Οργισμένος; Τι μου λες; Στ’ αλήθεια;«Εξω απ’ τα δόντια» τα είπε ο Ντέιβιντ Κάμερον την περασμένη Τρίτη στην Αγκυρα, εκφράζοντας στους Τούρκους αμφιτρύονες την οργή του προς τους αρνητές της τουρκικής ένταξης, με προεξάρχουσα τη Γαλλία.
Ο Βρετανός πρωθυπουργός υποσχέθηκε να αγωνιστεί με πάθος υπέρ της υποψηφιότητας της Τουρκίας, εγκωμίασε τον ρόλο της στο ΝΑΤΟ, όταν υπερασπιζόταν άλλοτε την Ευρώπη, τώρα το Αφγανιστάν. Εξ ου και η οργή του επειδή «η Τουρκία φρουρεί το στρατόπεδο, αλλά δεν την αφήνουν να κάτσει μέσα στο αντίσκηνο». Παρέπεμψε ακόμη και στον πρόεδρο Ντε Γκωλ και στην περιγραφή του για τη Βρετανία «που δεν ανήκει στην Ευρώπη», λίγο πριν ασκήσει βέτο στην ένταξή της. «Η περιγραφή θυμίζει σημερινή της Τουρκίας», σημείωσε απαξιωτικά ο κ. Κάμερον.
«Ξέρουμε τι σημαίνει να σε αποκλείουν από τη λέσχη. Ξέρουμε όμως ότι αυτά αλλάζουν», διακήρυξε. Ισως να έχει δίκιο. Εξάλλου, ο κ. Κάμερον μίλησε ως επικεφαλής μεγάλης εμπορικής αντιπροσωπείας στην ταχέως αναδυόμενη τουρκική αγορά, πατρίδα πολιτικών και αναλυτών με εύθικτο εθνικισμό. Ετσι, τα παραείπε.
Ομως, η «οργή του» είναι λάθος και η αγανάκτησή του μοιάζει επίπλαστη, μολονότι διακατέχεται από ανησυχίες στρατηγικής φύσεως. Αλλά να εξοργίζεται κιόλας; Σιγά… Χώρια που πάσης φύσεως στρατόπεδα φρουρούνται από ανθρώπους που δεν θα θέλαμε να κάτσουν μέσα στο αντίσκηνό μας.
Ας μην ξεχνάμε, ο κ. Κάμερον εκπροσωπεί ένα εκλογικό σώμα που καθόλου δεν οργίζεται επειδή η Τουρκία εξαιρείται της Ε.Ε. Διάφορες βρετανικές κυβερνήσεις στήριξαν την τουρκική ένταξη, η βρετανική κοινή γνώμη, όμως, είναι ιδιαίτερα διστακτική. Σύμφωνα με το Ευρωβαρόμετρο του 2006, το 52% των Βρετανών απάντησε «όχι» στην τουρκική υποψηφιότητα, το 18% ότι δεν γνωρίζει. Ας μην παραγνωρίζουμε και το «όχι» των Βρετανών όταν τίθεται θέμα μόνιμης ενσωμάτωσης των Πολωνών μεταναστών.
Τα ίδια σκέπτεται και ο κ. Κάμερον, παρά τον πανηγυρικό λόγο του περί δυναμικότητας της τουρκικής οικονομίας και τουρκικής επιρροής στο Ιράν. Ως προκύπτει από την κοινή συνέντευξη Τύπου με τον κ. Ερντογάν, ο κ. Κάμερον είπε ότι η Βρετανία θα επιβάλει προσωρινώς περιοριστικά μέτρα στην είσοδο και παραμονή Τούρκων στο έδαφός της, όπως έκανε για τους Βούλγαρους και τους Ρουμάνους μετά την είσοδο στην Ε. Ε. Αμέσως όμως διευκρίνισε ότι τα μέτρα δεν θα διαρκέσουν, αφού η οικονομική ανάπτυξη της Τουρκίας θα φέρει ευμάρεια, που θα αποτρέψει τη μετανάστευση.
Δεν τα είπε όλα. Δεν είπε πως είναι βέβαιος ότι ο κύριος όγκος των Τούρκων μεταναστών θα κατευθυνθεί πρώτα σε χώρες με τουρκικές κοινότητες, στη Γερμανία, την Ολλανδία, την Αυστρία, το Βέλγιο.
Ο κ. Κάμερον μίλησε για τρεις κατηγορίες αντιπάλων της τουρκικής ένταξης. Τους προστατευτικούς, που βλέπουν την Τουρκία σαν οικονομική απειλή, τους πολωμένους, που επηρεάζονται από τη σύγκρουση των πολιτισμών, τους προκατειλημμένους, που ταυτίζουν το Ισλάμ με τον εξτρεμισμό.
Ισως ο κ. Σαρκοζί να ενεργεί βάσει του προστατευτισμού, θέλοντας να προστατεύσει την οικονομία του και τους Γάλλους αγρότες. Και όντως δεν θέλει τα ευρωπαϊκά σύνορα να φτάνουν στη Συρία και το Ιράκ. Ομως, άλλο αυτό και άλλο να αποδίδεις εξ ολοκλήρου την αντίθεση στην τουρκική ένταξη σε ισλαμοφοβία ή προτεξιονισμό. Οι ανησυχίες που αυτή προκαλεί είναι απολύτως δικαιολογημένες αλλού εκτός Βρετανίας. Στη δική της σφαίρα η Κοινή Αγροτική Πολιτική είναι αφηρημένη ιδέα. Εκτός αυτού, στη Γερμανία φρικιούν στην ιδέα ότι το 2025, όταν ίσως η Τουρκία κατορθώσει να ενταχθεί, ο πληθυσμός της θα είναι ο μεγαλύτερος της Ευρώπης, άρα θα έχει την πολυπληθέστερη ομάδα στο Ευρωκοινοβούλιο. Οι Γερμανοί παίρνουν το Ευρωκοινοβούλιο πολύ στα σοβαρά. Για τους περισσότερους Βρετανούς όμως, το Στρασβούργο είναι μια πόλη. Στις Βρυξέλλες γκρινιάζουν ότι οι Βρετανοί στηρίζουν την ένταξη της Τουρκίας για να γίνει η Ε.Ε. απέραντη και έτσι να τορπιλιστεί η ολοκλήρωση της πολιτικής και οικονομικής ένωσης. Δεν έχουν εντελώς άδικο. Κάποιοι ευρωσκεπτικιστές του Ηνωμένου Βασιλείου ίσως να δέχονταν ακόμη και την ένταξη της Κίνας για να χαλαρώσει η Ε.Ε. Δεν αμφιβάλλω για την ειλικρίνεια του κ. Κάμερον όταν υποστηρίζει την τουρκική ένταξη. Ομως, το δικό του όραμα περί Ευρώπης αρκείται σε μια χαλαρή εμπορική συμμαχία εθνών – κρατών, χωρίς ενώσεις και ομοσπονδίες. Στο όραμα αυτό όντως χωράει η Τουρκία. Θα ήταν όμως ειλικρινέστερο εάν ο κ. Κάμερον, αντί να «εξοργίζεται» υπέρ των αναξιοπαθούντων Τούρκων να ομολογούσε τι ωραία που είναι η εκτός νυμφώνος στάση και θέση της Βρετανίας.
Το γερμανικό μήνυμα
«Προορισμός της Τουρκίας είναι η Ευρώπη, αλλά οι ενταξιακές διαπραγματεύσεις είναι διαδικασία χωρίς ημερομηνία λήξης», είπε ήσυχα ο αντικαγκελάριος και υπουργός Εξωτερικών της Γερμανίας, Γκίντο Βεστερβέλε, την Τετάρτη στην Αγκυρα. Μια ημέρα μετά το πέρασμα του Ντέιβιντ Κάμερον από την Τουρκία, ακολούθησε ο κ. Βεστερβέλε, ο οποίος επανέλαβε ό, τι είπε την προηγουμένη. Διεμήνυσε ότι η Τουρκία δεν είναι ώριμη προς ένταξιν, προφανώς εις απάντησιν των υπέρμετρα υπέρ της τουρκικής ένταξης διακηρύξεων Κάμερον. Αραγε, με την αναθεώρηση 26 άρθρων του τουρκικού Συντάγματος, που τίθεται στην κρίση του λαού με δημοψήφισμα στις 12 Σεπτεμβρίου, η Τουρκία θα κάνει το άλμα προς την ωρίμανσή της;
Προς ώρας με εύλογη ανυπομονησία αναμένεται το αποτέλεσμα των εργασιών του Ανώτατου Στρατιωτικού Συμβουλίου, που συνέρχεται σήμερα στην Αγκυρα για να οριστικοποιήσει τη διαδοχή του αρχηγού ΓΕΕΘΑ Ιλκέρ Μπασμπούγ από τον αρχηγό του Στρατού Ξηράς, Ισίκ Κοσονέρ. Στη σύνοδο θα κριθούν προαγωγές και αποστρατείες. Ολων αυτών προηγήθηκε μπαράζ συλλήψεων 102 στρατιωτικών, μεταξύ αυτών 32 εν ενεργεία στρατηγών, και του Τσετίν Ντογάν, κορυφαίας μορφής του κεμαλικού – στρατιωτικού κατεστημένου, που έπαθε καρδιακό επεισόδιο μόλις συνελήφθη. Ολοι κατηγορούνται για ανάμειξη στο σχέδιο «Βαριοπούλα» ή στη συνωμοσία της «Εργκένεκον», απόπειρες ανατροπής του έννομου καθεστώτος. «Ο Ταγίπ Ερντογάν αναδιαμορφώνει το στράτευμα», συμπέραινε Τούρκος αναλυτής, ενώ ο Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου, αρχηγός της κεμαλικής αξιωματικής αντιπολίτευσης, κατηγορούσε με φθόνο τον Τούρκο πρωθυπουργό για «μυστικές συμφωνίες» με τη στρατιωτική ηγεσία.