Κατά τη διάρκεια της προεκλογικής του εκστρατείας, ο Μπαράκ Ομπάμα επαναλάμβανε συνεχώς ότι ο πόλεμος στο Αφγανιστάν είναι αναγκαίος -και επιβεβλημένος- μετά τις επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου. Ωστόσο, προσέθετε, οι περισσότεροι πόροι της πολεμικής μηχανής των ΗΠΑ είχαν διοχετευθεί στην ανούσια σύγκρουση του Ιράκ. Οταν εξελέγη στην προεδρία, ο κ. Ομπάμα κράτησε τον λόγο του. Εστειλε 17.000 επιπλέον στρατιώτες στο Αφγανιστάν και δήλωσε, τον περασμένο Μάρτιο, ότι αν η χώρα αφεθεί στα χέρια των Ταλιμπάν θα «μετατραπεί εκ νέου σε άντρο τρομοκρατών, οι οποίοι το μόνο που θέλουν είναι να δολοφονήσουν όσο περισσότερους Αμερικανούς μπορούν». Τον Μάιο, απέλυσε τον διοικητή των Συμμαχικών δυνάμεων στο Αφγανιστάν, στρατηγό Ντέιβιντ Μακίρναν και τον αντικατέστησε με τον στρατηγό Στάνλεϊ Μακ Κρίσταλ. Σήμερα όμως, ο Μακ Κρίσταλ ζητεί και άλλες ενισχύσεις και δεν είναι καθόλου σίγουρο ότι ο κ. Ομπάμα θα ικανοποιήσει το αίτημά του.
Επιδείνωση
Η έκθεση του στρατηγού για την κατάσταση που επικρατεί στο μέτωπο διέρρευσε στην εφημερίδα Washington Post και δημοσιεύθηκε στις 21 Σεπτεμβρίου, προκαλώντας σεισμό στην αμερικανική πρωτεύουσα. Μεταξύ άλλων, αναφέρει ότι η επιτυχής έκβαση των πολεμικών επιχειρήσεων δεν είναι καθόλου σίγουρη, ότι η γενικότερη κατάσταση βαίνει επιδεινούμενη λόγω της μαχητικότητας των ανταρτών και ότι οι αμερικανικές και νατοϊκές δυνάμεις έχουν επείγουσα ανάγκη από «πόρους» στο πλαίσιο μιας ανανεωμένης στρατηγικής ανορθόδοξου πολέμου. Ο Μακ Κρίσταλ δεν αποσαφηνίζει στην έκθεσή του πόσους ακριβώς στρατιώτες χρειάζεται επιπλέον (μολονότι φημολογείται ότι ο αριθμός αυτός κυμαίνεται στις 30.000). Μάλιστα, είναι αρκετά προσεκτικός και αναφέρει ότι οι ενισχύσεις σε άνδρες δεν αρκούν από μόνες τους για να κερδηθεί ο πόλεμος.
Από την άλλη πλευρά, οι ελλείψεις σε έμψυχο υλικό θα μπορούσαν όμως «να οδηγήσουν στην ήττα». Σημειώνει ότι το ιδανικό σενάριο θα ήταν να αναλάβουν το κύριο βάρος των επιχειρήσεων οι αφγανικές ένοπλες δυνάμεις, αλλά προειδοποιεί ότι αυτό δεν θα καταστεί δυνατόν για αρκετό καιρό ακόμη. Μόλις καταφθάσουν οι ενισχύσεις, προσθέτει ο στρατηγός, θα πρέπει να γίνει σαφές σε όλους τους τόνους ότι θα μείνουν εκεί μέχρι να τελειώσει η αποστολή τους.
Ο κ. Ομπάμα είχε πολλές ευκαιρίες να στείλει το παραπάνω μήνυμα, κατά τη διάρκεια των πρόσφατων δημόσιων εμφανίσεών του. Κάτι τέτοιο δεν συνέβη. Το αντίθετο μάλλον. «Δεν με ενδιαφέρει να παραμείνω στο Αφγανιστάν, απλώς για να είμαι εκεί ή για να στείλω μηνύματα. Δεν θα στείλω λοιπόν κι άλλους στρατιώτες εκεί, μέχρι να είμαι σίγουρος ότι έχουμε καταλήξει στη σωστή στρατηγική», δήλωσε στο τηλεοπτικό δίκτυο ΝΒC.
Η θέση του επιβεβαιώνει ότι η κυβέρνηση βρίσκεται ενώπιον διλημμάτων για το θέμα του Αφγανιστάν, κάτι που άλλωστε δεν προσπαθεί καν να κρύψει. Ο εκπρόσωπος Τύπου του Λευκού Οίκου, Ρόμπερτ Γκιμπς, τόνισε ότι η στρατηγική των ΗΠΑ στο Αφγανιστάν επανεξετάζεται στο σύνολό της, διαδικασία που αναμένεται να διαρκέσει αρκετές εβδομάδες. Μέχρι τότε, παγώνουν όλες οι αποφάσεις για ενισχύσεις. Η επανεξέταση λαμβάνει υπόψη «όλες τις εναλλακτικές επιλογές», όπως επιβεβαίωσε και ο αρχηγός του αμερικανικού ΓΕΕΘΑ, ναύαρχος Μάικλ Μιούλεν.
Είναι άραγε δυνατόν να αγνοήσει ο κ. Ομπάμα τον Μακ Κρίσταλ και να μειώσει την αμερικανική στρατιωτική παρουσία στο Αφγανιστάν. Αν και θα ήταν απίστευτα ριψοκίνδυνη κίνηση, σίγουρα μελετάται, όπως και όλες οι ενδιάμεσες μέχρι τη σημαντική ενίσχυση των αμερικανικών δυνάμεων. Σύμφωνα με πληροφορίες, ο αντιπρόεδρος Τζο Μπάιντεν θεωρεί ότι στο Αφγανιστάν θα πρέπει να παραμείνει μια μικρή δύναμη που θα εκτελεί χειρουργικές επεμβάσεις εναντίον της Αλ Κάιντα, αντί για έναν μεγάλο στρατό που θα προσπαθήσει να δημιουργήσει κράτος εκ του μη όντος.
Αλλαγή πλεύσης
Μέχρι πρόσφατα, ο κ. Ομπάμα απέρριπτε την εν λόγω πρόταση. Η αλλαγή πλεύσης θα είναι η πλέον δύσκολη απόφαση που έχει λάβει ως πρόεδρος, αλλά θα συνάδει με την επιλογή του να κάνει όλες τις μεγάλες στρατηγικές του κινήσεις στην αρχή της θητείας του (όπως για παράδειγμα συνέβη και στην υγεία). Αλλωστε, έχει λάβει και άλλες αμφιλεγόμενες αποφάσεις στην εξωτερική πολιτική μέχρι σήμερα. Αυτό τον μήνα μόνο, ακύρωσε την εγκατάσταση της αντιπυραυλικής ασπίδας στην Πολωνία και την Τσεχία και δήλωσε ότι η Αμερική θα συμμετέχει σε απευθείας διαπραγματεύσεις με το Ιράν, παρότι η Τεχεράνη έχει επανειλημμένως αγνοήσει τα ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας σχετικά με το πυρηνικό της πρόγραμμα.
Οι κινήσεις αυτές, μαζί με την ασυνήθιστη πίεση που ασκεί στο Ισραήλ για το πάγωμα των εποικισμών στη Δυτική Οχθη, έχουν ήδη αποξενώσει παραδοσιακούς συμμάχους της Αμερικής και έχουν δώσει τροφή για κριτική στους εσωτερικούς αντιπάλους του κ. Ομπάμα. Ας μην ξεχνάμε ότι το όραμα του προέδρου είναι να μεταμορφώσει την Αμερική. Το τελευταίο που χρειάζεται είναι ένα Βιετνάμ.