ΑΓΚΥΡΑ. Την έναρξη των τετραήμερων εργασιών του Ανωτάτου Στρατιωτικού Συμβουλίου, που θα αποφασίσει τις κρίσεις στο στράτευμα, κήρυξε, χθες, ο πρωθυπουργός της Τουρκίας, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, εν μέσω έντονου προβληματισμού για την έκβαση της σύγκρουσης των στρατηγών με την πολιτική ηγεσία, αφού παραιτήθηκε την Παρασκευή σύσσωμη η ηγεσία των ενόπλων δυνάμεων, καταγγέλλοντας «την προσπάθεια εμφάνισης του στρατού ως οργανισμού εγκλήματος». Ο πρόεδρος Γκιουλ έσπευσε να διαβεβαιώσει ότι οι παραιτήσεις του αρχηγού ΓΕΕΘΑ όπως και των επικεφαλής των γενικών επιτελείων στρατού, ναυτικού και αεροπορίας «δεν δημιουργούν κανένα κενό εξουσίας». Είχε προηγηθεί η ανάθεση των καθηκόντων του αρχηγού ΓΕΕΘΑ στον Νετσντέτ Οζέλ, έως πρότινος αρχηγού της Στρατοχωροφυλακής, η προαγωγή του οποίου δεν θα επιβεβαιωθεί πριν από την ανακοίνωση των τελικών αποφάσεων για τις προαγωγές και αποστρατείες, την Πέμπτη.
Εμφανίστηκαν μόνο εννέα
Μόνο εννέα από τους συνολικά 14 στρατηγούς, οι οποίοι κανονικά θα έπρεπε να συμμετάσχουν στη συνεδρίαση του Ανωτάτου Στρατιωτικού Συμβουλίου έκαναν χθες την εμφάνισή τους. Ελειπαν οι τέσσερις παραιτηθέντες και ένας πέμπτος διοικητής, ο οποίος είναι μεταξύ των συνολικά 250 αξιωματικών, οι οποίοι έχουν φυλακιστεί για ποικίλες υποθέσεις συνωμοσιών σε βάρος της κυβέρνησης, που εκκρεμούν από το 2003. Αποχωρώντας από το αξίωμά του, ο αρχηγός ΓΕΕΘΑ, Ισίκ Κοσάνερ, κατήγγειλε ότι έως και 173 εν ενεργεία στρατηγοί και αξιωματικοί είναι αυτή τη στιγμή προφυλακισμένοι στο πλαίσιο των ερευνών για σχέδια ανατροπής της κυβέρνησης. «Δεν είναι δυνατόν να δεχθεί κανείς», έγραψε σε επιστολή του που δημοσίευσε η εφημερίδα «Μιλιέτ», ότι «όλες αυτές οι προφυλακίσεις είναι σύμφωνες προς τις οικουμενικές αξίες περί δικαίου». Εξαιτίας των διώξεων, σημείωσε, «14 στρατηγοί και ναύαρχοι καθώς και 58 στρατιωτικοί με τον βαθμό του συνταγματάρχη έχουν χάσει το δικαίωμα προαγωγής, παρότι ουδείς εξ αυτών έχει κριθεί ένοχος». Ο πρόεδρος Γκιουλ, πάντως, υπογράμμισε ότι οι συνωμοσίες ερευνώνται από ανεξάρτητους δικαστές και ότι η κυβέρνηση δεν αναμειγνύεται. Οι παραιτήσεις των στρατηγών, πρόσθεσε, οδηγούν στον διορισμό νέας ηγεσίας στο στράτευμα.
Ο Ερντογάν, στη χθεσινή συνεδρίαση, κάθισε μόνος στην κορυφή του τραπεζιού, όπου θα έπρεπε να βρίσκεται μαζί με τον επιτελάρχη Κοσάνερ. Αργότερα, συνόδευσε τους στρατηγούς στην καθιερωμένη επίσκεψη στο μαυσωλείο του Ατατούρκ. Αναλυτές παρατηρούν ότι η διαμαρτυρία των στρατηγών σκίασε την έναρξη της τρίτης θητείας του Ερντογάν στην εξουσία, μετά τις εκλογές του Ιουνίου, οπότε το κόμμα του επικράτησε με το 50% των ψήφων. Ωστόσο, οι παραιτήσεις θεωρούνται από πολλούς ο τελευταίος γύρος της σύγκρουσης του στρατού και της εκλεγμένης κυβέρνησης. Σχολιάζοντας τη συμφωνία για την αντικατάσταση του Ισίκ Κοσάνερ από τον στρατηγό Νετζντέτ Οζέλ της Στρατοφυλακής, ο Βρετανός ιστορικός, Τίμοθι Ας, εκτίμησε: «Η συναίνεση του Σαββατοκύριακου δείχνει ότι οι παραιτήσεις σηματοδοτούν το οριστικό τέλος της κυρίαρχης θέσης του στρατού στην τουρκική κοινωνία και την επικράτηση του πολιτικού ελέγχου επί του στρατού». Πόσο ευρύς θα είναι αυτός ο έλεγχος θα φανεί από τις επικείμενες προαγωγές, καθώς η κυβέρνηση αντιτίθεται σε ορισμένες υποψηφιότητες, ενώ άλλοι υποψήφιοι εμπλέκονται στις υποθέσεις Εργκένεκον και Βαριοπούλα. Ο απερχόμενος αρχηγός του Πολεμικού Ναυτικού, ναύαρχος Εσρέφ Ουγούρ Γιγίτ, κατήγγειλε με τη σειρά του ότι η εκτέλεση των καθηκόντων του ναυτικού επηρεάζεται αρνητικά από τις δικαστικές περιπέτειες των αξιωματικών. Συνολικά 76 άτομα από το Πολεμικό Ναυτικό, δήλωσε, είναι προφυλακισμένα και εκατοντάδες άλλα δικάζονται σε διάφορες δίκες.
Στο Ντιγιαρμπακίρ, Κούρδοι αντάρτες άνοιξαν πυρ εναντίον στρατιωτικών οχημάτων, με αποτέλεσμα να σκοτωθούν τρεις στρατιώτες.