Οικονομολόγοι και αναλυτές προσπαθούν να εκτιμήσουν το κόστος για την οικονομία και τους καταναλωτές σε περίπτωση που οι ΗΠΑ χάσουν τη «χρυσή» βαθμολογία τους – κάτι που φαίνεται πιθανότερο τώρα που το αδιέξοδο στην Ουάσιγκτον για τις κρατικές δαπάνες παγιώνεται. Κάποιοι οικονομολόγοι υποστηρίζουν ότι οι επιπτώσεις από τη μείωση της βαθμολογίας από ΑΑΑ σε ΑΑ μπορούν να υπολογιστούν στο αυξημένο κόστος δανεισμού της κυβέρνησης, ύψους δισεκατομμυρίων δολαρίων, και στα δισ. επιπλέον που θα πρέπει να πληρώσουν καταναλωτές, επιχειρήσεις, πολιτείες και δήμοι για τις πιστώσεις τους. Μπορεί επίσης να διαβρωθεί η καταναλωτική και η επιχειρηματική εμπιστοσύνη, επιβραδύνοντας ακόμα περισσότερο την οικονομία και τη δημιουργία θέσεων εργασίας.
Η προοπτική υποβάθμισης από έναν οίκο αξιολόγησης φαινόταν κάποτε σχεδόν αδιανόητη. Ωστόσο, το αδιέξοδο έχει κάνει κάποιους να περιμένουν την αλλαγή. Οι επιπτώσεις θα ήταν λιγότερο σοβαρές από εκείνες μιας στάσης πληρωμών, κάτι που πολλοί τραπεζίτες της Γουόλ Στριτ θεωρούν ότι θα αποφευχθεί, λόγω των καταστροφικών συνεπειών που θα είχε για τις αγορές και την οικονομία. Λιγότερο σίγουροι είναι όμως για τις σωρευτικές συνέπειες μιας υποβάθμισης.
Αποψη πολλών είναι ότι οι αποδόσεις των μακροπρόθεσμων ομολόγων του αμερικανικού Δημοσίου θα μπορούσαν να αυξηθούν κατά 0,10 της ποσοστιαίας μονάδας, στο 0,70%. Ετσι εν τέλει θα αυξανόταν ο τόκος που πληρώνουν οι ΗΠΑ για το χρέος τους κατά δεκάδες δισ. δολάρια ετησίως. Σήμερα, η κυβέρνηση πληρώνει 250 δισ. δολάρια ετησίως σε τόκους εξυπηρέτησης του χρέους.
Το μέγεθος της αύξησης εξαρτάται από τη διάρκεια του αδιεξόδου. Μπορεί να είναι μέχρι και 100 δισ. δολάρια ετησίως. Θα αυξηθούν όμως και τα επιτόκια σε κάποιες αγορές, όπως των στεγαστικών δανείων, των πιστωτικών καρτών, των φοιτητικών δανείων και εκείνων για την αγορά αυτοκινήτου. Για έναν τυπικό καταναλωτή με στεγαστικό δάνειο 200.000 δολαρίων, η αύξηση των αποδόσεων θα μεταφραστεί σε επιπλέον 200 – 400 δολάρια ετησίως στις δόσεις, σύμφωνα με αναλυτές της Citigroup. Οπως επισημαίνει ο Μοχάμεντ Ελ-Εριάν, επικεφαλής οικονομολόγος της επενδυτικής εταιρείας Pimco, «μια υποβάθμιση θα σήμαινε ασθενέστερο δολάριο, κάπως υψηλότερα επιτόκια και νέο πλήγμα στην ήδη εύθραυστη εμπιστοσύνη στην εθνική οικονομία. Αυτό μεταφράζεται σε ασθενέστερη ανάπτυξη και ακόμα πιο δυνατούς αντίθετους ανέμους σε ό, τι αφορά τη δημιουργία θέσεων εργασίας, που είναι απολύτως ζωτική σε αυτό το στάδιο».
Προειδοποίηση
Η Standard & Poor’s έχει προειδοποιήσει ότι μία απλή αύξηση του ορίου χρέους δεν αρκεί. Χωρίς «αξιόπιστο» σχέδιο του Κογκρέσου για εξοικονόμηση τουλάχιστον 4 τρισ. δολαρίων, μπορεί να υπάρξει και πάλι υποβάθμιση. Αναλυτές και οικονομολόγοι στέκονται σε αυτό όταν εκφράζουν φόβους για υποβάθμιση. Τη Δευτέρα, κάποια από τα μεγαλύτερα κρατικά συνταξιοδοτικά ταμεία έστειλαν επιστολή στον πρόεδρο Ομπάμα και το Κογκρέσο, προειδοποιώντας ότι «η σκόνη θα απλωθεί σε όλη την Αμερική» και η ανάπτυξη «θα μείνει στάσιμη τα επόμενα χρόνια».
Σύμφωνα με τη S&P, αν υποβαθμισθούν οι ΗΠΑ μπορεί να συμβεί το ίδιο και με πολλούς τομείς και ιδρύματα, πυροδοτώντας άνοδο του κόστους δανεισμού τους. Στην ευρύτερη οικονομία, αν χρήματα που θα μπορούσαν να διοχετευθούν σε νέες αγορές ή αύξηση επενδύσεων χρηματοδοτήσουν αντιθέτως την πληρωμή υψηλότερων τόκων, το αποτέλεσμα θα είναι βραδύτερη ανάπτυξη και υψηλότερος δείκτης ανεργίας. Κάποιοι πάντως εκτιμούν ότι η όποια αλλαγή στα επιτόκια θα είναι μικρή και θα αργήσει να γίνει αισθητή. «Το θέμα είναι αν η αβεβαιότητα θα κάνει καταναλωτές και επιχειρήσεις να σταματήσουν τις δαπάνες», καταλήγουν.