Ο 43χρονος Μπράντλεϊ Μπίρκενφελντ από τη Βοστώνη, προσέφερε στο αμερικανικό δημόσιο πληροφορίες αξίας τουλάχιστον 780 εκ. δολαρίων. Αντί άλλης αναγνώρισης, προ δεκαημέρου καταδικάστηκε σε 40 μήνες φυλακή – ποινή 10 μήνες μεγαλύτερη από αυτή που είχε προτείνει ο εισαγγελέας.
Ο Μπίρκενφελντ, πρώην στέλεχος στο τμήμα private banking της ελβετικής τράπεζας UBS ήξερε με κάθε λεπτομέρεια τους τρόπους με τους οποίους αμερικανικές περιουσίες διοχετεύονται στην Ελβετία ώστε να μην φορολογηθούν. Αφού ενημέρωσε τους ανωτέρους του ότι η τράπεζα παραβιάζει τον νόμο αλλά και την ίδια την πολιτική της, ο Μπίρκενφελντ έδωσε στις αμερικανικές αρχές εξαντλητικό κατάλογο στοιχείων για πελάτες, τραπεζίτες, λογαριασμούς και δημιουργικούς τρόπους διακίνησης χρημάτων από τη μία άκρη του Ατλαντικού στην άλλη.
Παράδειγμα. Οταν ένας μεγιστάνας της καλιφορνέζικης κτηματαγοράς, του οποίου η περιουσία ξεπερνά το 1,2 δισ. δολάρια, θέλησε να κάνει μια «μικροανάληψη» από τον μυστικό ελβετικό λογαριασμό του, ο Μπίρκενφελντ μετέτρεψε το ποσό της ανάληψης σε διαμάντια, τα έβαλε μέσα στην οδοντόκρεμά του και πήγε ταξιδάκι στις ΗΠΑ. Ο πελάτης πούλησε τα διαμάντια και έτσι πήρε στα χέρια τα λεφτά του χωρίς να μυριστεί η αμερικανική εφορία το παραμικρό. Ανάλογο ρόλο παίζουν και κάποιες αγοραπωλησίες έργων τέχνης.
Επειτα από μαραθώνιες διαπραγματεύσεις, στις οποίες έλαβε μέρος και η ελβετική κυβέρνηση, το αμερικανικό δημόσιο επέβαλε στην UBS πρόστιμο 780 εκ. δολαρίων και, σε μια ιστορικής σημασίας συμφωνία, υποχρέωσε την τράπεζα να αποκαλύψει τα ονόματα 4.400 Αμερικανών πελατών που φοροδιαφεύγουν. (Ο Μπίρκενφελντ ισχυρίζεται ότι τα κέρδη της UBS από τις συναλλαγές αυτές, από το 2001 και ύστερα, είναι διπλάσια από το πρόστιμο και ότι οι παράνομοι Αμερικανοί πελάτες είναι υπερδεκαπλάσιοι και φθάνουν τους 52.000).
Πληροφορίες όπως αυτές είναι τόσο δυσεύρετες που οι γερμανικές μυστικές υπηρεσίες πλήρωσαν πέρσι 5 εκ. ευρώ για τα στοιχεία 1.400 Γερμανών που διατηρούσαν λογαριασμούς στον φορολογικό παράδεισο του Λιχτενστάιν. Εκτός των χρημάτων, η Γερμανία προσέφερε στον πληροφοριοδότη και μια καινούργια ζωή με νέα ταυτότητα. Στην Ιταλία, στελέχη της μαφίας που αποφασίζουν να συνεργαστούν με τη δικαιοσύνη έχουν εγγυημένη ευνοϊκή μεταχείριση και προστασία. Αλλά και οι ΗΠΑ συστηματικά ανταμείβουν εγκληματίες αν θεωρούν ότι συντρέχει λόγος – σκεφτείτε τα εκατομμύρια που έχουν μοιραστεί στους βάρβαρους πολέμαρχους του Αφγανιστάν.
Γιατί λοιπόν η αμερικανική δικαιοσύνη εξάντλησε όλη της την αυστηρότητα στον μικροαπατεώνα που της παρέδωσε τα κλειδιά των επτασφράγιστων ελβετικών μυστικών; Ισως θα μπορούσε να μας διαφωτίσει ο Αμερικανός πρόεδρος Ομπάμα, που την περασμένη εβδομάδα έπαιζε 4 ώρες γκολφ με τον πρόεδρο του αμερικανικού τμήματος της UBS.