Η περασμένη εβδομάδα ίσως να προσέφερε τη μοναδική ευκαιρία στην ιστορία των ΗΠΑ για πολιτική ομοφωνία, ύστερα από μία λίαν εξευτελιστική υποβάθμιση της πιστοληπτικής ικανότητας της χώρας, τη δημοσιοποίηση δημοσκοπήσεων που δείχνουν την εμπιστοσύνη του κοινού στο Κογκρέσο να βρίσκεται στα χαμηλότερα επίπεδά της και την κατακόρυφη υποχώρηση των χρηματαγορών στις αρχές της εβδομάδας.
Η ομοφωνία, όμως, δεν επετεύχθη. Ακόμη και την ώρα που ο δείκτης Dow Jones υποχωρούσε κατά 5,6%, ηγετικά στελέχη Ρεπουμπλικανών και Δημοκρατικών στο Κογκρέσο επέστρεφαν στις γνώριμες ανυποχώρητες θέσεις τους, κατηγορώντας ο ένας τον άλλον για την οικονομική κρίση. «Η έλλειψη σχεδίων και πολιτικής δεν είναι το πρόβλημα. Η έλλειψη πολιτικής βούλησης στην Ουάσιγκτον είναι το πρόβλημά μας, όπως και η εμμονή στις ιδεολογικές μας θέσεις. Αυτό πρέπει να αλλάξει», είχε πει ο Ομπάμα στις πρώτες του δημόσιες δηλώσεις μετά την υποβάθμιση από τη S&P. Η νέα πρόταση του κ. Ομπάμα, όμως, που αφορά τη σύσταση επιτροπής του Κογκρέσου αρμόδιας για τη συρρίκνωση του ελλείμματος, στηρίχθηκε στα ίδια κύρια σημεία που είχε θέσει ο πρόεδρος κατά τη διαπραγμάτευση για το όριο του χρέους, ότι δηλαδή οι περικοπές δαπανών πρέπει να συνοδεύονται από φορολογικές αυξήσεις.
Ο επικεφαλής του Εθνικού Οικονομικού Συμβουλίου των ΗΠΑ, Τζιν Σπέρλινγκ, λέει: «Εχουμε έναν πρόεδρο, που έχει ωθήσει τους οπαδούς του να αποδεχθούν πολιτικά επώδυνες επιλογές, να προωθεί σήμερα συμμαχία των προθύμων, που μόνο ζημία μπορεί να προκαλέσει στην οικονομία». Αμετακίνητοι εμφανίστηκαν επίσης και οι Ρεπουμπλικανοί του Κογκρέσου, που δήλωναν στις εκλογικές περιφέρειές τους ότι η υποβάθμιση των ΗΠΑ οφείλεται στο ότι η συμφωνία για το χρέος δεν προβλέπει ικανές περικοπές κρατικών δαπανών. Οι Δημοκρατικοί από την πλευρά τους εισήγαγαν νέο σύνθημα: «Υποβάθμιση των »Πάρτι τσαγιού»», ελπίζοντας ότι οι ψηφοφόροι θα κατηγορήσουν τους Ρεπουμπλικανούς για τα προβλήματα της χώρας. «Αυτή είναι η υποβάθμιση των «Πάρτι τσαγιού», που οφείλεται στο ότι μια μειοψηφία στη Βουλή των Αντιπροσώπων αντιστάθηκε ακόμη και στις επιταγές πολλών Ρεπουμπλικανών της Γερουσίας, ακυρώνοντας κάθε ελπίδα επίτευξης αξιόπιστης λύσης για το χρέος», είπε σε τηλεοπτική του συνέντευξη ο γερουσιαστής Τζον Κέρι.
Τα πράγματα βέβαια είναι πιο περίπλοκα, καθώς από τα 60 μέλη των «Πάρτι τσαγιού» στη Βουλή, 32 ψήφισαν υπέρ της συμφωνίας για το χρέος, ενώ 28 ψήφισαν κατά. Η οχύρωση της κάθε πλευράς στις πάγιες θέσεις της δεν αποτελεί καλό οιωνό για την επιτροπή, που θα αποτελείται από ίσο αριθμό Δημοκρατικών και Ρεπουμπλικανών. Η επιτροπή αυτή θα κληθεί να φθάσει σε συμφωνία περικοπής δαπανών πριν από το τέλος του έτους. Τις τελευταίες ημέρες, όμως, οι επικρίσεις της S&P για «τοξική πολιτική κουλτούρα» στην Ουάσιγκτον έχει οδηγήσει σε διεύρυνση του χάσματος μεταξύ των δύο κομμάτων.
Τους ερχόμενους μήνες, η πίεση που θα ασκηθεί στο Κογκρέσο ώστε αυτό να αποδείξει ότι το πόρισμα της S&P για αδυναμία συνεννόησης των κομμάτων είναι εσφαλμένο, θα γίνει αφόρητη.
Στο Χιούστον τη Δευτέρα, η επικεφαλής της μειοψηφίας στη Βουλή, Νάνσι Πελόζι, δεσμεύθηκε να πολεμήσει για να προασπίσει το σύστημα υγειονομικής περίθαλψης Medicare, Medicaid, και το συνταξιοδοτικό, από τις περικοπές δαπανών των Ρεπουμπλικανών. Η κ. Πελόζι έκανε λόγο για «ενισχύσεις» στα προγράμματα κοινωνικής αρωγής της προεδρίας Λίντον Τζόνσον, επισημαίνοντας: «Υπάρχουν εκείνοι στο Ρεπουμπλικανικό Κόμμα, που με όχημα έναν νόμο, θα ήθελαν να περικόψουν και να καταργήσουν τα κοινωνικά αυτά προγράμματα».
Ανώτατοι αξιωματούχοι του Λευκού Οίκου ελπίζουν ότι η απειλή περικοπών δαπανών ύψους 1,2 τρισ. δολαρίων, που θα επιβληθούν αυτομάτως σε κοινωνικά αλλά και αμυντικά προγράμματα, θα ωθήσει την επιτροπή να επιτύχει συμφωνία.
Την ίδια στιγμή, η εμφάνιση του προέδρου Ομπάμα αποτελούσε απόπειρα προβολής προεδρικής ισχύος από τον Λευκό Οίκο σε στιγμή κρίσης, ενώ παράλληλα οι σύμβουλοι του προέδρου εκτίμησαν ότι τα λόγια του θα βοηθούσαν να καθησυχάσουν τους φόβους πως η υποβάθμιση από τη S&P αποτελεί προμήνυμα χειρότερων εξελίξεων και την υποχώρηση της οικονομίας και πάλι σε ύφεση.
Μιλώντας για δέκα λεπτά ενώπιον δημοσιογράφων την ώρα που οι αγορές συνέχιζαν να υποχωρούν, ο Μπαράκ Ομπάμα προσπάθησε να εμφανιστεί αισιόδοξος, χαρακτηρίζοντας «επιλύσιμα» τα προβλήματα των ΗΠΑ. «Οι αγορές θα ανέβουν και θα πέσουν, αλλά εδώ είναι οι ΗΠΑ. Ανεξάρτητα από το τι θα πει κάποια εταιρεία, υπήρξαμε και θα παραμείνουμε για πάντα χώρα ΑΑΑ», διεμήνυσε.