Δεν έχουν γίνει εισαγωγές στην Ελλάδα των «ύποπτων» για τη μόλυνση λαχανικών (αγγούρια, ντομάτες και μαρούλια) βεβαιώνει ο Ενιαίος Φορέας Ελέγχου Τροφίμων (ΕΦΕΤ) με βάση τα αποτελέσματα των ελέγχων στις εταιρείες εισαγωγής, αλλά και την ενημέρωση για το θέμα από την Ευρωπαϊκή Ενωση μέσω του συστήματος έγκαιρης προειδοποίησης για τα τρόφιμα και τις ζωοτροφές (RASFF). Αυτή την εποχή, η χώρα μας δεν εισάγει συνήθως φρέσκα λαχανικά, οπότε είναι με έναν τρόπο προφυλαγμένη από το συγκεκριμένο πρόβλημα. Οσον αφορά τώρα στα φρούτα από την Ισπανία -έχουν γίνει εισαγωγές κυρίως ροδάκινων και βερίκοκων στην Ελλάδα- δεν έχει αναφερθεί κάποιο πρόβλημα ούτε έχουν σχετιστεί με κάποιον τρόπο με τα κρούσματα.
Οι ειδικοί, ωστόσο, επισημαίνουν ότι επιβάλλεται να εφαρμόζονται οι συνήθεις τρόποι καθαρισμού (ξεφλούδισμα και καλό πλύσιμο), που μειώνουν την πιθανότητα επιβίωσης του τοξικού παράγοντα και σε κάθε περίπτωση μειώνουν τον πληθυσμό του. Η κατανάλωση βρασμένων λαχανικών επίσης μειώνει τον κίνδυνο. Πάντως, ενώ η Ελλάδα έχει μεγαλύτερη παράδοση στις κρίσεις πανικού εξαιτίας διατροφικών προβλημάτων παρά στις διατροφικές κρίσεις, αυτή τη φορά υπάρχει όντως λόγος ανησυχίας. Οπως ανέφερε στην «Κ» ο πρόεδρος του Ενιαίου Φορέα Ελέγχου Τροφίμων και καθηγητής Μικροβιολογίας Τροφίμων κ. Γιώργος Νυχάς, «οι βιολογικοί κίνδυνοι από τα τρόφιμα είναι σαφώς μεγαλύτεροι από τους χημικούς (π.χ. βαρέα μέταλλα, διοξίνες) και τους φυσικούς (π.χ. γυαλί μέσα σε τρόφιμα) γιατί έχουν άμεσες συνέπειες στην υγεία των ανθρώπων και επίσης εξαπλώνονται πολύ γρήγορα».
Το γεγονός ότι το βακτήριο που προκαλεί το πρόβλημα είναι άγνωστο και ότι ακόμα δεν έχει εντοπιστεί με ασφάλεια η βασική πηγή της μόλυνσης, δημιουργεί μεγαλύτερες δυσκολίες στον έλεγχο της κατάστασης. Χαρακτηριστικά η Ευρωπαϊκή Ενωση μόλις στις 25 Μαΐου ενέκρινε ερευνητικό πρόγραμμα «καθαρισμού» των φυτικών προϊόντων από τοξικά βακτήρια. Ανάλογοι έλεγχοι έως σήμερα για την ύπαρξη τοξικών βακτηρίων αφορούσαν μόνο στα ζωικά προϊόντα. Είναι χαρακτηριστικό ότι ένας από τους πρώτους διατροφικούς κινδύνους στην Ευρωπαϊκή Ενωση είναι η δηλητηρίαση από σαλμονέλα, επίσης τοξικό βακτήριο. Στην πραγματικότητα, η επιστημονική κοινότητα δεν μπορεί να δώσει ακόμα σαφείς οδηγίες προφύλαξης γι’ αυτό και συμβουλεύει να αποφεύγεται η κατανάλωση των συγκεκριμένων προϊόντων στη Γερμανία.
Οσον αφορά το γεγονός ότι το 76% των περιστατικών αφορά γυναίκες, σύμφωνα με τον κ. Νυχά, αυτό δεν αποδεικνύει ότι ο τοξικός παράγοντας κάνει φυλετικές διακρίσεις. «Απλώς οι γυναίκες τρώνε περισσότερα λαχανικά», επισημαίνει. Περιστατικά έχουν επίσης αναφερθεί στη Δανία, τη Βρετανία, τη Γαλλία, την Ολλανδία, την Αυστρία, τη Σουηδία, την Ισπανία, την Ελβετία και τις Ηνωμένες Πολιτείες.
Αν και η ακριβής πηγή της μόλυνσης παραμένει άγνωστη, τα στοιχεία δείχνουν ότι σχετίζεται με την κατανάλωση φρέσκων λαχανικών και κυρίως αγγουριών, ντομάτας και μαρουλιού. Οι «υποψίες» στρέφονται στο νερό που χρησιμοποιείται στις καλλιέργειες, το οποίο ενδεχομένως να έχει μολυνθεί από κάποιο βακτήριο από κοπριά. Ο τρόπος εκτροφής των ζώων δημιουργεί παθογόνα περισσότερο ανθεκτικά, τα οποία μπορούν να παραμείνουν ζωντανά για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα.
Ο κ. Σωτήρης Μπαμπαγιούρης, τεχνολόγος φυτικής παραγωγής, ειδικευμένος στη βιολογική γεωργία που εργάζεται στην Κρήτη, τονίζει ότι είναι επικίνδυνο να χρησιμοποιείται κοπριά από μεγάλες εντατικές εκτροφές ζώων στις καλλιέργειες. «Ακόμα και η γνωστή διαδικασία του χωνέματος δεν σκοτώνει όλους τους παθογόνους οργανισμούς». Ο ίδιος εξηγεί ότι είναι προτιμότερο να χρησιμοποιείται φυτικό κομπόστ (μείγμα κυρίως υπολειμμάτων από φυτικές καλλιέργειες, όπως π.χ. φύλλα ελιάς), που δίνει την απαραίτητη οργανική ύλη στο έδαφος, και όχι ζωική κοπριά.