Η προοπτική ενός έγκαιρου συμβιβασμού ανάμεσα σε Ρεπουμπλικανούς και Δημοκρατικούς για την αναγκαία αύξηση του ορίου δανεισμού των ΗΠΑ από τα 14,3 τρισ. δολάρια στα οποία βρίσκεται σήμερα, φαίνεται να απομακρύνεται. Οι δύο πλευρές παραμένουν αμετακίνητες στις θέσεις τους, ενώ η αμερικανική κοινή γνώμη -και όλος ο κόσμος- παρακολουθεί τις δύσκολες διαπραγματεύσεις και αναρωτιέται αν η μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου οδεύει προς τεχνική χρεοκοπία. Το υπουργείο Οικονομικών προειδοποίησε χθες πως η κυβέρνηση δεν θα μπορεί πλέον να δανειστεί από τις 2 Αυγούστου και πιθανώς δεν θα μπορεί να καταβάλλει πληρωμές αν δεν αυξηθεί το όριο του χρέους. Ο Αμερικανός πρόεδρος, Μπαράκ Ομπάμα, επιχείρησε το βράδυ της Τρίτης να εμπλέξει τους ψηφοφόρους, καλώντας τους να πιέσουν τα μέλη του Κογκρέσου να υιοθετήσουν «μια ισορροπημένη προσέγγιση» στο θέμα του χρέους και της μείωσης του δημοσιονομικού ελλείμματος. Το αποτέλεσμα ήταν άμεσο, καθώς χιλιάδες μηνύματα κατέκλυσαν χθες το Κογκρέσο. Οι δημοσκοπήσεις φέρουν την πλειονότητα των Αμερικανών να επιθυμεί συμβιβασμό, να επιρρίπτει στους Ρεπουμπλικανούς μεγαλύτερο μέρος της ευθύνης για το αδιέξοδο στις συνομιλίες, αλλά και να… καταφεύγει στην αρωγή οικονομικών συμβούλων για να προστατευθεί.
Οι Αμερικανοί πολίτες επιρρίπτουν μεγαλύτερη ευθύνη για το αδιέξοδο στους Ρεπουμπλικανούς, καθώς υπό την πίεση της ακραίας πτέρυγας του «Tea party» παραμένουν αδιάλλακτοι κατά οποιασδήποτε αύξησης φόρων, ενώ οι Δημοκρατικοί και ο Αμερικανός πρόεδρος έχουν συναινέσει σε ορισμένες περικοπές δαπανών. Το ως τώρα θεωρούμενο μάλλον απίθανο σενάριο μιας στάσης πληρωμών των ΗΠΑ αρχίζει, όμως, να φαίνεται ανησυχητικά πιθανό εξ αιτίας του αδιεξόδου στις συνομιλίες, αλλά και μιας απροσδόκητης εξέλιξης που προέκυψε αργά το βράδυ της Τρίτης. Η επιτροπή προϋπολογισμού του Κογκρέσου διαπίστωσε πως η πρόταση του επικεφαλής των Ρεπουμπλικανών, Τζο Μπένερ, βασιζόταν σε εσφαλμένους υπολογισμούς ως προς το πόσο που θα μπορούσε να μειώσει το δημοσιονομικό έλλειμμα των ΗΠΑ. Η εν λόγω πρόταση προβλέπει την αύξηση του ορίου δανεισμού σε δύο δόσεις. Οπως επισημαίνουν πολιτικοί και οικονομικοί αναλυτές, αυτό θα επαναφέρει το ακανθώδες θέμα του δανεισμού πριν από τις εκλογές του Νοεμβρίου του 2012. Η πρόταση Μπένερ υποσχόταν μείωση του δημοσιονομικού ελλείμματος κατά 1,2 τρισ. δολάρια. Προέκυψε, ωστόσο, ότι θα το μειώσει μόνο κατά 850 δισ. δολάρια σε 10 χρόνια, φέρνοντας τον επικεφαλής των Ρεπουμπλικανών του Κογκρέσου και πρόεδρο της Βουλής των Αντιπροσώπων σε δύσκολη θέση. Ο Τζον Μπένερ πρέπει τώρα να ανασυντάξει την πρότασή του, πράγμα που συνεπάγεται καθυστέρηση. Αυξάνεται, έτσι, ο κίνδυνος να μην επιτευχθεί συμφωνία των δυο κομμάτων μέχρι την Τρίτη, οπότε αναμένεται να στερέψουν τα ταμεία του αμερικανικού κράτους.
Κι ενώ ώς τώρα πολιτικοί και οικονομικοί αναλυτές δήλωναν βέβαιοι πως οι δύο πλευρές θα καταλήξουν εγκαίρως σε συμβιβασμό -πολλοί έφθαναν μάλιστα στο σημείο να χαρακτηρίζουν «πολιτικό θέατρο» τα τεκταινόμενα στο Κογκρέσο-, το κλίμα αρχίζει να αλλάζει ανησυχητικά. Οπως χαρακτηριστικά σχολιάζει ο οικονομολόγος Νουριέλ Ρουμπίνι, στην Κίνα αναρωτιούνται αν θα κηρύξουν οι ΗΠΑ στάση πληρωμών και «είναι εμβρόντητοι από το πόσο δυσλειτουργική αποδεικνύεται η αμερικανική κυβέρνηση». Στο μεταξύ, οι οίκοι πιστοληπτικής αξιολόγησης προειδοποιούν τις ΗΠΑ πως ενδέχεται να υποβαθμίσουν το αμερικανικό χρέος ακόμη και αν επιτευχθεί εγκαίρως συμβιβασμός, εάν δεν συμφωνηθούν επαρκείς περικοπές δαπανών με σκοπό τη δημοσιονομική τους εξυγίανση.