Πέντε από τις 14 καρέκλες παρέμειναν κενές αυτήν την εβδομάδα, όταν ο Τούρκος πρωθυπουργός Ταγίπ Ερντογάν συγκάλεσε το συμβούλιο κρίσεων στην Αγκυρα. Εκείνος έκατσε στην κορυφή του τραπεζιού και προήδρευσε μόνος του του Ανωτάτου Στρατιωτικού Συμβουλίου, καταρρίπτοντας την παράδοση που θέλει τον αρχηγό ΓΕΕΘΑ στο πλευρό του πρωθυπουργού να συντονίζει το σώμα. Η σκηνογραφία της συνεδρίασης ήταν τελικά ο πιο εύγλωττος συμβολισμός γι’ αυτό που πολλοί αναλυτές έσπευσαν να ονομάσουν αποστρατιωτικοποίηση της πολιτικής ζωής στην Αγκυρα.
Η κορύφωση του δράματος μεταξύ στρατηγών και Ερντογάν σημειώθηκε πριν από δέκα μέρες με την παραίτηση του αρχηγού ΓΕΕΘΑ, Ιζίκ Κοζανέρ, και τριών αρχηγών όπλων. Η πέμπτη κενή θέση στο συμβούλιο ανήκε στον διοικητή της Διεύθυνσης Εκπαίδευσης και Δογμάτων στρατηγό Σαλντιράι Μπερκ, ο οποίος δικάζεται σε υπόθεση που σχετίζεται με την υπόθεση Εργκένεκον. Συνολικά 250 ανώτατοι αξιωματικοί έχουν παραπεμφθεί στη δικαιοσύνη και η αποψίλωση αυτή επιτείνεται από τις αποκαλύψεις του Τύπου για τη σκοτεινή δράση μερίδας του στρατού που απεργάζεται σχέδια υπονόμευσης της κυβέρνησης.
Οι κρίσεις ανακοινώθηκαν τελικά την περασμένη Πέμπτη και ενώ αναμενόταν περαιτέρω όξυνση στις σχέσεις των δύο πόλων εξουσίας επελέγη τελικά η συμβιβαστική οδός. Ενα ενδιαφέρον αποτέλεσμα ήταν η παράταση της θητείας 14 ανώτατων αξιωματικών οι οποίοι έχουν δικαστικές περιπέτειες, παρόλο που δημοσιογραφικές πληροφορίες έφεραν αρχικά την κυβέρνηση να προωθεί τη συνταξιοδότηση των κατηγορούμενων αξιωματικών. Επιπλέον δύο από τους στρατηγούς προήχθησαν παρά το γεγονός πως αμφότεροι είχαν αρνηθεί να σφίξουν το χέρι του ζεύγους Γκιουλ: ο Χαβρί Κιβρίκογλου, νέος αρχηγός ΓΕΣ, του ίδιου του Τούρκου προέδρου και ο Ασλάν Γκιουνέρ, νέος επικεφαλής των στρατιωτικών ακαδημιών, της πρώτης κυρίας της χώρας.
Ανησυχίες
Πολλοί αριστεροί σχολιαστές είδαν στην οξεία αντιπαράθεση Ερντογάν – Στρατού μία νέα ένδειξη εκδημοκρατισμού της χώρας, εκτιμώντας ότι οι μαζικές παραιτήσεις των στρατιωτικών συνιστούν παραδοχή ήττας και αποδυνάμωσης του γενικού επιτελείου. Δεν είναι όλοι οι σχολιαστές εξίσου αισιόδοξοι. Είναι γεγονός ότι η τουρκική κοινωνία μεταβάλλεται άρδην και ο στρατός απομυθοποιείται. Σε άρθρο του στο New York Review of Books ο Στίβεν Κίντσερ επισημαίνει ότι η Τουρκία μετασχηματίστηκε πολιτικά τα τελευταία δέκα χρόνια περισσότερο από ό, τι τα προηγούμενα ογδόντα. Ωστόσο η πλήρης κυριαρχία του Ερντογάν, που ανανέωσε τη θητεία του για τρίτη φορά, δεν αποκλείεται να προοιωνίζεται τη μετεξέλιξη του κόμματός του, του ΑΚΡ, σε αυταρχικό καθεστώς. Οι μαζικές διώξεις σε βάρος στρατιωτικών (πάνω από 10% των στρατηγών) και δημοσιογράφων σε σχέση με την υπόθεση Βαριοπούλα, τη διαβόητη συνωμοσία σκοτεινών κύκλων για την ανατροπή του ΑΚΡ, έχει παράσχει το πρόσχημα στον πρωθυπουργό να εξουδετερώσει όλους τους δυνάμει απειλητικούς αντιπάλους του. Ο Μπανού Ελιγκούρ, ακαδημαϊκός και συγγραφέας του βιβλίου «Η κινητοποίηση του Πολιτικού Ισλάμ στην Τουρκία», πιστεύει ότι η κυβέρνηση Ερντογάν έχει συστηματικά στραφεί κατά του κοσμικού δημοκρατικού κράτους, διορίζοντας πιστούς μουσουλμάνους σε υψηλόβαθμες θέσεις της δημόσιας διοίκησης και εκφοβίζοντας τον Τύπο, τη δικαιοσύνη και τα πανεπιστήμια.
Η θριαμβευτική επανεκλογή του τον Ιούνιο, του λύνει περαιτέρω τα χέρια. Κατά τις δύο πρώτες θητείες του ο Ερντογάν εντυπωσίασε φίλους και εχθρούς, διαψεύδοντας τις αρχικές ανησυχίες πως θα θέσει σε κίνδυνο τον λαϊκό χαρακτήρα του τουρκικού κράτους. Αν κατά την τρίτη θητεία η κυβέρνηση Ερντογάν αλλάξει ρότα δεν είναι λίγοι εκείνοι που θα θεωρήσουν συνυπεύθυνη την Ε.Ε.: Κλείνοντας την πόρτα στην Τουρκία την εξώθησε στη σύναψη αντιδυτικών συμμαχιών στην εξωτερική της πολιτική και την απομάκρυνση από τις ευρωπαϊκές αξίες στο εσωτερικό της.