Αλλη μια ιστορική «πρωτιά» κατέγραψε χθες ο Μπαράκ Ομπάμα: Εγινε ο πρώτος πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών που προήδρευσε συνεδρίασης του Συμβουλίου Ασφαλείας στην ιστορία του ΟΗΕ. Η επιλογή του αυτή διευκολύνθηκε από τη συγκυρία, καθώς έτυχε στην Αμερική να ασκεί, αυτόν τον μήνα, την εκ περιτροπής προεδρία του 15μελούς οργάνου. Δεν παύει ωστόσο να αποτελεί κίνηση υψηλού πολιτικού συμβολισμού, διαμηνύοντας την επιστροφή των Ηνωμένων Πολιτειών στην πολυμερή, διεθνή συνεργασία ύστερα από το διάλειμμα του μονομερούς ηγεμονισμού επί οκταετίας Μπους.
Η χθεσινή συνεδρίαση πραγματοποιήθηκε σε επίπεδο αρχηγών κρατών και κυβερνήσεων, κάτι που συνέβη για πέμπτη φορά από την ίδρυση του ΟΗΕ, το 1946 και αντικατοπτρίζει τη σοβαρότητα του μοναδικού θέματος στην ημερήσια διάταξη: Τις προσπάθειες για έναν κόσμο απαλλαγμένο από τα πυρηνικά όπλα. Ενα όραμα το οποίο ενστερνίσθηκε ο Μπαράκ Ομπάμα κατά την ομιλία του στην Πράγα, τον περασμένο Απρίλιο. «Ενας πυρηνικός πόλεμος είναι αδύνατον να έχει νικητές και δεν πρέπει ποτέ να αρχίσει», δήλωσε ο Αμερικανός πρόεδρος, επαναλαμβάνοντας τα λόγια του Ρεπουμπλικανού προκατόχου του, επί εποχής Ψυχρού Πολέμου, Ρόναλντ Ρέιγκαν. Χαρακτήρισε δε «κρίσιμο» τον επόμενο χρόνο για τις προοπτικές του πυρηνικού αφοπλισμού.
Καρπός της συνεδρίασης ήταν η ομόφωνη έγκριση ψηφίσματος υπέρ της επιτάχυνσης των προσπαθειών για αποτροπή της διασποράς πυρηνικών όπλων, μείωση των υπαρχόντων πυρηνικών οπλοστασίων και αναχαίτιση των κινδύνων πυρηνικής τρομοκρατίας. Το ψήφισμα δεν αναφέρεται ονομαστικά στη Βόρεια Κορέα και το Ιράν, επιβεβαιώνει ωστόσο προηγούμενες αποφάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας, οι οποίες επέβαλαν κυρώσεις στην μεν Πιονγιάνγκ για τις δοκιμές ατομικών βομβών, στη δε Τεχεράνη για τον εμπλουτισμό ουρανίου.
Μια μέρα νωρίτερα, ο Ρώσος πρόεδρος Ντμίτρι Μεντβέντεφ, σε μια σημαντική αλλαγή της στάσης του Κρεμλίνου, είχε προειδοποιήσει το Ιράν ότι το ενδεχόμενο νέων, αυστηρότερων κυρώσεων θα καταστεί «αναπόφευκτο» αν δεν υπάρξει συμμόρφωση στις αποφάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας. Η στροφή της Μόσχας αυξάνει σημαντικά την πίεση στο Ιράν, συναρτάται δε με την προωθητική δυναμική των αμερικανορωσικών σχέσεων που προκάλεσε η ματαίωση των σχεδίων για αντιπυραυλική ασπίδα των ΗΠΑ στην Ανατολική Ευρώπη από τον Μπαράκ Ομπάμα.
Σε αντίθεση με τη Ρωσία, η Κίνα εμμένει στη θέση της ότι «οι κυρώσεις και η άσκηση πιέσεων δεν βοηθούν τις διπλωματικές διεργασίες που βρίσκονται σε εξέλιξη αναφορικά με το ιρανικό, πυρηνικό πρόγραμμα», αναφέρει το υπουργείο Εξωτερικών.
Νωρίτερα, ο πρόεδρος του Ιράν, Μαχμούντ Αχμεντινετζάντ, με συνέντευξή του στην «Ουάσιγκτον Ποστ» και το «Νιούζγουικ», πρότεινε για πρώτη φορά συνομιλίες μεταξύ Ιρανών και Αμερικανών ειδικών για το πυρηνικό πρόγραμμα της χώρας του, ώστε να καταλαγιάσουν οι ανησυχίες της Δύσης. Επιπλέον, ο Αχμεντινετζάντ δήλωσε ότι η χώρα του είναι πρόθυμη να αγοράσει από τις Ηνωμένες Πολιτείες εμπλουτισμένο ουράνιο για ιατρικούς σκοπούς. Πάντως, τα πέντε μόνιμα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας και η Γερμανία, με κοινή ανακοίνωσή τους, κάλεσαν το Ιράν να προσέλθει με «σοβαρές απαντήσεις» στις κρίσιμες διαπραγματεύσεις που αρχίζουν την 1η Οκτωβρίου.
Αναφορικά με το άλλο, μέγα θέμα που απασχόλησε τη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ, την κλιματική αλλαγή, η Γερμανίδα καγκελάριος Αγκελα Μέρκελ εξέφρασε δυσφορία για τα περιορισμένα, μέχρι στιγμής, αποτελέσματα των διαβουλεύσεων.