ΑΓΚΥΡΑ. Δεκαμελής επιτροπή, με επικεφαλής της οικονομολόγο ειδικευμένο στη γεωργία, που περιλαμβάνει επίσης έναν ιατρό, έναν ιμάμη και έναν ψυχολόγο, είναι το μοναδικό θεσμικό όργανο στην Τουρκία, αρμόδιο για την παραπομπή ενός συγγραφέα λογοτεχνικού κειμένου στη Δικαιοσύνη για παράβαση του νόμου «περί ασέμνων».
Η Επιτροπή Προστασίας Ανηλίκων από Βλαβερά Δημοσιεύματα έχει ως αποστολή της την ανάγνωση βιβλίων κατόπιν αιτήματος της εισαγγελίας, αλλά και την παρακολούθηση του περιοδικού Τύπου για ενδεχόμενο άσεμνο περιεχόμενο.
Πρόσφατα «θύματα» της επιτροπής, που χαρακτήρισε το έργο τους «άσεμνο» και «στερούμενο λογοτεχνικού ενδιαφέροντος», είναι τα βιβλία του συγγραφέα του «Fight Club» Τσακ Παλάνιουκ και αυτά του λογοτέχνη-συμβόλου της γενιάς των μπιτ, Γουίλιαμ Μπάροουζ. Η δίκη του βιβλίου του Μπάροουζ «Soft Machine» εκκρεμεί, ενώ η έρευνα γύρω από το «Snuff» του Παλάνιουκ συνεχίζεται.
Τον περασμένο μήνα, η επιτροπή διέταξε την απόσυρση νέου περιοδικού κόμικς με τίτλο «Χαρακίρι» από την κυκλοφορία λόγω άσεμνου περιεχομένου. Δημοσιεύματα του Τύπου ανέφεραν ότι η επιτροπή θεώρησε ότι το περιοδικό «προωθεί τις ερωτικές σχέσεις εκτός γάμου», αλλά και την «οκνηρία και το ριψοκίνδυνο πνεύμα». Η επιτροπή έχει δικαίωμα να απαιτήσει επίσης την πώληση «άσεμνου» βιβλίου ή περιοδικού τυλιγμένο σε μαύρη σακούλα.
«Πρόκειται για προσπάθειες φίμωσης του εκδοτικού χώρου και για ευθεία επίθεση στην ελευθερία της έκφρασης», λέει ο Ιρφάν Σαντσί, εκδότης του έργου του Μπάροουζ, «Soft Machine». Η εισαγγελία παρέπεμψε το έργο του Μπάροουζ σε δίκη, εκτιμώντας ότι το περιεχόμενό του είναι πορνογραφικό και αντίθετο στις ηθικές αξίες της Τουρκίας. Η απόφαση της εισαγγελίας βασίστηκε σε πόρισμα της δεκαμελούς επιτροπής.
«Η επιτροπή θεσμοθετήθηκε με νόμο του 1927. Πρόκειται για προσπάθεια κοινωνικής χειραγώγησης από το πρώιμο κεμαλικό κράτος. Είχα παραπεμφθεί σε δίκη για μυθιστόρημα της Γαλλίδας συγγραφέως Ζαν Κορντελιέ, πριν από την εκλογή του ΑΚΡ στην εξουσία. Επρόκειτο για τη διήγηση ιερόδουλης με τίτλο «La Derobade» και πουλήθηκε τυλιγμένο σε μαύρη σακούλα, μέχρις ότου εξασφάλισα τη δικαίωσή μου στο εφετείο», λέει ο Σαντσί.
Ο πρόεδρος της ένωσης εκδοτών της Τουρκίας, Μετίν Ζεϊνιόγλου, λέει: «Παλαιότερα, τα δικαστήρια καταδίκαζαν όσους προέβαιναν σε θρησκευτική προπαγάνδα. Αργότερα, η προσβολή του θρησκεύματος έγινε αδίκημα. Τα βιβλία-στόχοι αλλάζουν ανάλογα με τις εκάστοτε πολιτικές προτεραιότητες. Μην ξεχνάτε ότι η κυβέρνηση Ερντογάν είναι συντηρητική και τα μέλη της επιτροπής υπάλληλοι του πρωθυπουργικού γραφείου».