Τόσο από το Ζάγκρεμπ προχθές όσο και από το Βελιγράδι χθες η καγκελάριος Αγκελα Μέρκελ, διαμήνυσε στις χώρες της πρώην Γιουγκοσλαβίας που συνωστίζονται στην αυλόπορτα της Ευρωπαϊκής Ενωσης, πως αν θέλουν να περάσουν την «πύλη του παραδείσου» πρέπει να κλείσουν τις πληγές που παραμένουν ανοιχτές, είκοσι χρόνια από τη λήξη του πολέμου.
Στους Σέρβους είπε να ξεχάσουν το Κόσοβο, στους Βόσνιους να συγκροτήσουν, επιτέλους, κράτος με συνοχή και ενιαίο κέντρο εξουσίας και στα Σκόπια να τα βρουν πρώτα με την Ελλάδα.
Με άλλα λόγια ξεκαθάρισε στους Βαλκάνιους ενδιαφερόμενους ότι στην Ε.Ε. δεν πρόκειται να γίνουν δεκτά κράτη που κουβαλούν πολιτικά προβλήματα και διενέξεις με τους γείτονες. Το παράδειγμα της Κύπρου, μολονότι κάπως διαφορετικό, δεν πρόκειται να επαναληφθεί.
Αγκάθι το Κόσοβο
Η Αγκελα Μέρκελ πραγματοποίησε τη Δευτέρα και την Τρίτη επίσκεψη στην Κροατία και τη Σερβία, και το Βελιγράδι με δηλώσεις του αντιπροέδρου της κυβέρνησης Τζέλιτς έσπευσε να αποσυνδέσει την περιοδεία από την ευρωπαϊκή ανησυχία για την πρόσφατη επικίνδυνη κλιμάκωση της έντασης στο Βόρειο Κόσσοβο.
Η ίδια ωστόσο δεν άφησε περιθώρια παρερμηνείας του ταξιδιού της. «Η Γερμανία θέλει τη Σερβία στην Ε.Ε. αλλά είναι απαραίτητο να επιτευχθεί πρόοδος στον διάλογο με την Πρίστινα», δήλωσε χωρίς περιστροφές στην κοινή συνέντευξη με τον πρόεδρο Τάντιτς στο Βελιγράδι για να προσθέσει:
«Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η επίλυση του ζητήματος του Κοσόβου θα είναι μια μακρά διαδικασία, αλλά δεν θα ήταν δίκαιο προς τη Σερβία να είχαν φθάσει προς το τέλος οι ενταξιακές διαπραγματεύσεις και τότε η Ε.Ε. να πει: «Τώρα σκεφθήκαμε ότι έχουμε πρόβλημα με τη Σερβία και το Κόσοβο».
Το Κόσοβο παραμένει η «καυτή πατάτα» των Βαλκανίων, την οποία οι Αμερικανοί με δηλωμένη την πρόθεσή τους να αποχωρήσουν από την περιοχή έχοντας άλλες υψηλότερες προτεραιότητες στον πλανήτη, αφήνουν στα χέρια των Ευρωπαίων, που ξέρουν ότι η λύση του ακανθώδους αυτού προβλήματος, περνάει από το Βελιγράδι.
Η Αγκελα Μέρκελ πήγε στο Βελιγράδι, λένε διπλωματικές πηγές στη σερβική πρωτεύουσα και όχι μόνο, για να σφίξει την «τανάλια» στον λαιμό των Σέρβων, συνδέοντας ευθέως την προγραμματισμένη για το φθινόπωρο χορήγηση, από τις Βρυξέλλες, καθεστώτος χώρας υποψήφιας προς ένταξη με την ομαλοποίηση της κατάστασης στο Κόσοβο.
Αξίωσε από τη σερβική ηγεσία όχι μόνο την επανέναρξη του διαλόγου μεταξύ Βελιγραδίου και Πρίστινας που είχε διακοπεί από τα τέλη του περασμένου μήνα λόγω των αιματηρών επεισοδίων στο βόρειο Κόσοβο, αλλά και αποτέλεσμα. Ηδη επ’ αυτού, το Βερολίνο έχει αναλάβει ρόλο μεσολαβητή διά του Γερμανού διοικητή της KFOR στρατηγού Ερχαρντ Μπίλερ, την οποία ήρθε να ενισχύσει η επίσκεψη της καγκελαρίου στο Βελιγράδι και κυρίως τα όσα είπε στους Σέρβους.
Με καρότο την ενταξιακή πορεία της χώρας, η Δύση ανάγκασε τους Σέρβους να συλλάβουν όλους τους καταζητούμενους για εγκλήματα πολέμου αξιωματούχους τους και να τους στείλουν στη Χάγη: από τον Μιλόσεβιτς και τον Κάρατζιτς, και από τον Μλάντιτς έως τον Χάτζιτς και τον Σεϊσέλι.
Η στάση των Σέρβων
Το Βελιγράδι έκανε διαπραγματευτικό παιχνίδι, δίνοντας έναν έναν τους θεωρούμενους εθνικούς ήρωες την περίοδο του πολέμου, παίρνοντας κάθε φορά ως αντάλλαγμα ένα «κομμάτι» της διαδρομής προς την Ε.Ε. Τώρα καλείται να ακουμπήσει τα «άγια των αγίων», να ανταλλάξει δηλαδή την τύχη του «λίκνου του έθνους» με το μεγάλο βήμα προς την Ευρώπη.
Δεν θα είναι εύκολο για τον Μπόρις Τάντιτς και την υπόλοιπη δυτικόστροφη πολιτική ηγεσία, αλλά όπως με τον τρόπο της τους ξεκαθάρισε η Γερμανίδα καγκελάριος, δεν έχουν άλλη επιλογή αν θέλουν να γίνει πράξη το όραμά τους.
Παραμονές της αναχώρησής της από το Βερολίνο η Αγκελα Μερκελ έγραψε στην ιστοσελίδα της ότι η σερβική πλευρά πρέπει να αποδεχθεί τα υφιστάμενα σύνορα και τα όσα προβλέπει το σχέδιο Αχτισάρι, το οποίο πάντως δίνει μια διευρυμένη αυτοδιοικητική εξουσία στο Βόρειο Κόσοβο.
Στο Βελιγράδι, δε, έθεσε και θέμα κατάργησης των παράλληλων δομών που έχουν συγκροτήσει οι Σέρβοι στον Βορρά, αρνούμενοι να υπακούσουν στην εξουσία της Πρίστινας.
Θα τα δεχθούν όλα αυτά οι Σέρβοι; Σίγουρα θα τα διαπραγματευθούν και ό,τι βγει στο τέλος, με πρώτο βέβαιο βήμα την ανταπόκρισή τους στην «επιθυμία» της Αγκελα Μέρκελ για άμεση επανέναρξη του διαλόγου με τους Αλβανούς.