Η φλόγα ενός σπουδαίου ταλέντου έσβησε

Η φλόγα ενός σπουδαίου ταλέντου έσβησε

4' 20" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Το πιο εκπληκτικό ίσως με τον θάνατο της Εϊμι Γουάινχαουζ ήταν πόσο ξαφνιάστηκε ο κόσμος. Ηταν αλκοολική, εθισμένη στα ναρκωτικά, και η χρήση κρακ, όπως υποστήριζε ο πατέρας της, της είχε προκαλέσει εμφύσημα. Η ίδια ομολογούσε ότι δεν ήξερε πότε να σταματήσει, αλλά και ότι αδιαφορούσε για τις συνέπειες.

Οι ιστορίες αυτού του είδους συνήθως τελειώνουν με έναν μόνο τρόπο, κι όμως η αντίδραση στον θάνατό της -αυτό αφορά και μένα- ήταν μια δυσπιστία-σοκ. Ισως επειδή το χάος της ζωής της είχε πλήρως εκτεθεί σε δημόσια θέα. Δεν ήταν η πρώτη φορά που κλήθηκε ασθενοφόρο στο σπίτι της εξαιτίας υπερβολικής δόσης, αλλά με κάποιο τρόπο κατάφερνε να επιβιώνει. Ισως επειδή είχε ήδη μετατρέψει την υπερβολή στο ποτό, τα ναρκωτικά και τη συναισθηματική καταρράκωση σε μερικά υπέροχα τραγούδια: στο πίσω μέρος του μυαλού μας κρυβόταν η πεποίθηση ότι θα τα κατάφερνε και πάλι, ότι το ταλέντο της ήταν τέτοιο που δεν μπορούσε να νικηθεί από τις καταχρήσεις της, όσο φριχτές ενδείξεις κι αν υπήρχαν για το αντίθετο.

Παρ’ όλα όσα λέγονταν για το «ροκ λαϊφστάιλ» της, η Εϊμι Γουάινχαουζ δεν ήταν ροκ. Ηταν ένα αστέρι της ποπ που τα τραγούδια της παίζονταν στο ραδιόφωνο και χορεύονταν στο Strictly Come Dancing. Μια παγκόσμια σουπερστάρ η οποία πουλούσε εκατομμύρια άλμπουμ σε μια εποχή που οι πωλήσεις δίσκων φαίνεται να ψυχορραγούν. Στο πιο κυνικό επίπεδο, ίσως ο θάνατός της να προκάλεσε έκπληξη γιατί ο κόσμος πίστευε ότι κάποιος, κάπου θα έκανε κάτι για να προστατέψει την επένδυσή του.

Σχεδόν το ίδιο εκπληκτικός είναι ο τεράστιος αντίκτυπος που προκάλεσε με «τόσο λίγη μουσική». Μπορείς να ακούσεις όλα όσα έχει ηχογραφήσει μέσα σε δυο-τρεις ώρες. Η μεταθανάτια φήμη της θα στηριχθεί τελικά σε ακόμα λιγότερα: ένα άλμπουμ με 11 κομμάτια και μερικές σκόρπιες συμμετοχές, με όλα να έχουν κυκλοφορήσει μέσα σ’ έναν χρόνο, μεταξύ 2006 και 2007.

Υπήρξε και ένα πρώτο άλμπουμ το 2003, το «Frank», αλλά αποτελούσε μέρος μιας σειράς «γυναικείων» δίσκων που βγήκαν στις αρχές της δεκαετίας του 2000 και που συνδύαζαν λίγη τζαζ, λίγη νεο-σόουλ, μια ιδέα χιπ-χοπ. Η φωνή, βέβαια, ήταν εκεί και υπήρχε ένα σκαμπρόζικο πνεύμα σε τραγούδια όπως το Fuck Me Pumps, η νύξη για κάτι σκοτεινό στο I Heard Love Is Blind, αλλά και στον τρόπο που ηθελημένα πλησίαζε την Μπίλι Χολιντέι.

Είχε ήδη αποκτήσει τη φήμη προβληματικής περίπτωσης, μιας νεαρής τραγουδίστριας που κατανάλωνε αφειδώς αλκοόλ και «χόρτο» και που η παρουσία της σε συνεντεύξεις και στη σκηνή δεν ήταν ό,τι καλύτερο. «Βούλωσέ το! Δεν δίνω δεκάρα!» είχε ουρλιάξει στον Μπόνο σε μια τελετή απονομής βραβείων. Δεν ήταν η μόνη που ένιωσε την ακατανίκητη ανάγκη να διαολοστείλει τον αρχηγό των U2, αλλά η αντίδρασή της φαινόταν να αφορά λιγότερο την ομιλία του για το βραβείο και περισσότερο τον εαυτό της.

Τίποτα απ’ όλ’ αυτά δεν μπορούσε να μας προετοιμάσει για το άλμπουμ που κυκλοφόρησε τρία χρόνια αργότερα. Εμφανίστηκε σχεδόν αγνώριστη, εξαϋλωμένη, καλυμμένη με τατουάζ, ντυμένη σαν καρτούν κοριτσιού που κάνει φωνητικά σε γκρουπ των σίξτις, μ’ ένα τεράστιο σινιόν-φωλιά που έχανε ύψος ανάλογα με τη διάθεσή της. Κανένας ίματζ μέικερ δισκογραφικής δεν θα την συμβούλευε ποτέ να εμφανιστεί έτσι, αλλά σ’ ένα χρόνο ο Καρλ Λάγκερφελντ αντέγραφε το στυλ της στην πασαρέλα.

Η αλλαγή στη μουσική της ήταν εξίσου εντυπωσιακή. Είχε «ακονίσει» τους στίχους της, που ακτινοβολούσαν άλλοτε μια σπαρακτικά ήρεμη ομορφιά, άλλοτε γήινο χιούμορ. Τα τραγούδια του «Back to Black» ήταν τόσο υπέροχα που μπαίνεις στον πειρασμό να υποθέσεις ότι πολλοί άλλοι θα μπορούσαν να τα κάνουν επιτυχίες. Και είναι γεγονός ότι δημιουργήθηκε μια μίνι βιομηχανία διασκευών, από τον Πρινς μέχρι τη Γουάντα Τζάκσον. Εκείνο όμως που έκανε φαινόμενο τον δίσκο αυτόν, ήταν η φωνή της. Ακόμα κι αν δεν ήξερες τίποτα για τη Γουάινχαουζ, ακόμα κι αν δεν γύριζε βιντεοκλίπ που την έδειχναν να τραγουδάει μπροστά σ’ έναν τάφο με τ’ όνομά της, θα μάντευες ότι εδώ κάτι συμβαίνει. Η ερμηνεία της σ’ έκανε να σκεφτείς τη δήλωση του Τόνι Γουίλσον για τους Joy Division: «Πολλοί ανεβαίνουν στη σκηνή γιατί θέλουν να γίνουν ροκ σταρ, τούτη η μπάντα όμως βρίσκεται στη σκηνή γιατί δεν μπορεί να κάνει αλλιώς».

Μια φωνή που επέβαλλε απόκοσμη ησυχία

Ενα χρόνο μετά την έκδοση του «Back to Black», τραγούδησε στην τελετή των βραβείων Mercury. Η προσωπική της ζωή είχε γκρεμιστεί σε δημόσια θέα, αν και τα χειρότερα δεν είχαν έρθει. Πολλοί αμφέβαλλαν αν θα εμφανιζόταν – οι γονείς της είχαν απευθύνει έκκληση να μην αγοράζει ο κόσμος δίσκους της και να μην της δίνουν βραβεία, χρηματοδοτώντας έτσι τον έκλυτο τρόπο ζωής της. Εμφανίστηκε όμως και τραγούδησε το «Love Is a Loosing Game» (αξίζει να δείτε το βίντεο στο YouTube). Ηταν το εντελώς αντίθετο της φωνητικής γυμναστικής και των εκφραστικών χειρονομιών που διαδίδουν εκπομπές σαν το X Factor, καμιά σχέση δεν έχει με το στυλ των μεγάλων ροκ σόου. Απλώς στέκεται εκεί και τραγουδάει. Το κοινό -κυνικοί, μεθυσμένοι τύποι της μουσικής βιομηχανίας- βυθίστηκε σε μια απόκοσμη ησυχία. Το ταλέντο της και μόνο τους έκανε να σωπάσουν. Αυτό μας λέει πολλά για το γιατί η Εϊμι Γουάινχαουζ έγινε διάσημη, πολύ περισσότερο από όλα τα πρωτοσέλιδα στα ταμπλόιντ και όλα τα φιλμάκια φωτογραφικής μηχανής που την δείχνουν μεθυσμένη, να μην μπορεί να σταθεί στα πόδια της σε συναυλίες. Εγινε διάσημη επειδή είχε πολύ ταλέντο να κάψει και όχι επειδή το έκαψε.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή