Δύο διασκέψεις για την επόμενη μέρα

Οι «Τρεις Μεγάλοι» συναντήθηκαν για πρώτη φορά στη Διάσκεψη της Τεχεράνης το 1943. Ο Αμερικανός πρόεδρος Φραγκλίνος Ρούζβελτ, ο Βρετανός πρωθυπουργός Ουίνστον Τσώρτσιλ και ο Σοβιετικός ηγέτης Ιωσήφ Στάλιν συνήλθαν ξανά το 1945 στη Διάσκεψη της Γιάλτας (4-11 Φεβρουαρίου). Οι σοβιετικές δυνάμεις τότε είχαν ήδη εισέλθει στην Πολωνία. Η τελευταία διάσκεψη κορυφής των τριών δυνάμεων ακολούθησε αργότερα την ίδια χρονιά στο Πότσδαμ, προάστιο του Βερολίνου (17 Ιουλίου – 2 Αυγούστου). Σε εκείνη τη φάση η Γερμανία είχε ηττηθεί, όχι όμως και η Ιαπωνία. Οι Σύμμαχοι έπρεπε να πάρουν αποφάσεις για την ειρήνη στην Ευρώπη, αλλά και για τη λήξη του πολέμου στην Ασία. Στη Διάσκεψη του Πότσδαμ, τις ΗΠΑ εκπροσωπούσε ο νέος τους πρόεδρος, Χάρι Τρούμαν, καθώς ο Ρούζβελτ είχε πεθάνει στις 12 Απριλίου. Η διάσκεψη άρχισε, ενώ ακόμη συνεχιζόταν η καταμέτρηση ψήφων από τις βρετανικές εκλογές. Μετά την ήττα του, ο Τσώρτσιλ αποχώρησε. Στο Πότσδαμ τους χειρισμούς ανέλαβε ο Εργατικός διάδοχός του, Κλέμεντ Ατλι. Ο Στάλιν ήταν και πάλι παρών, από την αρχή μέχρι το τέλος, ακλόνητος στο τιμόνι της ΕΣΣΔ, όπως άλλωστε και ο Κόκκινος Στρατός στην ανατολική Ευρώπη. Γι’ αυτό και το μόνο που μπορούσαν να κάνουν οι Αγγλοαμερικανοί ήταν να χαράξουν τα όρια εντός των οποίων οι Ρώσοι θα ασκούσαν την ισχύ τους και να διασφαλίσουν αντισταθμίσματα εκτός της σοβιετικής σφαίρας επιρροής. Στη Γιάλτα και το Πότσδαμ μπορεί οι Σύμμαχοι να μη διαμόρφωσαν τον κόσμο που θα γεννιόταν από τις στάχτες του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου σε τέτοιο βαθμό όσο οι εξελίξεις που θα ακολουθούσαν, ωστόσο είχαν σίγουρα κάνει τα πρώτα βήματα στον δρόμο προς τον Ψυχρό Πόλεμο.