Διστακτικότητα, καχυποψία, ακόμη και εχθρότητα προς την Ευρωπαϊκή Ενωση και την ενταξιακή προοπτική της Τουρκίας εκφράζουν σε ποσοστό 32% οι νεαροί Τούρκοι, σύμφωνα με έρευνα του Πανεπιστημίου Μπαχτσεσεχίρ της Κωνσταντινουπόλεως. Ο αρνητισμός τους προς την Ευρώπη έχει κοινωνικά και άλλα αίτια. Πηγάζει από την υψηλή ανεργία των νέων, αλλά και από εθνικό φρόνημα που υπερβαίνει κατά πολύ τον καλώς εννοούμενο πατριωτισμό.
«Τι νομίζω για την Ε. Ε.; Ας ανακηρύξει την Κωνσταντινούπολη πρωτεύουσά της και τότε θα τη στηρίξω» λέει ο Γιουνούς, ένας εικοσάχρονος ταξιτζής, που προτιμά να υπερηφανεύεται επειδή είναι Τούρκος, παρά να παριστάνει τον Ευρωπαίο. «Μου φαίνεται ότι ελάχιστοι νέοι εμπιστεύονται την Ε. Ε. Στο κάτω κάτω οι ίδιες αυτές χώρες προσπάθησαν να κατακερματίσουν την Τουρκία. Επειτα εμείς της δώσαμε τόσα πολλά, με μηδέν αντάλλαγμα», λέει ο επίσης εικοσάχρονος Αλπ Ασλάν, εννοώντας με τα «πολλά» τις μεταρρυθμίσεις. Δεν τον απασχολούν τα κριτήρια της Κοπεγχάγης -που ίσως να μη γνωρίζει επακριβώς- τα δίκαια των μειονοτήτων ή ο ρόλος του στρατού. Σαν κι αυτόν όμως υπάρχουν πολλοί στην Τουρκία, όπου οι νέοι κάτω των 30 ετών αντιστοιχούν σήμερα στο 50% του πληθυσμού των 72 εκατομμυρίων, ποσοστό που θα αυξηθεί την επόμενη εικοσαετία.
«Η νεολαία μας είναι όλο και λιγότερο προσανατολισμένη προς τη Δύση, ρέπει όλο και περισσότερο προς τον εθνικισμό και τη θρησκεία, όπως οι νέοι του παρελθόντος» λέει ο Γιλμάζ Εσμέρ, καθηγητής στο Μπαχτσεσεχίρ και γνώστης της έρευνας περί Ε. Ε. Τούρκοι διανοούμενοι αποδίδουν τη «νέα» αυτή ροπή στο εκπαιδευτικό σύστημα, στα σχολικά βιβλία και στις υπερβολές ή διαστρεβλώσεις που περιέχουν, κυρίως στο αναμάσημα περί επιβουλέων Γάλλων, Βρετανών, Ελλήνων και άλλων. Τι πρέπει να γίνει λοιπόν;
Κατά τον Αϊγκέν Αϊτάτς, του Αναπτυξιακού Προγράμματος του ΟΗΕ, πρέπει να γίνουν ξένες επενδύσεις στο τουρκικό εκπαιδευτικό σύστημα για να αναχαιτισθεί ο ανερχόμενος εθνικισμός και το αντιευρωπαϊκό αίσθημα.
Κάποιοι άλλοι στην Τουρκία λένε ότι αυτά τα κακά συναισθήματα εκτρέφονται και από τις αντιρρήσεις της Γαλλίας και της Γερμανίας προς την πλήρη τουρκική ένταξη. Και ο νοών νοείτω.