Η Σαουδική Αραβία δεν είναι χώρα με την οποία εξοικειώνεται εύκολα ο Δυτικός επισκέπτης, παρά το γεγονός ότι οι κάτοικοί της είναι εξαιρετικά φιλόξενοι, ευγενείς, με ιδιαίτερα ανεπτυγμένο αίσθημα υπερηφάνειας. Δεν είναι εξωτερικά η χώρα της πολύχρωμης Ανατολής, που ερεθίζει τη φαντασία του μέσου Ευρωπαίου.
Η εικόνα αυστηρότητος είναι διάχυτη. Οι άνδρες με κελεμπίες, διόλου πληθωρικές, λευκές κυρίως μαντίλες στηριγμένες στο κεφάλι, με εφαπτόμενες κουλούρες, να πέφτουνε στους ώμους. Οι γυναίκες σκεπασμένες από την κορυφή έως τα νύχια των ποδιών με μαύρες μπούργκες, από όπου διακρίνονται μόνον τα μάτια.
Η ενδυματολογική ομοιομορφία δεν σου επιτρέπει να διακρίνεις την κοινωνική τάξη, τον πλούτο, το κάλλος του προσώπου. Η μπούργκα εξάπτει απλώς την φαντασία του επισκέπτη, που έχει την τάση να πιστεύει πως κρύβει καλλονές, πράγμα που ασφαλώς και δεν συμβαίνει.
Αλλά στα εμπορικά κέντρα, όπου κυριαρχεί κατ’ εξοχήν το γυναικείο στοιχείο εκτίθενται στις διάφορες βιτρίνες φορέματα εντυπωσιακά, μίνι με στρας και τουαλέτες, που κάποιες ασφαλώς τα αγοράζουν και τα φορούν, όχι όμως στον δρόμο. Το πολύχρωμο, το πολυτελές, τα κοσμήματα εκτίθενται προς τέρψιν των οικείων, δεν προορίζονται για δημόσια θέα, δεν χρησιμοποιούνται για τον εντυπωσιασμό του αγνώστου.
Δημόσιο και ιδιωτικό
Ο ιδιωτικός και ο δημόσιος χώρος είναι σαφώς διαχωρισμένοι στη Σαουδική Αραβία. Αυτό σαφώς δημιουργεί αίσθημα αμηχανίας ακόμη και αρνητισμού, στον επισκέπτη από τη Δύση, που έρχεται σε επαφή με ένα σύστημα διαφορετικής πολιτιστικής αντιλήψεως.
Ομως τα άτομα αυτής της κοινωνίας, με τόσο εμφανή τα αυστηρά παραδοσιακά στοιχεία, κινούνται με πλήρη άνεση στις υπερσύγχρονες πόλεις της χώρας, με τις τολμηρές αρχιτεκτονικές κατασκευές, τις εξαιρετικές υποδομές, τις εκτεταμένες λεωφόρους, όπου η κίνηση αυτοκινήτων του μεγαλύτερου δυνατού κυβισμού δεν σταματά σχεδόν ποτέ.
Θα μπορούσε να πει κανείς ότι η Σαουδική Αραβία είναι μια ανορθολογική σύζευξη ασύμβατων στοιχείων – ισλαμικού συντηρητισμού της πιο ακραίας μορφής και τεχνολογικού εκσυγχρονισμού, εκ παραλλήλου.
Οι δύο αντιθετικές τάσεις, αλλά και η σύνθεσή τους θα έλεγε κανείς πως ενσαρκώνονται στον Οίκο των Σαούδ. Η χώρα αυτή με έκταση περίπου τρεις φορές εκείνης της Γαλλίας και πληθυσμό γύρω στα 26 εκατομμύρια κατοίκους αποτελεί, δίχως υπερβολή, το δημιούργημα μιας οικογενείας, των Σαούδ, που συνένωσε τα αραβικά φύλα της Χερσονήσου σε ένα έθνος.
Εβδομήντα οκτώ χρόνια μετά την ίδρυση του κράτους, το 1932, ο εκάστοτε βασιλιάς παραμένει Φύλαξ των Ιερών Τζαμιών -της Μέκκας και της Μεδίνας- των παραδόσεων του Ισλάμ, και είναι ταυτοχρόνως η κινητήρια δύναμη του εκσυγχρονισμού της χώρας.
Η νέα δυναστεία
Στην κινούμενη άμμο της Αραβίας πολλοί από τους φυλάρχους, ήταν αναμφίβολα ικανότατοι πολεμιστές. Μόνον ένας εξ αυτών, ο εμίρης της Ντιρίγια Μοχάμεντ Ιμπν Σαούδ, συνεδύασε τη φυσική τάση κάθε ηγέτη για κυριαρχία επί των άλλων φύλων της Χερσονήσου, με ένα ριζοσπαστικό κίνημα επαναφοράς του Ισλάμ, στις αρχές της καθαρότητος, που εξέφραζε ο μεταρρυθμιστής σεΐχης Μοχάμεντ αλ-Βαχάμπ.
Η συμφωνία μεταξύ των δύο ανδρών επετεύχθη το 1745 και υπήρξε καθοριστική από την άποψη ότι ανεδύθη οντότητα, με σαφή θρησκευτική και πολιτική ιδεολογία. Το πρώτο κράτος των Σαούδ κατελύθη το 1818 από τον Ιμπραήλ πασά της Αιγύπτου. Το δεύτερο κράτος κατέρρευσε το 1891, λόγω της συγκρούσεως των Σαούδ με τη δυναστεία του αλ-Ρασίντ.
Ιδρυτής του σημερινού Βασιλείου υπήρξε ο Αμπντουλαζίζ Ιμπν Σαούδ, που το 1902 κατέλαβε το Ριάντ. Λίγα χρόνια αργότερα τραβάει την προσοχή των Βρετανών. Μια αναφορά προς το Γραφείο των Ινδιών της Βρετανικής Αυτοκρατορίας, το 1914, σημειώνει τα εξής: «Οι Αραβες βρήκαν ηγέτη πλέον, πολύ ανώτερο από οποιονδήποτε άλλο φύλαρχο και στο αστέρι του οποίου όλοι εκφράζουν πίστη απεριόριστη».
Ο θρίαμβος του Αμπντουλαζίζ ολοκληρώθηκε όταν το 1924, κατέλαβε την επαρχία Hejaz, τη δυτική ακτή της Αραβικής Χερσονήσου, όπου και τα ιερά τεμένη της Μέκκας και της Μεδίνας. «Είμαι συγκλονισμένος από την έλλειψη σεβασμού που επιδεικνύεται στον ιερό τόπο. Από τη στιγμή αυτή δεν πρόκειται να ισχύει καμία άλλη εξουσία πέρα από τη Σαρία» -τον ισλαμικό νόμο- ανέφερε στη διακήρυξη που εξέδωσε στο Ριάντ ο Αμπντουλαζίζ.
Το τέλος των Χαμεσιδών
Μετά 600 και πλέον χρόνια, η ιστορική δυναστεία των Χαμεσιδών, έχανε τον έλεγχο επί των ιερών τόπων του Ισλάμ. Ο τελευταίος βασιλιάς της Hejaz και Χαλίφης των Πιστών, Χουσεΐν μπιν Αλί της Δυναστείας των Χασεμιδών, ο ηγέτης της Εξεγέρσεως των Αράβων εναντίον των Οθωμανών στη διάρκεια του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου, ο σταθερός σύμμαχος των Βρετανών στην περιοχή, είχε εγκαταλειφθεί στην τύχη του.
Στο Εθνικό Μουσείο, που βρίσκεται στο Κέντρο «Αμπντούλαζίζ», εκτίθεται η γεωφυσική ποικιλότητα της Σαουδαραβίας. Περιεχόμενο του Μουσείου η ιστορία του Οίκου των Σαούδ, η δράση και τα προσωπικά αντικείμενα του ιδρυτή του Βασιλείου. Τα όπλα του, ένα γραφείο ξύλινο, με πολυθρόνα καλυμμένη από δέρμα λεοπάρδαλης. Τα αυτοκίνητα του Αμντουλαζίζ, δύο Ρόλς Ρόις, η μία δώρο από τον Ουίστον Τσόρτσιλ το 1946, η εκθαμβωτική μαύρη Pierce-Arrow.
To πρώτο έκθεμα του Μουσείου ένας μετεωρίτης, περίπου τριών τόνων, που εντοπίσθηκε από τον Αμπντουλάχ Φίλμπι, τον πατέρα του Κίμ Φίλμπι, που τη δεκαετία του ’60 αυτομόλησε στη Μόσχα. Από μία σύμπτωση παράδοξη, το πρώτο έκθεμα του Μουσείου του βασιλιά Φεϊζάλ, στο Κέντρο Διαδόσεως Ισλαμικών Μελετών, είναι τρία μικρά πετρώματα από τη Σελήνη, που δώρισε ο πρώην πρόεδρος Ρίτσαρντ Νίξον στον Σαουδάραβα βασιλιά. Ο ξεναγός εξηγεί ότι η σύνδεση των δύο Μουσείων με το Σύμπαν είναι συμπτωματική δίχως εξωγήινους συμβολισμούς.