ΝΕΑ ΥΟΡΚΗ. Δεν είναι ένα οποιοδήποτε κουτάλι σούπας. Είναι το καλύτερο που θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει ποτέ κανείς. Οχι ότι είμαι ειδική στις σούπες και τα κουτάλια, αλλά αυτό είναι ξεχωριστό. Μοιάζει εντυπωσιακό και νιώθεις ευχάριστα όταν το κρατάς. Το καλύτερο από όλα: κάνει τη σούπα να μοιάζει πιο νόστιμη – κάτι που σίγουρα θα έπρεπε να κάνει κάθε καλοσχεδιασμένο κουτάλι.
Σχεδιάστηκε από τον Δανό αρχιτέκτονα Arne Jacobsen στα τέλη της δεκαετίας του ’50 για να χρησιμοποιηθεί σε ένα αρχιτεκτονικό του πρότζεκτ, το SAS Βασιλικό Ξενοδοχείο στην Κοπεγχάγη. Το ξενοδοχείο προοριζόταν να γίνει συνολικά ένα έργο τέχνης και ο Jacobsen μαζί με το κτίριο θα σχεδίαζε και το περιεχόμενό του: από τα πόμολα στις πόρτες μέχρι τα κουτάλια. Συνεργάστηκε με τους καλύτερους κατασκευαστές της Δανίας για τα έπιπλα και τα μικροαντικείμενα, ανάμεσά τους τη Royal Copenhagen για τα σερβίτσια και την εταιρεία Georg Jensen για τα μαχαιροπίρουνα.
Οσο κι αν αγαπούσε τη φίνα τεχνοτροπία, ο Jacobsen ήταν πραγματιστής και πίστευε ότι κάθε στοιχείο ενός πρότζεκτ ντιζάιν θα έπρεπε να χαρακτηρίζεται από τη χρήση του. Η φόρμα ενός κτιρίου ή ενός αντικειμένου θα έπρεπε να ακολουθεί τη λειτουργικότητά του. Αυτό το τήρησε μέχρι τα άκρα, ακόμη και στα μαχαιροπήρουνα του ξενοδοχείου, βγάζοντας στην παραγωγή διάφορα μοντέλα και πρωτότυπα για να προσδιορίσει τη μικρότερη ποσότητα ανεξίτηλου ατσαλιού που απαιτείται για κάθε μαχαίρι, πιρούνι ή κουτάλι, προκειμένου να ανταποκριθεί στις προσδοκίες του.
Ο διευθυντής του ξενοδοχείου μίσησε τα σχέδιά του και παραπονιόταν ότι θα μπέρδευαν τους ενοίκους του. Το ξενοδοχείο γρήγορα αντικατέστησε το ριζοσπαστικό σετ του Jacobsen με συμβατικά μαχαιροπήρουνα, αν και ο Georg Jensen συνέχισε να τα παράγει. Ανάμεσα στους θαυμαστές τους ήταν ο σκηνοθέτης Στάνλεϊ Κιούμπρικ, ο οποίος επέμεινε να χρησιμοποιηθούν τα μαχαιροπήρουνα στο διαστημόπλοιό του στην ταινία επιστημονικής φαντασίας του 1968, «2001: H Οδύσσεια του Διαστήματος».
Πριν από είκοσι χρόνια, όταν σχεδίαζα να αγοράσω νέα μαχαιροπήρουνα, επέλεξα αυτά του Jacobsen -κυρίως, θα πρέπει να παραδεχτώ, επειδή εμφανίζονταν στο φιλμ «2001»- και τα χρησιμοποιώ από τότε. Εκτός από το γεγονός ότι είναι υποδειγματικά εργαλεία για να τρως, τα διαφορετικά κομμάτια χρησιμοποιούνται συχνά και αλλού.
Τα μαχαίρια μπορούν να χρησιμοποιηθούν σαν πρόχειρα κατσαβίδια και τα μικροσκοπικά κουτάλια του τσαγιού είναι ιδανικά για να αφαιρέσουν και τα τελευταία υπολείμματα από το βαζάκι με την κρέμα σώματος. Αλλά τα κουτάλια της σούπας είναι τα αγαπημένα μου.
Χωρίς αυτό να προκαλεί έκπληξη, οι ντιζάινερ κάνουν συνήθως την καλύτερή τους δουλειά αν απολαμβάνουν το αποτέλεσμα, και ο Jacobsen λάτρευε τις σούπες. Ετρωγε συχνά σούπα για γεύμα στο στούντιό του, και αφότου σχεδίασε ένα ανοξείδωτο κοκτέιλ σετ στα τέλη της δεκαετίας του ’60, το κουβαλούσε εκεί κάθε μέρα. Η κατανόησή του για τα προβλήματα που μπορεί να δημιουργηθούν όταν τρώει κανείς σούπα, φαίνεται στο ντιζάιν του κουταλιού που έφτιαξε.
Κατ’ αρχήν, το έκανε ασύμμετρο, ενώνοντας τη λαβή με την κορυφή του κουταλιού, αντί με το κέντρο στο κάτω μέρος του. Για να σιγουρευτεί ότι θα ήταν εξίσου βολικό για αριστερόχειρες και δεξιόχειρες, σχεδίασε μια εκδοχή για όλους. Δεύτερον, χρησιμοποιώντας όσο γινόταν λιγότερο υλικό, δημιούργησε ένα κουτάλι ελαφρύ, λεπτοκαμωμένο και άνετο στο κράτημα. Τρίτον, ο Jacobsen επέλεξε το τέλειο μέγεθος για την κοιλότητα του κουταλιού ώστε να φέρνει την τέλεια ποσότητα σούπας στο στόμα.
Επειδή ο Jacobsen μπορεί να είχε σχεδιάσει το τέλειο κουτάλι για σούπα για μένα αλλά για κανέναν άλλον, ζήτησα και δεύτερη γνώμη από τον βιομηχανικό ντιζάινερ, Τζάσπερ Μόρισον. «Λειτουργεί καλύτερα από όλα τα υπόλοιπα κουτάλια της σούπας» είπε. «Ξεχωρίζει για το εργονομικό του ντιζάιν».