Ηρεμο και ευχάριστο στην όψη, το Οσλο είναι μια διαιρεμένη πρωτεύουσα. Το δυτικό τμήμα του είναι πλούσιο και κατοικείται πρωτίστους από λευκούς, το ανατολικό φτωχό, λιγότερο ασφαλές, κατοικημένο από μετανάστες, κυρίως μουσουλμάνους. Η Νορβηγία σκλήρυνε πρόσφατα τη νομοθεσία της περί ασύλου και σε εξέλιξη είναι η δημόσια συζήτηση για τη μετανάστευση. Παρά τον πετρελαϊκό πλούτο και τη χαμηλή ανεργία, έκδηλη είναι η ανησυχία για την αύξηση του μουσουλμανικού πληθυσμού, κυρίως μετά την 11η Σεπτεμβρίου και την κρίση στη Δανία με αφορμή τα σκίτσα του Μωάμεθ.
Αυτά κυκλοφόρησαν και στη Νορβηγία, όπου σήμερα το Ισλάμ είναι η δεύτερη θρησκεία της χώρας. Στη συμπαγή εθνικά, φιλελεύθερη και υπέρ της ισοτιμίας νορβηγική κοινωνία η εξέλιξη αυτή οδήγησε στην αύξηση της δημοτικότητας του εθνικιστικού Κόμματος της Προόδου, που είναι δεύτερο σε δύναμη στο Κοινοβούλιο. Ισως να όπλισε και το χέρι του Αντερς Μπέρινγκ Μπρέιβικ, ο οποίος ισχυρίζεται ότι έδρασε λόγω της αποτυχίας των κομμάτων, περιλαμβανομένου και της Προόδου, να αναχαιτίσουν την ισλαμική πλημμυρίδα.
Εκ πρώτης όψεως, τα επιχειρήματα αυτά μοιάζουν υπερφίαλα. Σε σύνολο πληθυσμού 4,9 εκατομμυρίων, οι 550.000 μετανάστες εκπροσωπούν το 11%. Το 42% από αυτούς έχουν νορβηγική υπηκοότητα, το 6% είναι κατά κύριο λόγο Πολωνοί, Σουηδοί ή άλλοι Ευρωπαίοι. Ομως, στο διάστημα 1995-2010 οι μετανάστες τριπλασιάστηκαν και έχουν μεγαλύτερες οικογένειες από τον νορβηγικό μέσο όρο.
«Ατυπα γκέτο»
Σε ορισμένες πόλεις υπάρχουν άτυπα γκέτο, που εμποδίζουν την αφομοίωση, στο Φουρούσετ, στο τέρμα του μετρό στο ανατολικό Οσλο, οι μετανάστες είναι περισσότεροι από τους Νορβηγούς, που φεύγουν δρομαίοι.
Μέλος του Κόμματος της Προόδου εξηγεί ότι τα τελευταία χρόνια η «ιδιαίτερα αφελής μεταναστευτική πολιτική και η εξίσου αφελής τακτική αφομοίωσης της Νορβηγίας» σκληραίνουν. Στο παρελθόν, η οποιαδήποτε κριτική κατά της μετανάστευσης εκλαμβανόταν ως φυλετική διάκριση, «όμως αυτό άλλαξε εδώ και καιρό», σημειώνει. «Συζητούμε τη μετανάστευση και την αφομοίωση, είμαστε χώρα της συναίνεσης και έχουμε εκλογές κάθε τέσσερα χρόνια», τονίζει. Ο Αρνε Στραντ, πολιτικός συντάκτης της εφημερίδας «Νταγκσαβίσεν», αντιμετωπίζει τον Μπρέιβικ σαν μοναχικό καβαλάρη σε έναν πληθυσμό ανεκτικό, ανεξίθρησκο. Πιστεύει όμως ότι η αποτρόπαιη πράξη του θα φέρει στο προσκήνιο το θέμα της μετανάστευσης και τον επόμενο μήνα διεξάγονται τοπικές εκλογές στη Νορβηγία.