Από την εποχή που οι άνθρωποι αντιλήφθηκαν ότι τα διαμαντάκια που στολίζουν τον νυχτερινό ουρανό είναι πύρινα αστέρια σαν τον δικό μας Ηλιο, αναρωτήθηκαν αν υπάρχουν και πλανήτες στους αστέρες αυτούς. Μετά την επιβεβαίωση ότι υπάρχουν πράγματι πλανήτες στους περισσότερους αστέρες, ήταν φυσικό να αναρωτηθούμε σοβαρότερα για το αν υπάρχουν και λογικά όντα σε μερικούς από αυτούς.
Η ύπαρξη ζωής σε άλλους πλανήτες, έξω από το δικό μας ηλιακό σύστημα, ήταν κάτι που η ανθρωπότητα το πίστευε ή το ευχόταν χιλιάδες χρόνια τώρα. Από την πίστη αυτή πήγασαν και όλες οι θεωρίες της εμφάνισης των εξωγήινων στα ποικιλόμορφα ΑΤΙΑ που αναφέρθηκαν ότι παρουσιάστηκαν σε διάφορα, ως επί το πλείστον ερημικά, σημεία της γήινης σφαίρας. Οι αναφορές αυτές, ενισχυμένες από διάφορους περίεργους ή κερδοσκόπους, κυκλοφορούν εδώ και τουλάχιστον εβδομήντα χρόνια, χωρίς ποτέ να έχουμε κάποια πειστική απόδειξη ότι όντως εξωγήινα όντα έχουν επισκεφτεί τη γη μας.
Παράλληλα με τον προβληματισμό αυτό άρχισε πολύ νωρίς το όνειρο ενός ταξιδιού του ανθρώπου στο Διάστημα, όνειρο που το ενίσχυσαν ουσιαστικά οι πρώτες αποστολές διαστημικών οχημάτων και ανθρώπων στο κοντινό μεσοπλανητικό χώρο και στη Σελήνη. Πολλοί μάλιστα θεώρησαν ότι τίποτε δεν είναι ακατόρθωτο πλέον για τον άνθρωπο. Το βήμα αυτό όμως ήταν τόσο μικρό σαν κάποιος να βγήκε για πρώτη φορά στο κατώφλι της πόρτας του και να διατράνωσε υπερήφανα πως τώρα μπορεί να κατακτήσει ολόκληρη την υφήλιο! Ομως, στα ελαφρά ή στα σοβαρά, άρχισαν, ακόμα και από τους επιστήμονες, οι μελέτες για την πιθανότητα ενός ταξιδιού ανθρώπινης αποικίας στα κοντινά αστέρια.
Αποικία στο Διάστημα
Και βέβαια, μιλάμε για κοντινά αστέρια γιατί, εκτός αν γίνει κάποιο τρομερό άλμα επιστήμης και τεχνολογίας, δεν μπορούμε να κινήσουμε οποιοδήποτε διαστημικό όχημα με ταχύτητες μεγαλύτερες από το ένα δέκατο της ταχύτητας του φωτός, πράγμα που απαιτεί σαράντα με πενήντα χρόνια ταξίδι για να φτάσουμε στους πλανήτες των πλησιέστερων αστέρων.
Η συζήτηση λοιπόν για την κατασκευή ενός διαστημικού οχήματος στράφηκε αναγκαστικά στη δημιουργία μιας διαστημικής αποικίας που θα είναι αυτάρκης σε αέρα, νερό, τρόφιμα και καύσιμα, πράγμα που σημαίνει μεγάλο αριθμό ταξιδιωτών για να μπορεί να λειτουργεί η αποικία. Ο μεγάλος αριθμός απαιτεί και μεγάλο μέγεθος του οχήματος της αποικίας, πράγμα που απαιτεί τεράστιες παραμέτρους στην κατασκευή αυτού του διαστημόπλοιου. Εξάλλου, αν δεν βρεθεί κάποια άλλη επαναστατική τεχνική, ο μόνος τρόπος να προσομοιώσουμε τη βαρύτητα μέσα στην αποικία είναι η περιστροφή της, οπότε τα κατοικήσιμα μέρη της θα πρέπει να βρίσκονται σε απόσταση 500 περίπου μέτρων από το κέντρο περιστροφής, δηλαδή η αποικία να έχει διάμετρο ενός χιλιομέτρου. Και μόνο η ποσότητα του αλουμινίου ή οποιουδήποτε άλλου μετάλλου, από το οποίο θα κατασκευαστεί η αποικία, θα πρέπει να βάλει σε δοκιμασία τις πλουτοπαραγωγικές πηγές ολόκληρης της γης.
Απαιτείται ομοψυχία
Αρα, η αποστολή μιας διαστημικής αποικίας δεν θα μπορούσε να είναι σκοπός μιας και μόνο χώρας, όσο πλούσια και μεγάλη να είναι, αλλά απαιτεί τη συμμετοχή όλων των χωρών της γης που θα πρέπει να συμβάλουν και στα έξοδα και στο δυναμικό της αποικίας. Αυτό βέβαια, απαιτεί και ομοψυχία των κατοίκων της γης, πράγμα που εκ των πραγμάτων δεν είναι εφικτό προς το παρόν.
Και μια απλή σκέψη της αποικίας γεννάει όλο και περισσότερα άλυτα προβλήματα. Μιλάνε για χώμα, φυτά που θα καλλιεργούνται και ζώα που θα διατρέφονται μέσα στην αποικία. Το πώς θα «φορτωθούν» όλα αυτά σε μια αποικία χωρίς βαρύτητα ή σε μια κινούμενη αποικία με βαρύτητα δεν είναι εύκολο να ξεκαθαριστεί.
Ολα αυτά τα έχουμε σκεφτεί ξανά και ξανά. Πολλοί εργάζονται κατά καιρούς, άλλοι με φανταστικά και άλλοι με πραγματικά στοιχεία για εκατό σχεδόν χρόνια τώρα, κάνοντας διάφορες προτάσεις. Μην ξεχνάτε τη διαστημική αποικία του O’Neill που είχε τη ρομαντική πρόταση της κυλινδρικής αποικίας που θα στέγαζε είκοσι εκατομμύρια κόσμο. Εμείς δεν πιστεύουμε σε κάτι τόσο μεγάλο. Ομως, στο μυαλό μας δεν παύει να υπάρχει η ελπίδα πως κάποτε θα τα καταφέρουμε. Μπορεί να λέμε όχι γιατί χρειαζόμαστε αυτούς τους πόρους στη σωτηρία της γης, αλλά δεν βλέπουμε να λαμβάνονται τα αναγκαία μέτρα για τον σκοπό αυτό, παρ’ ότι φαίνεται πως είναι αναγκαίο να το κάνουμε εδώ και τώρα. Συνεχίζουμε άφοβα να καταστρέφουμε τη γη.
Αν λοιπόν δεν μπορέσουμε τελικά να σώσουμε τη γη από τη διαφαινόμενη μοίρα της, θα πρέπει να ταξιδέψουμε στ’ άστρα για να επιβιώσει η ανθρωπότητα.
* Ομότιμου καθηγητή Αστροφυσικής του Πανεπιστημίου Αθηνών.