Οι σπασμοί των ταραχών που εξαπλώθηκαν στο Ιράν μετά τις προεδρικές εκλογές της περασμένης εβδομάδας δεν δείχνουν σημάδια ύφεσης. Η μεγάλη πορεία διαμαρτυρίας της Δευτέρας υπέρ του μεταρρυθμιστή υποψηφίου, Μιρ Χοσεΐν Μουσαβί, στιγματίστηκε από βίαια επεισόδια και τον θάνατο επτά ανθρώπων. Ακολούθησαν και άλλες εκδηλώσεις διαμαρτυρίας τόσο στην Τεχεράνη, όσο και αλλού τις επόμενες ημέρες. Οι υποστηρικτές των κ. Μουσαβί και Αχμεντινετζάντ βρίσκονται σχεδόν καθημερινά στους δρόμους, αλλά προς το παρόν οι συγκεντρώσεις που ακολούθησαν τα αιματηρά γεγονότα της Δευτέρας παραμένουν ειρηνικές. Αυτόπτες μάρτυρες, μάλιστα, περιέγραφαν τους υποστηρικτές του κ. Μουσαβί να παρελαύνουν στους δρόμους της Τεχεράνης την Τρίτη χωρίς καν να φωνάζουν συνθήματα.
Οι υποστηρικτές του κ. Μουσαβί «δείχνουν» περισσότεροι από εκείνους του κ. Αχμεντινεντζάντ, τουλάχιστον στην πρωτεύουσα και αρκετοί ξένοι παρατηρητές υποστήριζαν ότι πολλοί οπαδοί του προέδρου της χώρας μεταφέρθηκαν εσπευσμένα στην Τεχεράνη από την επαρχία με ναυλωμένα λεωφορεία…
Πλαστικές σφαίρες
Ολες οι ενδείξεις συνηγορούν ότι το κύμα των διαδηλώσεων θα διευρυνθεί, ενώ λέγεται ότι η αστυνομία δεν δίστασε να χρησιμοποιήσει πλαστικές σφαίρες εναντίον φοιτητών στα πανεπιστήμια της Τεχεράνης, του Ισφαχάν και του Σιράζ.
Παράλληλα, έχουν επιβληθεί περιορισμοί στις κινήσεις των δημοσιογράφων, ενώ η ελεγχόμενη από το κράτος τηλεόραση δεν αναφέρεται στην ένταση των δρόμων. Λέγεται, ακόμα, ότι δύο γνωστοί Ιρανοί δημοσιογράφοι συνελήφθησαν την Τετάρτη.
Παρά ταύτα, η νεολαία της χώρας καταφεύγει σ’ άλλα μέσα προκειμένου να περιγράψει τα γεγονότα που συγκλονίζουν την καθημερινότητά της. Το διαδικτυακό πρόγραμμα ανταλλαγής σύντομων μηνυμάτων, Twitter, έχει μεταβληθεί σε όπλο ενημέρωσης. Το Στέιτ Ντιπάρτμεντ, μάλιστα, φέρεται να ζήτησε από τη διεύθυνση του προγράμματος να καθυστερήσει την προγραμματισμένη του αναβάθμιση, καθώς αυτή θα διέκοπτε την παροχή υπηρεσιών προς τους Ιρανούς.
Τέχνασμα
Το μέγεθος και η ισχύς των εκδηλώσεων διαμαρτυρίας έχουν συνταράξει τις αρχές. Την Τρίτη, το Συμβούλιο των Φρουρών, το οποίο αποτελείται από κληρικούς που δεν εκλέγονται από τους πολίτες, ανακοίνωσε ότι θα επιτρέψει την ανακαταμέρτηση των ψήφων στις περιφέρειες όπου το εκλογικό αποτέλεσμα έχει τεθεί υπό αμφισβήτηση. Πρόκειται, φυσικά, για τέχνασμα με στόχο να κερδηθεί πολύτιμος χρόνος. Ο κ. Μουσαβί και οι υποστηρικτές του, ωστόσο, δεν αποδέχονται αυτή τη λύση και απαιτούν την επανάληψη των εκλογών. Προς το παρόν, ωστόσο, το Συμβούλιο των Φρουρών αρνείται.
Ο Αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ, ο πνευματικός ηγέτης του Ιράν και επικεφαλής του Συμβουλίου των Φρουρών, υποτίθεται ότι πρέπει να παραμένει ανέγγιχτος από τον λερό κόσμο της πολιτικής. Καθώς, ωστόσο, τα γεγονότα τρέχουν και ο κ. Αχμεντινετζάντ απουσιάζει στη Ρωσία, έχει αρχίσει να εμπλέκεται ολοένα και περισσότερο.
Ο κ. Χαμενεΐ συναντήθηκε με τους εκπροσώπους των τεσσάρων υποψηφίων, απηύθυνε νέα έκκληση για ηρεμία και επανέλαβε την προσφορά για την ανακαταμέτρηση των ψήφων.
Παρασκήνιο
Ο ρόλος του, βέβαια, στην υπόθεση παραμένει θολός. Αρκετοί πιστεύουν ότι ο κ. Χαμενεΐ κρύβεται πίσω από την υποτιθέμενη νοθεία. Ο πνευματικός ηγέτης του Ιράν δεν διατηρεί καλές σχέσεις με τον κ. Μουσαβί, ενώ η συνεργασία του με τον κ. Αχμεντινετζάντ υπήρξε αν μη τι άλλο αρμονική. Η ανάμειξή του, εντούτοις, μπορεί να τον φέρει στο στόχαστρο των διαδηλωτών. Η νομιμότητα του καθεστώτος θα τεθεί υπό αμφισβήτηση, όπως και το αποτέλεσμα των εκλογών. Οι διαδηλώσεις, πάντως, δεν περιορίστηκαν στις συνοικίες των φιλελευθέρων της βόρειας Τεχεράνης, η οποία συχνά κατηγορείται ως μοναδική πηγή αντίστασης στο καθεστώς. Συνεπώς, ο κ. Χαμενεΐ θα δυσκολευτεί να διατηρήσει ζωντανή την έννοια που θέλει την ισλαμική δημοκρατία να αντιπροσωπεύει ολόκληρο το ιρανικό έθνος.
Η μάχη στους πολιτικούς διαδρόμους του Ιράν αφορά στελέχη του ίδιου καθεστώτος. Ο κ. Αχμεντινετζάντ εκπροσωπεί τους Συντηρητικούς. Ο κ. Μουσαβί είναι ο εκπρόσωπος των μεταρρυθμιστών. Ο τελευταίος, ωστόσο, είναι και αυτός γέννημα-θρέμμα της ισλαμικής επανάστασης και παραμένει ταγμένος στα ιδανικά της, πλην όμως, θεωρεί ότι έφτασε η στιγμή για την καθιέρωση μιας περισσότερο δημοκρατικής εκδοχής της.
Κρίσιμες αποφάσεις
Το Συμβούλιο των Φρουρών πρέπει να αποφασίσει άμεσα, αλλά θεωρείται απίθανο να υποκύψει στο αίτημα της αντιπολίτευσης για επανάληψη των εκλογών. Ο κ. Χαμενεΐ είναι, λοιπόν, εκείνος που καλείται να λάβει άμεσες και κρίσιμες αποφάσεις. Απέναντί του δεν βρίσκεται μόνο ο κ. Μουσαβί, αλλά και ο πρώην πρόεδρος της χώρας, Ακμπάρ Χασεμί Ραφσαντζανί. Λέγεται ότι ο τελευταίος εποφθαλμιά τη θέση του κ. Χαμενεΐ. Σημειώνεται δε, ότι προεδρεύει του Συμβουλίου που θεωρητικά μπορεί να αποκαθηλώσει τον κ. Χαμενεΐ, ο οποίος εξακολουθεί να υποστηρίζει δημόσια τον κ. Αχμεντινετζάντ. Θα πρέπει, όμως να αποφασίσει άμεσα αν η προεδρία του κ. Αχμεντινετζάντ αξίζει το τίμημα της αυξανόμενης λαϊκής δυσαρέσκειας προς το καθεστώς. Οσο το καθυστερεί, τόσο πιο δύσκολο θα γίνεται.