το ίδιο θέμα η δρ Susan M. Ott, αναπληρώτρια καθηγήτρια Ιατρικής στο Πανεπιστήμιο Ουάσιγκτον. «Πριν από αυτά τα ιατρικά άρθρα υπήρχαν λίγες περιπτώσεις εδώ και εκεί, αλλά σαν να αρχίζουν να συσσωρεύονται…».
Τα οστά βρίσκονται σε μια συνεχή κατάσταση επανασχηματισμού -διεργασία που ονομάζεται επαναρρόφηση- και δημιουργίας νέου οστού. Μετά την ηλικία των 30 ετών, περίπου, τα οστά μιας γυναίκας αρχίζουν να διασπώνται ταχύτερα από όσο μπορούν να επανασχηματιστούν και μετά την εμμηνόπαυση η γυναίκα αναπτύσσει λεπτά εύθραυστα οστά, τα οποία μπορούν να σπάσουν πιο εύκολα. Τα μπισφωσφονικά φάρμακα, συμπεριλαμβανομένων των φαρμάκων Fosamax, Actonel και του Boniva, επιβραδύνουν αυτήν τη διεργασία. Αλλά μερικοί ειδικοί ανησυχούν για μικροσκοπικά κατάγματα των οστών, τα οποία προέρχονται από φυσιολογική φθορά και δεν επιδιορθώνονται όταν αναστέλλεται η διεργασία επανασχηματισμού τους. Η δρ Ott κατέληξε λέγοντας ότι «το κύριο ζήτημα της προσοχής μου είναι ότι τα μπισφωσφονικά φάρμακα δεν πρέπει να χρησιμοποιούνται από άτομα τα οποία δεν διατρέχουν υψηλό κίνδυνο να υποστούν κάταγμα».