Θετικές αντιδράσεις με κάποιες επιφυλάξεις επέσυρε η κοινή δήλωση Τουρκίας και Αρμενίας για την οριστική αποκατάσταση των μεταξύ τους σχέσεων. Η επίσπευση της διαδικασίας προσέγγισης, που τους τελευταίους μήνες αδρανούσε, αποτυπώνεται στην έκδοση κοινού ανακοινωθέντος τη Δευτέρα το βράδυ. Με αυτό οι δυο πλευρές γνωστοποιούν την υπογραφή «Πρωτοκόλλου Σύναψης Διπλωματικών Σχέσεων» για την «άμεση έναρξη εσωτερικών πολιτικών διαβουλεύσεων» με αντικείμενο δυο άλλα πρωτόκολλα που θα αφορούν τις διπλωματικές σχέσεις και σε διάφορα σημαντικά ζητήματα διμερούς ενδιαφέροντος.
Υστερα από έξι εβδομάδες διαβουλεύσεων, τα πρωτόκολλα θα υπογραφούν και θα πρέπει να επικυρωθούν από τα Κοινοβούλια των δυο χωρών. Εάν όλα εξελιχθούν βάσει του χρονοδιαγράμματος, τότε ίσως τα σύνορα Τουρκίας – Αρμενίας να ανοίξουν γύρω στο Νέο Ετος, όπως δήλωσε ο ευρισκόμενος στην κατεχόμενη Κύπρο Αχμέτ Νταβούτογλου. Ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών, όπως και ο πρωθυπουργός Ερντογάν, έσπευσαν να καθησυχάσουν το Αζερμπαϊτζάν, αδελφή προς την Τουρκία χώρα. «Η Τουρκία διαφυλάσσει τα συμφέροντα του Αζερμπαϊτζάν ενόσω διαρκεί η διαδικασία συμφιλίωσης με την Αρμενία. Μας ενδιαφέρει η ασφάλεια στο νότιο Καύκασο», υπογράμμισε ο κ. Νταβούτογλου, ενώ σε δηλώσεις του προς τη ρωσική υπηρεσία του BBC, ο Αρμένιος πρόεδρος Σαρκισιάν υπογραμμίζει τη σημασία της αποκατάστασης της ιστορικής αλήθειας, αλλά δεν φαίνεται να συναρτά το θέμα των διπλωματικών σχέσεων με την αναγνώριση της γενοκτονίας των Αρμενίων.
Υπενθυμίζεται ότι Τουρκία και Αρμενία δεν είχαν ποτέ διπλωματικές σχέσεις. Το 1993 η Τουρκία, σε ένδειξη υποστήριξης και αλληλεγγύης προς το Αζερμπαϊτζάν, λόγω του αρμενικού θύλακου του Ναγκόρνο – Καραμπάχ, έκλεισε τα σύνορά της με την Αρμενία. Ο συγκεκριμένος θύλακος αφενός και το θέμα της αναγνώρισης της αρμενικής γενοκτονίας από τον Αβδούλ Χαμίτ τον Β΄ αφετέρου, είναι τα δυο «μεγάλα αγκάθια» της διαδικασίας της συμφιλίωσης, που άρχισε με την παρουσία του προέδρου Γκιουλ στον ποδοσφαιρικό αγώνα των εθνικών ομάδων Τουρκίας – Αρμενίας στο Ερεβάν, στις 6/9/2008. Οταν τον περασμένο Απρίλιο, Τουρκία και Αρμενία ανακοίνωσαν την πρόθεσή τους να συνάψουν διπλωματικές σχέσεις, το Αζερμπαϊτζάν διεμήνυσε στην Αγκυρα ότι θα στραφεί προς τη Ρωσία, εάν αυτή μεταβάλλει στάση. Εκτοτε όμως, Τουρκία και Ρωσία υπέγραψαν μνημόνιο, βάσει του οποίου ο αγωγός ρωσικού φυσικού αερίου South Stream, θα διέρχεται από τα τουρκικά χωρικά ύδατα στη Μαύρη Θάλασσα παρακάμπτοντας την Ουκρανία. Και στις 8 και 9 Σεπτεμβρίου το Αζερμπαϊτζάν, η Γεωργία και η Αρμενία θα μετάσχουν σε σύνοδο υψηλού επιπέδου στην Τιφλίδα με θέμα την περιφερειακή ενεργειακή πολιτική.
Ελλάδα: «Θετικό βήμα»
Την εγκαθίδρυση διπλωματικών σχέσεων Τουρκίας- Αρμενίας χαιρέτισε «ως θετικό βήμα όχι μόνο για το νότιο Καύκασο, αλλά και την ευρύτερη περιοχή», η Ελληνίδα υπουργός Εξωτερικών και προεδρεύουσα του ΟΑΣΕ κ. Μπακογιάννη, ενώ την ικανοποίησή τους εξέφρασαν ο υπεύθυνος της εξωτερικής πολιτικής της Ε.Ε., Χαβιέρ Σολάνα και η επίτροπος εξωτερικών υποθέσεων κ. Φερέρο – Βάλντνερ.