Το σύστημα του Μπρέτον Γουντς λειτούργησε απρόσκοπτα στη δεκαετία του 1950 και του 1960. Οι δεκαετίες αυτές ήταν εποχές υψηλών ρυθμών ανάπτυξης και διευρυμένου διεθνούς εμπορίου, ενώ οι κυβερνήσεις των κρατών του κόσμου ήταν απασχολημένες με την άνοδο του βιοτικού επιπέδου των λαών τους.
Σιγά σιγά ωστόσο συσσωρεύονταν διάφορα σύννεφα με κυρίαρχο αυτό του δολαρίου. Από τον φόβο στενότητας του δολαρίου στη δεκαετία του 1950 η διεθνής οικονομία πέρασε σε κατάσταση ανησυχίας για πιθανή αδυναμία του δολαρίου να λειτουργήσει ως αποθεματοποιητικό νόμισμα. Οι κινήσεις κεφαλαίων που γίνονταν ολοένα και πιο ελεύθερες με το πέρασμα του χρόνου, οδηγούσαν τις ανεπτυγμένες οικονομίες σε αντιπαραθέσεις. Γαλλία και Γερμανία κατηγορούσαν τις ΗΠΑ ότι στην ουσία εξήγαν πληθωρισμό με την επεκτατική τους πολιτική, ενώ οι ΗΠΑ έβλεπαν τα εμπορικά πλεονάσματα Γερμανίας και Ιαπωνίας να συσσωρεύονται και τις χώρες αυτές να μη συναινούν σε ανατίμηση του νομίσματός τους εκμεταλλευόμενες στο έπακρο τις σταθερές ισοτιμίες. Στο πλαίσιο αυτό διεξάγονταν, όπως είδαμε, συζητήσεις περί αλλαγής στο σύστημα στα τέλη της δεκαετίας του 1960, ενώ σημαντικοί οικονομολόγοι έβλεπαν στις σταθερές ισοτιμίες μια απόκλιση από τους κανόνες της ελεύθερης αγοράς.
Στην πορεία του χρόνου εμφανίστηκαν διάφορα προβλήματα δυσλειτουργίας του συστήματος του Μπρέτον Γουντς. Η άνιση διανομή του παγκόσμιου εισοδήματος δεν θεραπεύτηκε, ενώ οι εθνικές δημοσιονομικές και νομισματικές πολιτικές αντιστοιχούσαν σε προγράμματα ανάπτυξης μέσω ενίσχυσης της εσωτερικής αγοράς, και όχι μέσω των διεθνών ανταλλαγών.
Οι ΗΠΑ ήταν εξ ορισμού υπεύθυνες για τη δημιουργία ρευστότητας στο σύστημα και μάλιστα, ακολουθώντας επεκτατική νομισματική πολιτική για τη διεξαγωγή του πολέμου στο Βιετνάμ, δημιούργησαν την αίσθηση ότι η αξία του αποθέματος χρυσού στο Φορτ Νοξ, το θησαυροφυλάκιο των ΗΠΑ, δεν ήταν αρκετή για να εγγυηθεί για όλα τα δολάρια που βρίσκονταν σε παγκόσμια κυκλοφορία. Η τήρηση της ισοτιμίας των 35 δολαρίων ανά ουγγιά χρυσού δεν ήταν πλέον εφικτή. Στις 15 Αυγούστου 1971 ο πρόεδρος Νίξον ανακοίνωσε την παύση μετατρεψιμότητας του δολαρίου σε χρυσό, οδηγώντας έτσι την παγκόσμια οικονομική διακυβέρνηση σε καθεστώς κυμαινόμενων ισοτιμιών. Παράλληλα, επέβαλε 10% δασμό σε όλες τις ξένες εισαγωγές προς τις ΗΠΑ.
Η Σμιθσόνια Συμφωνία (16-17/12/71) μεταξύ των δέκα μεγαλύτερων οικονομιών του κόσμου συμφώνησε στην ισχύ ενός νέου συστήματος σταθερών ισοτιμιών με επιτρεπόμενη απόκλιση μεγαλύτερη του έως τότε ισχύοντος 1%, ενώ η τιμή της ουγγιάς χρυσού ορίστηκε στα 38 δολάρια. Η συμφωνία όμως δεν ολοκληρώθηκε με επιτυχία. Καθώς απέβλεπε στο να ορίσει ένα νέο καθεστώς σταθερών ισοτιμιών, ενώ οι περισσότερες χώρες επιθυμούσαν κυμαινόμενες, ξέσπασε η πρώτη πετρελαϊκή κρίση. Οι χώρες-μέλη του ΔΝΤ έσπευσαν να τραβήξουν τα δικαιώματά τους για να αντιμετωπίσουν τις ανισορροπίες τους στις εξωτερικές τους πληρωμές, εξασθενίζοντας πρόσκαιρα το ΔΝΤ, κάνοντας έτσι την επιστροφή σε σταθερές ισοτιμίες ανέφικτη.
Απολογισμός
Η 30ετία λειτουργίας του συστήματος του Μπρέτον Γουντς έχει περάσει στην ιστορία ως περίοδος ευημερίας και ανασυγκρότησης των οικονομιών από χαμηλά επίπεδα εισοδήματος το 1944 σε υψηλά στις αρχές της δεκαετίας του 1970. Στο χρονικό αυτό διάστημα υπήρχε στενή συνεννόηση μεταξύ των χωρών-μελών του συστήματος και αποφεύχθηκαν οικονομικές κρίσεις και τραπεζικός πανικός.
Το Ευρωπαϊκό Νομισματικό Σύστημα (ΕΝΣ) που συμφωνήθηκε στο πλαίσιο της ΕΟΚ/Ε.Ε. το 1978, και οδήγησε είκοσι χρόνια αργότερα στο ευρώ, απέβλεπε με κάποιον τρόπο να αναβιώσει το σύστημα σταθερών ισοτιμιών σε μια μικρότερη νομισματική περιοχή. Οι περιπέτειες του ΕΝΣ μάλιστα στις δεκαετίες του 1980 και 1990 υπογραμμίζουν τις δυσκολίες συγκρότησης ενός συστήματος σταθερών ισοτιμιών σε μια εποχή ραγδαίων οικονομικών μεταβολών.
Από την άλλη το ΔΝΤ δεν συρρικνώθηκε. Αντίθετα διευρύνθηκε από 50 μέλη το 1970, στα πάνω από 150 σήμερα και επέκτεινε τη χρηματοδότηση των μελών του με ίδια χρηματοδότηση. Επαιξε επίσης σημαντικό ρόλο στην ανακύκλωση πετροδολαρίων. Η Π.Τ. που ώς τη δεκαετία του 1960 έπαιζε έναν μικρότερο διεθνή ρόλο, άρχισε επί θητείας Μακναμάρα να δανειοδοτεί αφειδώς τις χώρες του Τρίτου Κόσμου, δημιουργώντας κατά κάποιον τρόπο «πελατεία» για το ΔΝΤ, στο μέτρο που κάποιες από αυτές τις χώρες, με συνήθως διεφθαρμένα μονοκομματικά καθεστώτα, δεν μπορούσαν να ξοφλήσουν τα δάνειά τους.
Στον χώρο της οικονομικής επιστήμης η βιβλιογραφία σχετικά με το Μπρέτον Γουντς δίνει τον τελευταίο καιρό έμφαση στο πώς σε συνθήκες ελεύθερης κίνησης κεφαλαίων μπορεί να επιβιώσει ένα σύστημα σταθερών ισοτιμιών υπό συνθήκες διατήρησης αυτονομίας της νομισματικής πολιτικής από έναν εθνικό ή υπερεθνικό φορέα.