Πληκτρολόγια, ποντίκια και, εσχάτως, οθόνες αφής. Αν χάρις σε αυτές τις τεχνολογίες τα PC και οι υπολογιστές-ταμπλέτες επιτρέπουν τη σύνταξη μεγάλων κειμένων ή το εύκολο «ξεφύλλισμα» ηλεκτρονικών περιοδικών, αυτό δεν σημαίνει πως είναι εξίσου φιλικά στον χρήστη για άλλες λειτουργίες – όπως όταν αυτός θέλει να γράψει κάποιο σχόλιο στο περιθώριο του e-book που διαβάζει ή να προσθέσει μία σημείωση πάνω σε έναν ηλεκτρονικό χάρτη. Ακόμη πιο δύσκολα είναι τα πράγματα για όσους λόγω χόμπι ή επαγγέλματος (π. χ. γραφίστες) σχεδιάζουν συχνά, αφού το ποντίκι ή τα δάχτυλα είναι εντελώς ακατάλληλα γι’ αυτόν τον σκοπό. Ομως για όλες αυτές τις περιπτώσεις, κυκλοφορεί μία μεγάλη γκάμα από ηλεκτρονικές γραφίδες που μιμούνται την ευκολία με την οποία χρησιμοποιεί κανείς ένα συμβατικό στυλό στο χαρτί για να κρατάει χειρόγραφες σημειώσεις ή να ζωγραφίζει σκίτσα. Γραφίδες οι οποίες μετατρέπουν ουσιαστικά οποιονδήποτε υπολογιστή σε ηλεκτρονικό τετράδιο.
Οι ψηφιακές πένες που προορίζονται για φορητά και επιτραπέζια PC λέγονται ψηφιοποιητές (digitizer) καθώς, για να λειτουργήσουν, συνοδεύονται πάντοτε από ένα μικρό ηλεκτρονικό πίνακα που συνδέεται μέσω USB στον υπολογιστή. Ετσι, όταν η πένα ακουμπάει στον πίνακα, το «ίχνος» της αναπαράγεται πάνω στην οθόνη. Πολλοί ψηφιοποιητές «αντιλαμβάνονται» επίσης την πίεση του «ηλεκτρονικού στυλό» και ρυθμίζουν ανάλογα το πάχος της γραμμής, ενώ αρκετές επηρεάζονται και από τη γωνία κλίσης του στυλό, όπως συμβαίνει με τις κανονικές πένες. Στην ελληνική αγορά μπορεί κανείς να βρει αρκετές ανάλογες συσκευές, όπως το Hanvon Digitizer ή διάφορα μοντέλα της εταιρείας Wacom, η οποία ειδικεύεται στους ψηφιοποιητές.
Τα μόνιτορ αφής που διαθέτουν οι υπολογιστές-ταμπλέτες απλοποιούν τα πράγματα, αφού οι ψηφιακές πένες για τα tablet PC μπορούν να «γράφουν» απευθείας πάνω στην οθόνη. Αν μάλιστα λάβει κανείς υπόψη του τη δημοφιλία του iPad της Apple, καταλαβαίνει γιατί ακόμη και στη χώρα μας διατίθενται αρκετές γραφίδες για το προϊόν της Apple. Χαρακτηριστικά παραδείγματα είναι το Virtuoso Stylus & Pen της Kensington, το AluPen της Just Mobile και το Bamboo Stylus της Wacom – η κύρια διαφορά των οποίων είναι το πάχος της «μύτης» τους. Ολες οι γραφίδες μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε συνδυασμό με σχεδιαστικές εφαρμογές (Ske tchBook, Artrage) ή με application που επιτρέπουν την προσθήκη ιδιόχειρων σχολίων σε αρχεία PDF (iAnnotate και PDF Expert). Αλλά και με προγράμματα τα οποία δίνουν τη δυνατότητα δημιουργίας χειρόγραφων σημειώσεων (Notes+, Penultimate, και Νoteshelf).
Καθώς η τεχνολογία αφής του iPad είναι ίδια με αυτήν που χρησιμοποιούν σχεδόν όλα τα σύγχρονα tablet PC, οι παραπάνω ψηφιακές πένες είναι συμβατές και με τους υπολογιστές-ταμπλέτες που «τρέχουν» το λειτουργικό σύστημα Android της Google. Ομως, αν και το Android Market περιέχει ορισμένες εφαρμογές που μπορούν να αξιοποιήσουν τα κάθε λογής ηλεκτρονικά στυλό, η αλήθεια είναι ότι προς το παρόν η γκάμα των προγραμμάτων που διατίθενται για το οικοσύστημα της Google δεν είναι τόσο πλούσια όσο στην περίπτωση του iΡad.
Σε γενικές γραμμές, πάντως, οι γραφίδες για τις διάφορες ταμπλέτες δεν έχουν την ακρίβεια των ψηφιοποιητών, αφού οι οθόνες αφής δεν είναι εξαρχής σχεδιασμένες για να υποστηρίζουν τέτοιες συσκευές. Με εξαίρεση δύο Android μοντέλα, τα οποία γι’ αυτόν τον σκοπό χρησιμοποιούν την τεχνολογία N-trig. Τεχνολογία που αρχικά υιοθέτησε η HTC στο 7 ιντσών Flyer, το πρώτο tablet PC που όχι μόνο συνοδεύεται από ψηφιακή γραφίδα, αλλά και έρχεται με προεγκατεστημένες εφαρμογές για τη χρήση της – επιτρέποντας μεταξύ άλλων στον κάτοχό του να «φωτογραφίζει» οτιδήποτε προβάλλεται εκείνη τη στιγμή στην οθόνη (π. χ. μία ιστοσελίδα) και να προσθέτει στην εικόνα χειρόγραφα σχόλια ή σχήματα. Ανάλογες δυνατότητες θα προσφέρει και το 10,1 ιντσών ThinkPad Tablet της Lenovo, το οποίο αναμένεται στην Ελλάδα τον Σεπτέμβριο και θα υποστηρίζει επιπλέον τη μετατροπή των χειρόγραφων σημειώσεων σε ηλεκτρονικό κείμενο.
Και φορητοί ψηφιοποιητές
Διαφορετική προσέγγιση από τις υπόλοιπες ηλεκτρονικές γραφίδες ακολουθούν οι φορητοί ψηφιοποιητές (mobile digitizer), αφού επιτρέπουν στον χρήστη να γράφει ιδιόχειρες σημειώσεις και να ζωγραφίζει πάνω σε συμβατικό χαρτί, ενώ αποθηκεύουν τις γραπτές σελίδες σε ψηφιακή μορφή ώστε, όταν ο χρήστης βρεθεί αργότερα στον υπολογιστή του, να μεταφέρει στο μηχάνημα τα αντίστοιχα αρχεία μέσω ενός καλωδίου USB. Κάθε φορητός ψηφιοποιητής αποτελείται από μία ηλεκτρονική πένα που διαθέτει μελάνι για να γράφει όπως και τα κανονικά στιλό· παράλληλα, ένας ασύρματος δέκτης ο οποίος «καρφιτσώνεται» πάνω στο τετράδιο, καταγράφει ασύρματα τις κινήσεις της πένας και καταχωρίζει στη μνήμη του το γραπτό σε μορφή εικόνας.
Οι περισσότερες από αυτές τις συσκευές που κυκλοφορούν στην ελληνική αγορά -όπως το Mobile Note Taker NX-Write2 της Nilox και το Persa της G&C- λειτουργούν με επαναφορτιζόμενη μπαταρία λιθίου για να έχουν μεγάλη αυτονομία, ενώ μπορούν να «χωρέσουν» 100 περίπου σελίδες.